«Bizitza guztian sustatu behar genuke jolasa, garapenerako ona baita»
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Jostailuak baino garrantzia handiagoa jolasak berak dauka. Jolasa mundu sinboliko oso bat da, umearentzat hain itzela den errealitatea barneratzeko modu bat da, errepresentazio modu bat, errealitatea ulertzeko, onartzeko, egokitzeko modu bat. Jolasak badu beste ezaugarri bat garapenerako oso garrantzitsua dena, eta askotan eten egiten duguna: jakin-mina. Jakin-mina, guk "jolasa" esaten diogun hori, haurraren aktibitate nagusia da. Jakin-min hori elikatu egin behar da, bai komunikazio aldetik eta bai manipulazio aldetik, bestela iristen da une bat umeak interesa galtzen duena, galdetzeari uzten diona, ukitzeari uzten diona… lotu egiten duguna.
Zer hartu behar da kontuan jostailu bat hautatzeko unean?
Jostailuak adinka sailkatzen dira dendatan. Hori ere ez al da kontsumorako beste amu bat?
Badirudi behin adin batetik aurrera jostailuak ez direla opari "egokiak".
Jakina, hor ere merkatuak oso garbi ikusten du etekin ekonomikoak nondik ateratzen dituen. Aurrekontuen zati handi bat umeei begira egindako opariak dira. Gazteei zer oparitu ere ez dakigu askotan, baina jostailurik ez behintzat; eta helduei ere jostailurik ez, mesedez! Eta aiton-amonak? Inkognita, horiek jada ez dira existitzen iragarkietan. Zer egiten da aiton-amonen ludikotasuna lantzeko? Ez dago eskaintzarik, dagoeneko ez baitira kontsumo elementu. Eta zergatik ez dute jolastu behar eraikuntza piezekin, edo galdera-erantzun mahai jokoekin?
Gabonetan derrigor egin beharreko oparia bihurtu da jostailua. Horrek zer dakar?
Gabonetan, berriz, presio soziala itzela da. Bai guraso, bai familia, behartuta daude batetik oparitzera, eta bestetik jostailuak oparitzera. Jada halako puntu batera iritsi gara, pentsatzen dugula gainera diru bat alferrik galtzen ari garela, baina gastatu beharreko dirua dela. Ez gara pentsatzen ari: "Ea nolakoa den gure umea, eta zein jostailu den beretzat aproposa", baizik eta diru bat gastatu behar dugula, eta ea berak zer eskatzen duen. Eta berak zer eskatzen du? Bada, berak ez daki zer eskatu, eta begiratuko du ea lagunek zer eskatzen duten, telebistako iragarkiek zer dioten… Etxeko postontzietan egunero jasotzen ditugu jostailu denda handietako dosier osoak direnak. Dagoeneko guraso askok eta askok, zer da egiten dutena? Hasteko, non erosi ikusi, umeari katalogo jakin bat eman, eta esan "markatu ‘x’ batez zuk nahi duzuna". Umeak ere badaki sasoi horretan jostailua jaso behar duela, beraz, espero du. Baina ez du espero halako irrikaz, "ea nahi nuen hura lortzen dudan", baizik eta "beno, jasoko dudanez ea zer eskatzen dudan".
Gero urtean zehar oparitzen direnean jostailuak, batez ere urtebetetzeetan egiten dira, eta hor bai iruditzen zait umeak libreagoak direla eskatzeko, eta gurasoek ere beste askatasun bat dutela aukeratzeko, erlaxatuagoak daude.
Guraso askok opari gehiegikeriari aurre egin nahi izaten dio, baina inguruaren presioa itzela da.
Irtenbidea, oparia zentzudun jokatuz erostea da, edo bihotzari kasu eginez, berdin zait, baina ez poltsikoarekin. Aprobetxa dezagun oparia erosteko erritual hori, garapenerako lagungarri izango den oparia erosteko. Merkatua oso zabala da, eta produktuak ikaragarri daude; gertatzen dena da, sasoi honetan zentratu egiten dela, eta eskaintza ugariagoa baina murritzagoa dela. Miatzeko jarrera hartu behar da, zentzudun jokatuz erosteko. Eta bestetik, heziketa prozesua dago. Haur eta gazteekin kontsumo presio horren zentzugabekeria eta interesak landu egin behar dira. Eta landu benetan bere gustuak, bere interesak nondik doazen, bere burua indartzeko, eta halako irizpide kritiko bat sortzeko. Eurak kontziente baldin badira, hor egongo da lagun taldea, baina taldeak ez dio hainbesterako eraginik egingo, eta gai izango dira taldearen aurrean justifikatzeko. Oso memento aproposa da hau, (nabarmena delako), haurrarekin hedabideak lantzeko, agertzen diren iragarkiek zer duten errealitate eta zer fikzio ikusteko, engainua igartzeko… Baina horretarako gurasook seme-alabekin egon behar dugu, eta komunikazioak existitu behar du, eta etengabeko hezkuntzaren txipa behar dugu izan, memento bakoitzak seme-alaben garapenerako eman dezakeena aprobetxatzeko. Hedabiderik gabe biziko ez garenez, irizpide kritikoa landu beharko dugu, hedabideak nola erabili jakin dezaten, eragin kaltegarriak saihesteko. Alde txar guztietatik ere atera liteke irakaspenik eta aprobetxatu daitezke hezkuntza prozesuetarako.
Queer falafel
Non: Arberatze-Zilhekoan, EHZ festibalean.
Noiz: ekainaren 29an.
------------------------------------------------------
Hasi orduko, ohar bi. Bat: “Deseroso egongo zara apur batean, isildu eta entzun. Asko ikasiko duzu zure pribilegio... [+]
Kontzientzia-eragozpena aurkezteko aukera legala daukate poliziek, eta horretarako babes "sindikala" duten arren, bakar batek ere ez du eskubide hori baliatu hamarkada batean baino gehiagoan.
2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]
Gasteizko eskolako futbol partida batean guraso batek irainak bota, mehatxatu eta pertsona bati eraso egiten saiatu zen adin txikikoen aurrean. Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen mota horretako bigarren salaketa da.
AEBek Francesca Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore berezia zigortu dute genozidioari buruzko txostena argitaratu eta egun gutxira. Albanesek sare sozialetan azaldu duenez, “boteregabeen alde hitz egiten dutenak boteretsuek zigortzea ez da indar... [+]
LAB sindikatuak kritikatu du Sidenor enpresako buruari Joxe Mari Korta saria ematea, enpresa hori "Israelgo Armada indartzeko altzairua saltzen" aritu baita orain gutxira arte.
Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuak publikatu ditu hainbat salatzaileren mezuak. Horietan salatu dute bi talde horien baxu jotzaileak haren bikotekide ohiak fisikoki eta psikologikoki eraso izana
Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]
UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]