Ramiro Arrue, arruetar anaia artisten artean gazteena, 1892an jaio zen Abandon. Etxeko giroak lagunduta oso gaztetan hasi zen Ramiro marrazkia eta pintura lantzen. 15 urte besterik ez zituela Parisera joan zen eta bertan Durrio, Losada, Zuloaga eta beste zenbait euskal margolari ezagutu zituen. Berehala, bere Pariseko egonaldia Ziburura gero eta maizago egindako bisitekin tartekatu zuen, Donibane Lohizunen bere izeba batek denda bat zuela aprobetxatuz.

Hainbat artista eta kritikok berehala ikusi zuten Arrue gaztearen lanen balioa eta 1910ean Ignacio Zuloagak hainbat lan erosi zizkion. Urte horretatik aurrera hainbat taldeko zein bakarkako erakusketatan parte hartu zuen, Euskal Herrian zein Frantzian. Parisen, esaterako Artista Frantsesen Aretoan parte hartu zuen 1911n. Eta 1913 eta 1920an bere lanak Udazkeneko Saloian izan ziren ikusgai. 1925ean Urrezko Domina jaso zuen Frantziako hiriburuko Dekorazio Arteen Nazioarteko Erakusketan, eta bi urte beranduago Londresen erakusketa pertsonal bat zabaldu zuen.
Euskal Herrian ere izan zen bere obra ikusteko parada. 1914an Euskal Artisten Elkarteko kide egin zen eta bost urte beranduago bertako idazkari izendatu zuten. 1924an Bilboko Arte Eder Museoak «Karta Jokalariak» bere obra erosi zuen.
1928an Amerikara joan zen bere anaia Josek lagunduta. Buenos Airesen, Montevideon, Cordoban, Rosarion... erakusketak egin eta urtebetera Donibane Lohizunera joan zen bizitzera eta han biziko zen 1971n hil arte. Gerra Zibilaren urteetan, Ramiro Arrueren Donibane Lohizuneko etxea babes eta erreferentzia puntu garrantzitsua izan zen hainbat euskal artistentzat.

Margolari gisa ezaguna, beste hainbat diziplina ere landu zituen Ramirok: esmaltea, ilustrazioa, eszenografia... Andrè Gaiger-en «Maï la Basquaise» eta Francis Jammes-en «La Mariage Basque» liburuen ilustrazioak, esaterako, bereak dira. Pariseko Operaren Antzokian eman zuten «Perkain» baletaren eszenografia eta jantziak ere berak disainatu zituen 1934an. Eta hiru urte beranduago, 1937ko Pariseko Erakusketa Unibertsalean Espainiako pabiloiko euskal atala diseinatzen lan egin zuen.

Ramiro Arrueren pinturaren oinarri dira euskal paisaiak eta egunotan Gasteizen ikusgai dagoen erakusketan nabarmena da hori. Arrueren begiradapean, Hondarribia, Donibane Lohizune, Larrun... daude bilduta erakusketan, baita artistaren Ziburuko estudiotik ikusten zen paisaia ere. Paisaia idilikoak dira, mendialde nahiz kostaldekoak, industriaren aztarna txikiena ere apropos saihesten dutenak. Baina Euskal Herritik kanpo ere bilatu zituen paisaiak artista abandoarrak: Logroñon, Dordoñan, Foixen... Ramiro Arruek taula txikietan hartzen omen zituen irudikatu nahi zituen paisaien apunteak, gero estudioan mihise handiagoetara eramateko.

Paisaia horretan gizakia elementu garrantzitsua da eta kasu honetan ere ez dago jarduera industrialaren kutsurik. Baserritarrak, arrantzaleak irudikatzen ditu, erakusketa honetan bigarren horiek direlarik nagusi: «Arrantza eguna», «Arrain zaharra» edo «Emakumezkoak arrain garraioan, kaian» dira bildutako koadroetako batzuk. Euskaldunon alderdi ludikoa ere jaso nahi izan zuen, hots, hark margotutako pertsonak ez daude beti lanean, festan ere badabiltza. Modu horretan, musika tresnak, inauteriak eta pastoralak topa daitezke erakusketan.

Gaietan tradizioa, folklorea, topikoa aukeratu zituen Arruek; formetan, ordea, berritzaileagoa izan zen. Ederki ezagutzen zituen bere garaiko abangoardia artistikoak -kubismoa eta surrealismoa, esaterako-. Bere lan askok Paul Cezanne-ren ukitua dutela ikusiko du, adibidez, egunotan Gasteizko Arte Eder Museora hurbiltzen denak. Formen geometrizaziorako joera zuen Arruek eta konposizioak lerroak eta planoak sinplifikatuz lortzen zituen, baita kolore uniformeei esker ere. Berde eta hori argiak erabiltzea zuen gustuko eta horrek giro garbiak lortzen lagundu zion.

Ramiro Arruek Iparraldean egin zuen bere obraren zatirik handiena. Hil ondoren ere, bakarkako bi erakusketa garrantzitsuenak mugaz iparraldera egin ziren: Baionako Euskal Museoan (1991) eta Paueko Gazteluaren Museo Nazionalean (1997). Horregatik, Ramiro Arrueren lana nahiko ezezaguna izan da Hegoaldean, aukera gutxi izan baita berau ikusteko. Orain, Donibane Lohizuneko herriak utzitako lan hauei esker, Hegoaldean ere bada aukera bere obrara hurbiltzeko