EGOITZA BARRUAN HERRI BIZI BAT

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Ana eta Xabier, biak ere alarguntzean etorri ziren erresidentziara bizitzera, eta Ana eta Xabier, biak ere alarguntzean etorri ziren erresidentziara bizitzera, eta biak ere euren borondatez; gainera egoitza honetan ez dute onartzen bere borondatez ez datorrenik. Zergatik egin zuten aukera hau galdetuta, Xabierrek oso argi du: "Familia, ezkontideek eta euren seme-alabek osatzen dutela uste dut nik. Hor sartzen bada koinatu-koinata bat, edo aitaginarreba-amaginarrebak, edo anaiak... galdu egiten dute euren intimitatea. Neure semeei kalte hori ez egiteagatik etorri egin nintzen. Horrela harremanak hobeak dira, bestela, beti eurekin biziz gero tira-bira gehiago daude, belaunaldi ezberdinetakoak garenez. Hobe da bakoitzak bere bizitza egitea".
Zahar-etxe honen funtzionamendua "hotel baten modukoa da", kontatu digutenez: nork bere logelako giltza du nahi duenean sartu eta ateratzeko, ordutegi librea baitago. Gosaria logeletara igotzen diete, garbiketak langileek egiten dituzte, jantokian 5 menu aukeran... eta eraikin erraldoi honen barruan herri txiki bat dago: liburutegia, zine aretoa, ile-apaindegia, eliza txikia, "txoko" edo elkarte gastronomiko baten pareko gela, gimnasioa, mediku kontsulta, bisitak jasotzeko saloi handiak (billar eta guzti)... "Herri bat da hau, bizia gainera", dio Xabierrek.
Anak halaxe kontatu digu bere egun arrunt bat: "Zazpietan jaikitzen naiz. Gosaldu, gero meza entzun, eta eguerdira arte libre. Bazkaltzera etorri, eta ohea egin edo harrikoa egin beharrik ez. Arratsaldean nahi duguna: batzuk karta jokoan aritzen dira. Ni ez, kartatan ez dakidalako, baina topatzen dut zer egin! Irakurri edo...". Xabierrek ere ez du alferrik galtzen uzten egun bakar bat ere: "Goizeko zazpi eta erdietan jaiki, eta liburutegira jaisten naiz. Bertan egunkariak aztertzen ditut, eta telebistako programazioak ikusi. Izan ere, zinema nik eramaten dut hemen; telebistatik filmak grabatu egiten ditut nire gelan, eta larunbata eta igande arratsalde guztietan zinean botatzen ditut. Urtean 130 emankizun daude, eta bideoteka bat sortu dut bostehun eta gehiago bideo-zintekin, hemengo publikoaren gustura". Gosaldu eta bere lehengo pisura joaten da Xabier; bertan bizi da bere semea. Hantxe du bere bulego eta liburutegia, eta idatzi egiten du. "Idazle izaten jarraitzen dut. Euskaraz eta gaztelaniaz idazten ditut antzerkiak, eta Espainia osora bidali. Radio Nacionalen elkarrizketa egin zidatenean, jubilatu klubetako eta egoitzetako antzerki taldeei eskaini nizkien nire lanak, eta eskatu dizkidate Valentziatik, Sevillatik, Kanarietatik... leku guztietatik".
Zahar-etxean zinema jartzeko iniziatiba Xabierrek hartu zuen bezala, beste proiekturik ere sortu da bertakoen ekimenetatik. Orfeoia, esaterako, 40 ahots biltzen dituena edo antzerki taldea. Ekimen hauek, bizitzaren aurrean hartu duten jarrera erakusten dute, Xabierrek dotore esaten duen bezala: «Ezin gaitezke bidearen ertzean jausita geratu. Bizitzaren bidea ez da amaitzen erretiroan, bizitzak aurrera egiten du». Hamabost egunean behin ekitaldi bereziak antolatzen dira areto nagusian. Urtean bederatzi irteera egiten dituzte, eta jai egun berezietan ere festa. Urte hasierako jaialdia, gainera, orkestra eta xanpain eta guzti; «baina ez dezazula uste obreroaren xanpaina denik, e? Markakoa!», ziurta dezake Anak.
