Kukubiltxo taldeak hogeita bost urte daramatza haurrentzako antzerkia eginez, eta hori ospatzeko modurik onena Kukubiltxoren lan eder bat eskaintzea zela iritzirik plazaratu dute «Ekidazu, lehoiek ez dakite biolina jotzen» antzezlanean oinarriturik Kirmen Uribek idatzitako ipuina eta ikuskizun horretarako Oskorri taldeak sortu zuen musika bandatik piezarik ederrenak biltzen dituen CDa. Abereta planetako ipar latitudeko 50 eta 51 graduen artean aurkitzen omen da Ekidazu, astoen herrialdea. Eta diotenez, arrantza egiten baino lehenago ikasten dute astoek han musika jotzen. Hala ere, musikajole apartak izateaz gain, badute ekidazuarrek beste afizio bat, txirrindularitza. Bizikletan ibiltzea baitute gogoko. Eta baita bidaiatzea ere.

Toti Martínez de Lezea idazlearen «Los hijos de Ogaiz» XIV. mendeko Nafarroan dago kokaturik. 1328. urtean hasten da nobela, Nafarroa eta Frantziako errege zen Karlos Lehena Burusoila oinordekorik gabe hil zenean, nafarrak bere errege propioa aldarrikatzeko interregno horretaz baliatu zirenean. Lizarrako bi familien arteko borroka etengabea oinarri duen narrazio honetan, orduan eman ziren zenbait gertakizun historiko dakartza Toti Martínez de Lezeak kontura, hala nola Nafarroako judutegi garrantzitsuenetako baten suntsipena eta bertako bizilagun gehientsuenen heriotza, handik gutxira izandako lehorte luze bezain izugarria, haren ondorioz jasan behar izan zituzten gosea eta baliabide eza edota 1348. urtean eraso zien izurri beltza.

Duela hilabete batzuk, Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko Batzordeen «Metalurgiako Tratatua, 1765-1773» aurkezterakoan Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura, Euskara, Gazteria eta Kirol Departamentuak adierazi zuenez, Agorregiko burdinola eta errotari eskainitako hiruko bilduma baten lehendabizikoa zen huraxe. «Agorregiko burdinola eta errotak (Aia, Gipuzkoa) Zaharberritze baten historia» eta «Agorregiko burdinola eta errotak (Aia, Gipuzkoa). Arkeologia esperimentala» dira hurrengo bi lanak. Goi mailako zientzialariek taldean egindako lana dugu hauxe, eta lan honen bidez ikerketa luze baten emaitzak aurkeztu nahi dizkie adituei zein irakurle guztiei. Hau da, zaharberrikuntzaren alorrean eredu izan daitekeen proiektu baten datuak.

Hamargarren Gerriko ikerlan beka irabazi zuen «Bisoi europarra (Mustela lutreola, L.), mundutik desagertzeko dagoen karniboroa Goierrin» ikerketak. Iñaki Irizarrek, Idoia Villatek, Jorge Gonzalezek eta Nere Amaia Laskurainek egina izan da. Egunetik egunera urritzen doan karniboro txiki hau Europako ibai eta erreketan bizi da, eta Euskal Herriko zenbait erreketan ere aurki daiteke oraindik, baina ez da batere ospetsua gure artean, eta horrek asko zailtzen du bere egoerak eskatzen dituen etenik gabeko zaintza, ikerketa, babesa eta era guztietako lanak era egokian justifikatzea. Hutsune hori betetzera dator «Bisoi europarra...» ikerketa, zeinean bisoi europarraren kontserbazioa bermatuko duen estrategia eraginkorra agertzen den.

Zientziaren historia era erraz eta ulergarrian eskaintzeko asmo sendoarekin duela zenbait urte Gaiak argitaletxeak martxan jarritako proiektuaren laugarren alea dugu orain aurkezten duten «Zientziaren historia XX. mendeko lehen erdian (Zientziaren Historiografia IV)» liburua. Eta honako gai hauek aztertzen dira bertan, besteak beste: fisikaren krisia eta iraultza mikrokosmosean (fisika kuantikoarekin) eta makrokosmosean (erlatibitatearen teoriarekin); psikologia eta antropologia, Freud, Jung, Malinowski edota Levi-Straussen lanak gogoratuz; eta filosofia, Kant, Hegel, Engels edo Marxek materiaren kategoriaz eta eboluzioaz izandako eztabaidak azalduz.

Erasoak eraso, aurrera egiteko asmo tinkoa agertzen du «Jakin» aldizkariak bere azkenengo zenbakiko editorialean, otsailaren 20an «Euskaldunon Egunkaria»ren aurka burututako eraso judizial-politikoa gogoratzerakoan -besteak beste, Joan Mari Torrealdai aldizkariko zuzendaria atxilotua eta «Jakin» bera ere zuzen-zuzenean ukitua izan ziren hartan-. Bestalde, «Nafarroa eta euskara» aukeratu du «Jakin»en 135. zenbakiak gai nagusitzat, Nafarroako Gobernuaren azken urteotako hizkuntz politikaren jarrera erasotzaileak ekarri duen hizkuntz gatazkaren inguruan bildutako hainbat artikuluren bitartez.

Hiria argitaletxean plazaratu dituen «Bideko prosak: Iparraldea» eta «Bideko prosak: Araba eta Bizkaia» lanekin, amaitutzat eman du Luis Mari Mujika Ur- dangarinek 1999an kaleratu zuen «Bideko prosak: Nafarroa» eta 2002- an argitaratutako «Bideko prosak: Gipuzkoa» liburuekin batera egin duen Euskal Herriaren hausnarketa estetiko eta psikologikoa. Horrek ez du esan nahi 1986. urtean Irun saria eskuratu zuen «Poeta baten narrazio nagiak» saiakeran agertzen zuen ibilbide literarioa uzteko asmotan denik, ordea, baina hurrengo idazlanetan Turkia eta Gaztela izango ditu bere gogoeten oinarri. Begiak eta bihotza erabiltzen ditu Luis Mari Mujikak bere ibilbideetan aurkitutako paraje, jende, gorabehera eta gertaerak azaltzerakoan. Lapurdiko Biriatun ematen dio hasiera Ipar Euskal Herrian zehar eginiko prosa bidaiari, Zuberoako Santa Grazi herrian bukatzeko. Bizkaian, berriz, zentzu biografikoagoa dute bere adierazpenek, gaztaroa bertan eman zuelako eta orduko bizi kezkak eta jomugak dauzkalako gogoan idazleak. Arabako lautadan, berriz, gure mendietatik haratago begiratzen ikasten dute poetaren begiek.