ERRUSIA ETA AFRIKA DESAGERTU EGIN DIRA MAPATIK
Bitxia da, baina munduan jazotzen ari diren aldaketa nagusiak ulertu nahian bilaka hasita, hain modaz kanpo dirudien marxismora bihurtzen ari garela esango luke batek. Ramonetek berak dioen moduan, «mundializazioak dakartzan aldaketak daude lehenik. Eta hasteko, ekonomiak politikaren gainetik daukan nagusitasuna».
ARGIAko orriotarako Atlas horretan dauden mapa eta irudien artean bi oso berezi hautatu ditugu, irakurleari zirrara eragiteaz gain kolpe batez gaur Lurra nolakoa den (edo nolakoa ere baden) ulertarazten diotenak. Izenburutzat «Aberastasunak nola neurtu?» daraman ataleko grafikoetako bi dira.
Munduan batzuen eta besteen arteko desberdintasunak ez dira sekula gaur bezain sakonak izan, hala diote aberastasunak neurtzeko erabiltzen diren bi neurgailu nagusiek. Bata Nazio Produktu Gordina da. Eta bestea NPG hori bera biztanle bakoitzeko.
NPG horrek biltzen ditu estatu batek urtean produzitu dituen ondasun eta zerbitzu guztiak, gehi kanpoan ari diren bertakoek ekarri dituztenak, gehi bertan diren kanpotarrek sortutakoak. Guztia AEBetako dolarretan dago kalkulatua. Ez da pentsatu behar NPG hori erabat zehatza denik, baina konparaketak egiteko erreminta oso ona dela garbi dago. Horrela dakigu denen buru AEB zegoela 2000. urtean 9,882 bilioi dolarrekin, hau da, berak bakarrik produzitzen du mundu osoko aberastasunaren %31. (Argitu behar da liburu hau frantsesez denez «milliard» kopuruak gure mila milioi esan nahi duela).
Baina atlas honek duen ederrena horixe da: guk hemen letra eta zifra asko erabiliz luzatu beharko genukeen zerrenda xehea begirada batez ulertzeko modua ematen duela. Hori lortzen du artikulu honekin batera doan lehen grafikoak. Bertan erakusten da munduaren geografia nolakoa den herrialde bakoitzari bere aberastasunaren tamainako neurria emanez gero. «Irudi bat hobe mila hitz baino», horra egia. Izan ere, non dago Afrika? Zer da Hego Amerika? Non desagertu dira Sobiet Batasun ohia eta duela hamalau urte arte bere bazkide ziren Ekialdeko Europako herrialdeak? Dramatikoa da munduaren argazki hau.
Orriotara ekarri dugun hirugarren grafikoak ez dauka indar gutxiago gure begientzat. Herrialde bakoitzaren delako Nazio Produktu Gordina Biztanleko hori oinarritzat hartuta, mapa normal bat distortsionatu egin du «Le Monde Diplomatique»eko atlas honek. Bere orrietara ekarri du anamorfosi moduan Moskuko unibertsitateko Vladimir Tikhunov geografoak sortu duen mapa hori.
Ikustekoa da zer nola puztuta bizi garen Ipar Amerika, Mendebaldeko Europa eta Japonia-Hego Korea-Taiwaneko gizarteak. Latinoamerikak nola-halako itxura bat mantentzen du, oso «argalduta» bada ere. Ekialdeko Europa eta Asia ezin dira ezagutu ere egin. Eta Afrikako biztanleen miseria... negargarria da.
Ulertzen bai, baina barneratzen errazak ez dira mapa horiek. Eta esplikazio bila gabiltzanontzako, gai honen gakoa beste grafiko batean eskaini digu «Le Monde Diplomatiqu»ren atlasak: bigarren grafikoan pilota berdeek irudikatzen dituzte populazioak eta laranja kolorezkoek Nazio Produktu Gordinak. Hortxe dago koxka!
Bakoitzari bere ondorioak ekarriko dizkio mapa horien ikusteak. Baina ur sakonagoetan sartu gabe, bat behintzat nabarmena da: Latinoamerikan dabiltzala munduko mediatik hurbilen, eta ondorioz hortik gora batzuek daukagun soberakina dela mediaren azpikoek falta dutena
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]
Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]
Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]
Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]
Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]
Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.