Zazpi minutu aski dira Alzheimerra diagnostikatzeko


2003ko maiatzaren 29an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Duela bi hilabete aurkeztu zen Madrilen "zazpi minutuen testa", dementziak jota daudela susmatzen dugun pertsonen detekzio goiztiarra egiteko modua ematen digun proba labur bezain zehatza. Eta nola lortzen da hori? Alzheimer gaitzaren hasieratik beretik hondatzen den prozesu sail bat (alegia oroimena, denbora orientazioa eta hitz egiteko jarioa batik bat) ebaluatuz.
"Lehenengo sintomak detektatzen direnetik aditu batek gaixotasuna diagnostikatu arte urtebetetik 2 urtera pasatzen dira", Madrileko Unibertsitate Autonomoko neurologoa den David Muñoz doktoreak kalkulatzen duenez, "eta denbora epe hori balio handikoa da, ondotxo baitakigu alzheimerrean detekzio goiztiarrak ezinbesteko garrantzia duela".
Zazpi minutuen testa AEBetan jarri zen martxan, eta dagoeneko gure inguruko hainbat ospitaletan frogatua izan da. Diagnostikorako guztiz baliagarria gertatzen den tresna hori hasieratik oso sentikorrak diren lau proba edo funtzio neurtzean datza: denboraren ardatzarekiko pertsonak duen orientazioa, oroimena, mintzairaren jarioa eta kontrol motorea dira aztertutako parametroak, bestelako abstrakzio mekanismo batzuekin batera. Diagnostiko goiztiarrak abantaila handiak ekartzen ditu arazo honetan inplikatuak dauden sektoreentzat: horrela, gaixoa oraindik ez badago jubilatua, bere lan egoera planifika dezake; familiartekoak ere, berandu baino lehen eman beharko dizkioten zainketak eta ardurak planifikatzen has daitezke; eta gaur egungo botikek gaitzaren aurrerapena moteldu egiten dutenez, interesatzen dena da gaixoari botika horiek ahalik eta lehenbailehen ematea. Puntu horiek guztiak kontuan hartuta, erraz uler daitekeen bezala, zenbat eta goizago diagnostikatu gaitza, orduan eta lehenago jarriko dira martxan ekintza prebentibo eta zuzentzaileak.


Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude