Ongi etorri Stalinworldera!

  • erakusketa, museo eta galeriak ugaltzen ari dira azken urteotan. Budapesten, Pragan, Rigan, Vilniusen, Krakovian... komunismoaren ondareaaisialdi negozio bilakatu da, bultzatzaileek soilik helburu didaktikoak mugituta ari direla zin egin arren.
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Mickey mouse sagu ezagunaren alboan ipinita argazkia atera ohi dute Disneylandera joaten direnek. Lituaniako Grutas Parkera doazenek antzeko zerbait egiten dute, baina Stalinen lepora salto eginda. «Stalinworld» izenez ezagunagoa den parke tematiko honek 200 hektarea ditu eta Stalinen garaiko kontzentrazio esparru sobietar bat irudikatzen du. Vilnius hiritik 130 kilometrora dago eta bide hori tren bagoietan pilatuta egin dezakete bisitariek, KGBko agenteez inguratuta, deportatuak bailiran. Parkearen sortzaile Viliumas Malinauskas-en esanetan, «Disneylanden xarma eta sobietar esparruen izua batzen dira Grutas Park-en». Dena 1,5 euroren truke.

Praga zeharo aldatu du pribatizazioak: Leninen museoa zegoen eraikinean estatubatuarrentzako informazio zerbitzua dago orain; Bartolomejska kalean, garai bateko sobietar polizia politikoaren egoitzan, benetako ziegak alokatzen dituzte gaua pasatzeko. 2001eko Gabonetan, Savarin jauregian, kasino baten eta McDonalds baten eraikin berean, komunismoaren inguruko museoa zabaldu zuen Glenn Spicker estatubatuarrak, hiri berean jatetxe kate baten jabe den negozio gizonak. Spickerrek komunismoarekin zerikusia duten 1.000 objektu inguru bildu ditu bertan, Jan Kaplan historiagilearen laguntzaz, eta arduradunen esanetan helburu didaktikoa du.

Ez dakigu zein zen jatorriz Budapesteko Izuaren Etxearen helburua, 2001eko udan bere ateak zabaldu zituenean. Polemika bilatzen bazuen, aurkitu zuen behintzat. Printzipioz nazismoaren eta komunismoaren biktimei eskainitako museoak, praktikan 4 gela eskaintzen dizkio nazismoari eta 20 komunismoari. Armada Gorriak 1956an erabilitako T-54 baten kainoiaren mehatxupean hasten da bisita. Jarraian datozen gelek 600.000 hungariarren deportazioa ekarri nahi dute gogora. Ondoren, tortura gelak datoz, errealismoa bilatu nahian itukin eta guzti eraikiak. Baina azken galeriak sortu du gehienbat eskandalua, bertan, Stalinen erregimenaren zerbitzura aritu ziren hungariarren argazkiak bildu baitira bertan. Horietako batzuk bizirik daude oraindik. Polemikaren usainak erakarrita Izuaren Etxeak arrakasta handia izan zuen hasieran, baina sarrera txartelaren prezioaren eraginez ziurrenik (13 euro) bisitari kopuruak berehala nabarmen egin zuen behera. Hungariarrentzat garestiegia da Izuaren Etxean sartzea eta, beraz, turistak dira bertara hurbiltzen diren gehienak. Hala ere Maria Schmidt zuzendariaren esanetan etxe honen helburua «ahanzturaren aurka borroka egitea eta herri honetako gazteei diktadura komunista zer izan zen erakustea da».

Rigan (Letonia) KGBren benetako egoitzak zabaldu dizkiote publikoari eta Rumanian gauza bera egin dute Sighet-eko espetxearekin. Krakoviako multimedia museora sartzen denak, berriz, sarrerak arrazionamendu txartel baten itxura duela ikusiko du eta Lenin, hormako erretratu batetik, begira-begira duela.


Azkenak
Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


2025-09-04 | Karlos Zurutuza
Hizkuntzen museo txiki bat dago Parisen

Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Erresuma Batuan 700 lagun atxilotu ditute jadanik, Palestine Action taldeari babesa adierazteagatik

Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Hizkuntza politika “ausart eta berrituaz” eztabaidatuko dute TMeLaborategiaren udako eskoletan

Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]


2025-09-04 | Aitor Aspuru Saez
Sara Fantova
“Ez dugu film feminista edo bolleroa egin nahi izan, baina gure esperientzia hori da eta islatu dugu”

Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


2025-09-04 | El Salto
Genoako portuko zamaketariek Israelerako bidalketak blokeatuko dituzte, sionistek elkartasun ontzidiari eraso eginez gero

2010ean "Mavi Marmara" itsasontzia abiatu zenetik, Palestinarekiko elkartasun itsas operaziorik handiena osatzen du Global Sumud Flotillak. Israelgo Gobernuak terroristatzat jo ditu nazioarteko ekintzaileak.


Espainiako Vueltako Bilboko etapa geldiarazi dute Israelen aurkako protestek, eta ez dira helmugara iritsi

Bilboko erdigunean amaitu behar zuen txirrindularitza etapak, baina Deustun sartzear zirela antolakuntzak erabaki hori hartu du, helmuga ingurua manifestariz beteta zegoelako. Aurretik ere igaro dira helmuga puntu horretatik, eta istiluak izan dira. Ertzaintzak gutxienez hiru... [+]


Jerusalemgo tranbiaren proiektuaz “gogoeta etikoa” eskatu dio CAFi Pradales lehendakariak

Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.


Valle de Odietako makroetxaldearen epaiketa
Digestato kutsadura handia izan zen, eta isurketa, antza, Valle de Odietak eragin zuen

Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]


Eguneraketa berriak daude