INDIAKO HERRI MEDIKUNTZA BIOPIRATEN BELDUR DA


2007ko otsailaren 21ean
Indiako herri jakintza liburutegi digital batean dokumentatzeko planak zenbait kritikoren protestak piztuarazi ditu, nahi gabe biopirateria lagundu dezakeelakoan. Internet eta bertan islatzen den informazioaren erabileraz hainbat polemika izan bada, Mendebaldeko herritarrok askotan pentsatu ez dugun ikuspuntu batetik kritikatu dituzte digitalizazioaren eta mundializazioaren ondorioak Indian.

Indiako ahots kritiko horien iritzian, atzerriko konpainia handiek erraz eskuratuko lukete herri txiroen jakintza tradizionala, farmaindustria eta informazio konpainia handi horiek produktu berriak garatuko lituzkete -botikak adibidez- eta bertako herritarrekin ez lituzkete beren onurak partikatuko.
Liburutegiaren aldekoek aldiz uste dute hori era irekian antolatzea dela kanpoko konpainiek patente bidez Indiako antzinako jakintza ustiatzeari bidea ixteko manera. Horrela lortuko luke Indiak, Ikerketa Industrial eta Zientifikoen Kontseiluko burua den Raghunath Mashelkar-ek dioenez, konpainia horiekin patente borroka latzetan ez sartzea. Bi jarreren arteko polemikari leku egin berri dio Hirugarren Munduko gaiei garrantzia berezia eskaintzen dien SciDev.Net zientzi guneak.

SENDAGAI AYURVEDIKOAK DIRU ITURRI.

Traditional Knowledge Digital Library (TKDL) proiektua aurrera badoa, senda belar eta landareen database egoki bat egongo da bai DVD formatuan eta bai Interneten. Eta bere bultzatzaileek diotenez, mugimendu honekin erdietsi nahi dute errotik moztea Indiako hainbat produkturen gainean patenteak izatea, hala nola basmati arroza, turmeric -edo kurkuma- edo neem delakoari buruzkoak.
Aipatu ditugun izen horiekin irakurle askok ez zuen askorik ulertuko, baina bai noizbait Ekialdeko sendabelarrekin edo zehatzago Ayurveda medizina edo terapiekin harremanen bat izan dutenek. Estatu Batuetan eta etorkin hinduek garrantzia duten lekuetan -Britainia Handian, kasurako- gero eta erabiliagoak baitira medikuntza alternatibora jotzen duten herritarren artean.
Proiektuarekiko kritiko direnen artean dago Devinder Sharma, New Delhiko Bioteknologia eta Janarien Segurtasunerako Forumeko lehendakaria. Bere ustez, indigenen herrialdeetako ezagutza -luzaz hizkuntza eta kulturazko hesiek babestu dutena- "orain farmaziako industriari plater digital batean eskainiko zaio oso erraz eskuratzeko moduan". Alor horretan gero eta diru gehiago jokatzen da, eta osasunbide alternatiboei lotutako komertzioetako produktuei pitin bat erreparatu beharrik ez dago horretaz jabetzeko.
Chennai hiriko M.D. Nair patente kontsultoreak ere zalantzak ditu liburutegi horrekin Indiako jakintza tradizionala babestu ahal izateaz, gaurkoz ez dago-eta hortik eratorritako ezein inbenturen patente eragozteko modurik. Honen ustez, TKDLk Indiari onuraren bat ekarriko dio bakarrik aldez aurretik konpainiekin adosten bada liburutegi horretako ezagutzaren gainean oinarritutako edozein inbenturen etekinak partikatzea. Bere ustez hori jadanik gertatzen ari da bioteknologiako zenbait alorretan, industriak eta estatuek sekuentzia genetikoak erabiltzeko royalty sistema adostu dutelako. Baina ez du uste biopirateria saihetsi ahal izango duenik TKDL honek.

HERRI JAKINTZAREN SOSAK NORENTZAKO?

Proiektuaren aldekoek behin eta berriro diote beldur horiek debaldekoak direla, baina badaezpada eransten dute TKDL hori ez dutela konpainien esku utziko segurtasun mekanismo guztiak lotu artean, Jabego Intelektualaren Munduko Erakundearen garantien arabera.
Antzeko izena baina izaera ezberdina duen Jabego Intelektualaren Eskubideen Batzordeak -Londresen du egoitza honek- irailean eman du bere ebazpena eta Indiako kritikoenen argudio batzuei kasu egin diela dirudi. Beste zenbait arauren ondoren, etekinen partikatzeari buruz zera dio batzorde horrek: patente bat ezartzen duenak argi utzi behar duela erabiltzen dituen material genetikoen jatorri geografikoa eta elkarturik daraman ezagutza tradizionala, eta bermatu behar duela bai gai edo produktu baten lehen ezagutzaileak bere baimena ematen duela eta bai material horren etekinak zuzen partikatuko direla.
Liburutegi birtual horrek osatua egon behar zuen joan den irailerako, baina horrelako egitasmoetan askotan gertatzen den gisan -eta polemika honekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik- berandutu egin da. Ingeles, gaztelera, aleman, frantses eta japonieraz -hindi hizkuntzaz gain- egongo da liburutegi hau, eta Nazioarteko Patente Sailkapen Sistemari lotuta egonen da.
Heldu den urterako berriz 35.000 Ayurbeda -belarretan oinarritutako medikuntza sistema antzinakoa- formulazio izanen da irakur gai sarean, eta jadanik lan guzti horren hiru laurdenak burututa daude.
Jadanik Mendebalde aberatsa Hirugarren Munduaren jakitateaz baliatzen ari da: ikusi besterik ez dago Indiako eta Txinako osagarri tradizionalek zernolako indarra hartu duten herrialde hauetan. Orain afera zera da: jakitate hau Mendebaldean era ezberdin batean etiketatu eta patentatu ondoren, irabaziak partikatu ez eta gainera Hirugarren Mundura ez ote den itzuliko... ordainduta, gainera

