«METXA»-RI ESKERTURIKO IDAZLEA


2003ko otsailaren 16an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Hamabi urte luze joan dira «Metxa» ezagutu genuenetik. Orain hilabete batzuk «Metxa esaten dioten agirretar baten ibili herrenak» liburua (Elkar) berrargitaratua izan da. Halaber, Tentazioa taldeak pertsonaia honetan oinarrituriko antzerki lan bat estreinatuko du hil honen 21ean, Donostian. Nobela berriz ere kaleratu izanaren gainean aritu gara Koldorekin:«Liburu hau gaztetxoentzako idatzi eta Bilintx gazte literatur sarira aurkeztu nuen, eta Branka sailean argitaratu zen. Batek eta bestek liburua ez dela gazteentzako komentatu izan didate, ordea. Egokiagoa dela helduentzako, gazteentzako baino. Azkenean editoreek helduentzako sail nagusira pasatzea pentsatu zuten, baita berrargitaratu ere. Normalean alderantziz izaten dira bidaiak, helduentzako bezala idazten dena gazteek hartzen dute. Bidaia hori oso bitxia da».

Nikola Agirrek eta Koldo Izagirrek zerbait al dute komunean? Agirretartasuna agian? Egilearen hitzetan, izenaren zati bat besterik ez, eta hori kasualitatez. ‘Oso eskertua egon behar dut pertsonaia horrekin, uste ez nuela, halako pertsonaia inportante samar bihurtu delako. Irakurleak pentsatuko du, beharbada, nik aldez aurretik pentsatutako pertsonaia bat dela. Alegia, agirretartasuna zer den propio asmatu dudala eta horren arabera gero idatzi izan dudala. Bada, oso alderantziz izan da’.
Izagirrek espetxea ezagutu duten pertsonak eta pertsonaiak oso presente ditu, eta ez gaurkoak bakarrik, atzokoak ere bai. «Metxa», kasu. Egilearen hitzetan, Metxak oroimen pertsonal oso txarra du baina oroimen historiko izugarria:«Beharbada handiegia ere bai. Baina gaur egun oroimena eskas dugun zerbait da eta saiatzen naiz luzatzen». Metxa gudari aurreko edo osteko bat izan liteke eta desorduan ibil daitekeen gudari bat ere bai. Eboluzionatuz joan den pertsonaia:«Bai. Lehen liburuko pertsonaiatik bigarren liburuaren pertsonaiara alde handia dago, honetan pertsonaia ez da hain planoa, eboluzionatu egiten du. Berak uste baino gehiago baitauka ikasteko». Metxa pertsonaia gehiago gara daitekeela uste du Koldok. Ez omen da pertsonaia sinplea, baditu poliedroaren hosto batzuk, eta gehiago garatzeko ere eman dezake. ‘Dena dela, ez nuke pertsonaia bakarreko idazle izan nahi’, aitortu digu egileak.
Izagirreren nobeletan fantasia eta errealitatea uztartzen dira, errealismo liluragarri eta burgesetik urrun. Egile honek egungo nobela aipaturiko bi prisma hauetatik ikusten ote duen errezeloa agertu diogu:«Bai. Idazten den nobela masa, errealismo burgesa horretan definitzen dela esan genezake, alegia, linealtasuna noizean behin apurtuz baina lineala azken finean, gure baloreak sekula zalantzan jarri gabe, paternalismo bat menderatuekiko... gure zintzotasuna laudatzen duen nobelistika bat daukagu, oro har».
Izagirrek Susa argitaletxearekin eleberri bat abiatu zuen orain pare bat urte, Susaren webgunean. Asmo hartatik geratu denaz galdetu diogu azkenik: «Eztabaida sortzen da, eta jendeak bere ekarria egiten du, oso interesgarria da. Gauzak oso garbi izan behar dituzu, bestela ikaratu egin zaitezke. Horrek testu batek izugarrizko posibilitateak dituela adierazten du, egileak berak uste duen baino posibilitate gehiago, eta horrek, aldi bereko idazketa eta irakurketa izanez, nire esperientzian behintzat aspaldiko topikoa frogatu zuen, baina egia dena, alegia, irakurle bakoitzak bere nobela egiten duela».
Betarik hartzen duenean nobela hau gauzatzeko asmoa dauka Koldok. Modu honetara idatziko den lehen eleberria izan daiteke. ‘Ez dakit, baina horrek ez dit axola, benetan’, zehaztu digu Altzako idazle pasaiatarrak


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


Eguneraketa berriak daude