Lizarra-Garaziko Akordioa duela bost urte gauzatu zen, baita ETAk bere azken su-etena eman ere. Iazko irailean aurkeztu zuen Ibarretxe lehendakariak ‘Elkarbizitzarako proposamen politikoa’ deritzan plana. Hileko 26an, plana azaltzeko hirugarren ekitaldia eginen du Ibarretxek. Plana etapaz etapa garatzen ari den ekimena da, oso-osorik ezezaguna baita. Planaren azken bertsioa «Abc» egunkariak argitaratu zuen, uztailean. Planaren «zortzi zirriborroetako bat» dela esan zuen Lehendakaritzak. Halako filtrazioak Moncloatik datozela irakurri izan da toki batean baino gehiagotan eta Lehendakaritzari egiten ari zaion espiotzaz ere batek baino gehiagok gogoeta egin du.
Hirukoaren zalantza-balantzak
EAJko EBBko eledun Joseba Egibarrek, Ibarretxe planak «benetako eztabaida» piztu duela dio. Ibarretxek berak, berriz, proposamena «legezkoa, malgua eta irekia» dela dio. Espainiako prentsa beligerantearentzat -«Abc» edota «El Mundo», kasu- plana Espainiako Estatuari «hordagoa» da. PPren ustez, Ibarretxe planak Estatuarekin haustea du helburu. Plana «nazionalismo demokratikoak» bere arnasa berritzeko bitarteko bat bezala ikusten du PPk. EAJk -PPren esanetan- badaki planak huts eginen duela, baina, indarrean den bitartean, etekin elektorala ateratzen dio ezker abertzalearen bizkar. PSE-EErentzat ere plana hauslea da, Gernikako Estatutuaren potentzialtasuna lantzea proposatzen du, berea proiektu autonomiazalea izaki.
Eusko Jaurlaritza babesten duen hirukoaren baitan EAk eta Ezker Batuak (EB) ñabardura ezberdinak agertu dituzte azkenaldion. EAko Begoña Errazti presidentearen hitzetan, beren helburua Ibarretxeren proposamena baino urrunago doa. Alta, Gobernuarekiko «leialtasunagatik», plana babesten dute. Ezker Batuak (EB), berriz, planarekiko nolabaiteko desadostasuna duela dio, bere ikuspegi federala dela-eta. Bere proposamena defendatuko du Legebiltzarrean. EBk Sozialista Abertzaleak (SA) taldeari dagokion dirua aitortzerakoan EAJ eta EAren posizioetatik aldendu izana, aldaketa politiko bezala interpretatu da politikaren solas-tokietan.
Ezker abertzalearen ikuspuntua
SAko Arnaldo Otegiren ustez, ez dago gutxieneko baldintza demokratikorik Ibarretxek Legebiltzarrean planteatu nahi duen eztabaida burutzeko. Batasuna legez kanpo dago eta Ibarretxek legala bailitzan jokatzen omen du. Testuinguruon kokatzen dituzte ezker abertzaleko Juan Joxe Petrikorena, Iñigo Balda eta Ainhoa Iñigo espetxeratzea. Artean, AuBk eta herri plataformek «herri borondatearen zilegitasuna onartzeko» eskatu diote Ibarretxeri.
Aralarrek, berriz, ezker abertzalea ahulduta dagoela dio eta bere berritze beharra proposatzen du. Ibarretxeren planak «gizartearen babes eskasa» duela dio eta bere zilegitasuna onetsi arren, hainbat «hutsune» ikusten dizkio. Ezker abertzalean, oro har, Lizarra-Garaziko espiritua aldarrikatu da irailean. Ordea, ETA eszenatokian agertu da berriz ere, Arkaitz Otazua hil berria protagonista nagusia izaki. Batasunaren inguruarentzat Ibarretxeren plana, Estatutua medio Espainiako Estatuarekin burututako itunaren berritze bat besterik ez da, independentziaren aldekoen suntsipen erabatekoa gauzatzeko egina, EAJren eta Espainiako Koroaren arteko ituna bermatzeko beste urrats bat. Artean, Ibarretxek ez du hori ukatzen, bere plana elkarbizitzarako proposamena baita.