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
2024-09-25 | Gedar
Bilboko Udaltzaingoak pertsona bat atxilotu du etxegabetze batean

Poliziak hiru pertsona etxegabetu ditu asteartean Alde Zaharrean, eta protesta egiten ari zirenen kontra jo du.


Sail Ofiziala. 5.eguna
Langile klasearen erretratu bat

Marko baten barnean beti, baina denetarik ikusten ari gara Zinemaldiko Sail Ofizialean. Eta hori, egia esan, eskertzen da. Alde handia dago toreatzaile horren pelikulako dozenaka “olé tus huevos”-etatik On Falling-eko isiltasun amaigabeetara.

Sare... [+]


EHUn euskaraz ikasi nahi eta gaztelaniaz egitera behartuta

Filosofiako laugarren mailan, EHUn, nahitaez ikasgairen bat gaztelaniaz hautatu behar dute ikasleek, ez baitago nahikoa ikasgai euskaraz. Gaztelaniazko ikasleek ez dute arazo hori, eta bitxia da, euskarazko ikasle gehiago dagoelako gaztelaniazkoak baino. Beste karrera batzuetan... [+]


2024-09-24 | ARGIA
Libanon “ofentsiba areagotzeko” asmoa azaldu du Israelgo Armadak

Asteartean Beirut hiriburua bonbardatu du Israelek, aurreko egunetan erasoak nagusiki herrialdearen hegoaldean eta ekialdean egin ostean. “Ofentsiba areagotzeko” asmoa azaldu du Israelgo Armadako burua Herzi Halevik. Gerra “eskualde osora” zabaltzeko... [+]


NBEko Batzar Orokorrak gehiengo zabalez agindu dio Israeli okupazioa amaitzeko urtebeteko epean

181 estatu kideetatik 124k babestu dute neurria, eta hamalauk soilik bozkatu dute kontra. Ez da erabaki loteslea, eta ez da espero honen ondorioz Israelek jarrera aldatzerik.


2024-09-24 | Mikel Aramendi
Mintegi akademiko batek astindu ote dezake potentzien geoestrategia?

Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.


2024-09-24 | ARGIA
6.000 emakume ari dira prostituzioan Hego Euskal Herrian, gehienak hegoamerikarrak

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 5.158 emakume eta Nafarroan 817 ari dira prostituzioan, orotara 5.975, Espainiako Gobernuaren Genero Indarkeriaren Aurkako Ordezkaritzak emandako datuen arabera. Espainiako Estatuan, 18 urtetik gorako emakumeen  %0,56 ari da prostituzioarekin... [+]


2024-09-24 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 4. eguna
Hurbilekoa beti da hunkigarria


2024-09-24 | ARGIA
Musika munduko emakumeen erantzuna Alex Sarduiri: “Ikusi nahi ez duena baino itsuagorik ez dago”

Musikan inoiz ez dela diskriminaziorik egon adierazi du Alex Sardui abeslariak, eta haserre erantzun diote Euskal Herriko musikagintzako emakumeek*, 150 lagunek sinaturiko komunikatuan: “Denbora asko daramagu tankera honetako egoerekin nazkatuta”. Barkamena eskatu du... [+]


2024-09-24 | ARGIA
Otsoa babesteko neurriak salatu dituzte abeltzainek Amurrion, hildako ardiak jendaurrean erakutsita

Abeltzainek otsoen azken erasoak salatu dituzte igandean ospatutako Amurrioko Artzain Egunean, UAGA Arabako Nekazarien Elkarteak deitutako elkarretaratzean. Iragan astean otsoek Kuartangon hildako zortzi ardiak eraman dituzte Amurriora, erakusteko artaldeak otsoen erasoetatik... [+]


2024-09-24 | Mondraberri
Faxistek fusilatutako arrasatearrak omenduko ditu irailaren 26ko ekitaldiak

88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.


Ehunka sare komunitarioa martxan da Bilbon

Larunbatean aurkeztu dute Ehunka San Frantzisko, Bilbo Zaharra eta Zabalako sare komunitarioa, hiru auzoetako bizi baldintzak hobetzearen alde lanean dabiltzan eragileek osatua.


Eguneraketa berriak daude