BOTO ESKUBIDERIK GABE
Espainiako gobernuak oso aspalditik abiarazitako estrategiaren une gorenetakoa gauzatu da jada eta ezker abertzaleko ia 200dik gora herri hautagaitza eta AuBko hautagaitzek ez dute udal eta foru hauteskunde hauetan legezko parte hartzerik izango. Iñigo Iruin Batasunaren ilegalizazio prozesuan defentsa lanak koordinatu dituen abokatuak argi esan zuen bere garaian, 2002ko irailean: «Helburua zera da, behin Batasuna legez kanpo uzten duen ebazpen bat lortu ondoren, honek ordezkatzen duen sektore sozialak ezin ahal izatea legezko egitura politikorik eratzea».
Baina Batasunak eta AuBk beren bizitzarekin jarraituko dute, oraingoz behintzat. Batasuna legez kanpo arituko den erakunde bat izango da, eta gaur egun, Estatuak nola jokatzen duen ikusita, horrek Estatuaren errepresioa bizkarreratzea ekarriko dio seguruenik. AuBri dagokionez, bere jarduera antolatu beharko du eta horretarako nola egituratzen den ikusi beharko da, baina hauteskundeetarako Espainiako Auzitegi Gorenak erabili dituen argudioak ikusita, egitura juridiko politikoa eratzeko bideak moztuta dituela pentsa liteke.
«Egunkaria»ren itxiera eta honen inguruan izan ziren gertakari osoak entsegu gisa baliatu nahi izan zirela aipatu da sarritan, egungo gertaerekin agian hobeto uler liteke laborategi operazio hura. Horren gogor jo ondoren, badirudi orain AuB eta hautes plataformekin egindakoa ‘arinagoa’ litzatekeela, batez ere «terroristak eta hauek sostengatzen dituztenak» bakarrik ukitzen dituelako.
Bazterketa hauekin dozenaka milaka herritarren oinarrizko eskubideak ukatzen direla behin eta berriz azpimarratu da euskal gizartea ordezkatzen duten alderdi nagusienen aldetik. Prozedurari dagokionez, indefentsio juridikoa azpimarratu da: Auzitegi Gorenak, informazio guztia horren epe laburrean eta horrenbeste tokitara helaraztea ezinezkoa zela aditzera eman zuen, baina bere epaiaren notifikazioa egiteko hilaren 3tik 4ko goizaldera 70.000 bat fotokopia eskatzen zuen jakinarazpena egin zien kaltetuei; auziaren inguruko gainerako oinarrizko informazioa behar legez helarazteak 300.000 bat fotokopia eskatuko zuen. Ez dirudi ezinezkoa denik. Baina, arazoaren mamiari dagokionez, koinzidentzia handia dago zerrenden baliogabetzearen aurka daudenen artean: inolako epairik edo akusaziorik ez dituzten herritarrak heriotz zibilera zigortzen dira.
Egoera honen aurrean, AuB eta herri plataformetako abokatuek Estrasburgeko Auzitegira joko dutela iragarri dute. Europako Kontseilua osatzen duten estatuek eratutako auzitegia da hau eta bere babesa eskatzeko lehenik estatu bakoitzaren bide judizial guztiak agordu behar dira. Kasurik onenean lauzpabost urte beharko lituzke hauteskunde hauen helegiteaz ebazteko. Aurretik, dena den, eskaera onartu egin beharko luke eta, estatistiken arabera, egindako eskaeren %10 baino ez ditu onartzen. Euskal Herriari lotutako auziez, onartu duen azkena Itoizko Koordinakundeak urtegi honen inguruan egindako helegite bat da.
Eta auzitegi honek Espainiak legez kontra jokatu duela erabakiz gero? Praktikoki ez luke eragin handirik, ordurako legealdi hau agortua legokeelako, baina aurrera begira halakorik berriz gertatzea saihestuko lukeela dirudi. Batasunaren ilegalizazioaren kasuan, lehenbizi Auzitegi Konstituzionalaren langa agortu behar da.
Zalantza handia da, halaber, galarazitako zerrenden bozka paperak non izango diren, toki askotatik kendu egingo dituztela eta Estatuak hauen banaketa saihesteko ahaleginak egingo dituela pentsa bailiteke. Edozein modutan, hauteskunde hauen boto kontaketan partehartze handia izango duela dirudi, legeak soegile egotea baimentzen du eta.
Hilaren 25aren ondoren hasiko dira argitzen ilungune asko. Edozein modutan, Euskal Herri osoan batez beste %15eko ordezkaritza lor dezaketen herritarren ordezkaritza heriotz zibilera zigortuz gero, hauteskunde horietatik ateratzen diren erakundeak ere ezin esan zilegiak direnik. Beste kontu bat da, ordea, horren aurrean zer egiten den. EAJren eta EAren jokamoldea eta erantzukizuna ez da txantxetakoa izango, neurri handi batean beren bizkar gainean eroriko delako erakunde gehienen kudeaketa.
Hauteskunde gauean edozer gertatuta ere, argi dago azken 25 urteetan HB, EH edo Batasunaren inguruan aritu diren indar politiko eta herritarrak beste era batera antolatu beharko dutela beren izaera egungo legalitatera egokitu nahi badute behintzat. Ezker abertzalean, garai bat bukatu da eta beste bat hastear da. Nolakoa ote? Horra hor galdera potoloa, hauteskundeen ondoren geldo baina apurka argitzen hasi beharko dena. n
Oso jarrera baikorrak izan dira, baina guk neurri zehatzak behar ditugu. Guk gure botoak aintzat hartzea nahi dugu, baina modu eraginkorrean. Guretzat ez dira boto baliogabekoak, AuBren botoak izango dira eta eskubide osoa dugu herriaren atxikimendua erabiltzeko.
Bestalde, AuBk dekalogo bat plazaratu du euskal gatazkaren inguruan. Zer oihartzun izan du beste eragileen artean?
Zenbait eragileekin hitz egin dugu, baina ez dekalogoari buruz. Entzun denarengatik dekalogoak harrera ona izan du. Hauteskundeen aurre-kanpainan zabaldu zenez, batzuentzat ezberdintasunak nabarmendu baino ez dira egin. Beste batzuek ezberdintasun zenbait hauteman dute. Beharbada, giro lasaiago batean kaleratu izan balitz, alde interesgarriak eta bide komunak lantzeko modua topa izan genezakeen. Dekalogo hau gure proiektuaren bidea finkatzeko funtsezkoa da. Sektore batzuek gure aldetiko proposamenak espero dituzte eta guk haienak ere bai. Dekalogoa eginbide horretan kokatu behar da.
Gatazka ebatzi ahal izateko proposamen bat ere lantzen ari zarete.
Desobedientzia zibilari buruzko proposamen bat ere egin duzue.
AuBtik ez dugu hori planteatzen gure proiektuarekin bat egiten duen jendeari begira soilik, une honetan oinarrizko eskubide demokratiko eta zibilen alde lan egiteko aukera ikusten dugu. Euskal Herritik Espainiari aurre egiteko aukera dago, bide horretan jende asko bil gaitezke, aukera politiko ezberdineko herritarrak, jokabide demokratikoetan aritu nahi duten guztiak. Hori gauzatu daiteke, eta hau ez da diseinuzko bide politiko bat, hau erreala da.
Ideologia guztietako herritar guztiak barne?
Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]
Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.
Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]
Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.
Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.
Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua".
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Beethovenen 'Missa Solemnis'
- Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
- Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]
Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.
Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.
-------------------------------------------------------
Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]
Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]
Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.