Egoitzan psikologiako departamentu bat dago, lau kiderekin. Ikastaro asko antolatzen dituzte: memoria klaseak, eskulanak, sukaldaritza ikastaroak... Mediku taldea ere bertan dute: bi sendagile egunero datoz (medikuntza orokorrekoa eta psikiatra), sendaketarako gela ere 24 orduz dago guardian, eta astean egun ezberdinetan gainerako espezialistak etortzen dira: okulistak, dentistak, podologoak...
Bertako langileekiko duten harremana halaxe deskribatzen du Anak: «Eurek ematen dizute diziplina, eta gainera maite zaituzte. Oso arretatsuak dira, puntual-puntual jartzen dituzte otorduak eta dena. Beraz, ezin diezu ezeren errurik egotzi, eta diziplina ematen dizu horrek».
Beste belaunaldiekin harremanetan jartzeko zubiak ere asmatu dituzte. Egoitzaren alboan Miguel de Unamuno Kolegioa dago, Euskal Herriko Unibertsitatearena. Urtero Udaberriko Jaialdia antolatzen dute egoitzan, eta eszenatokian, denboraren erdia ikasleentzat da, eta beste erdia zaharren egoitzakoentzat. Santa Ageda egunean berriz, egoitzako abesbatza joaten da unibertsitarioengana. Inauterietan mozorro dantzaldia egiten dute, bi belaunaldiak elkartuta.
Zentro pribatua da, BBKrena. Bertan sartzeko urteko errenta aitorpena hartzen dute kontuan: gutxieneko kopuru bat eduki behar duzu zure ondasunetan (gutxieneko hori egoitzak finkatzen du). Ondoren, kuotak bakoitzari egokitu egiten zaizkio: errenta aitorpenaren arabera, urteko sarrera garbietatik %75 egoitza ordaintzeko eman behar duzu. BBKren zentro honetan 367 ohe daude, denak beteak. Eskaera, berriz, 400 lagun inguruk egina du jada

Bizilekuak aukeran
Babestutako etxebizitzak: edadetuari ostatua, mantenua eta asistentzia eskaintzen zaizkio, familiako bizimoduaren antzeko sistema batean.
Elkarbizitza unitateak: dependentzia duten pertsonentzat prestatutako etxebizitzak dira. Hauen helburua, maila kognitiboa, funtzionala eta psikosoziala mantentzea da, eta horretarako eguneroko bizitzaren antolamenduan oinarritzen da.
Edadetuak hartzeko familiak: familiok euren etxean hartzen dute edadetua, kide bat gehiago izan dadin.
Zaharren egoitzak: pertsona bakoitzari egokitutako asistentzia eskaintzen dute.
Nork bere etxean jarraitu ahal izateko laguntzak:
Etxean laguntza: eguneroko lanak euren kasa egin ezin dituzten edadetuei, pertsona baten laguntza eskaintzen zaie euren etxean bertan.
Telealarma: bakarrik bizi diren eta autonomia falta duten pertsonentzat da. Larrialdi kasuan, alarmari eman eta herri babesletza zerbitzuekin kontaktuan jarriko da zuzenean, eta haiek osasun zerbitzu edo zerbitzu sozialei abisu emango diete.
Belaunaldi arteko elkarbizitza programak: gazte jendearen (gehienetan ikasleak) eta edadetuen arteko zubiak egiteko dira programa hauek.
"Arnastua" Programa: dependentzia duten edadetuen familiei, atseden egun batzuk errazteko asmoa du programa honek. Edadetua, urtean 15 egun edo hilabetez egoitza batean egoteko aukera ematen du.
Eguneko zentroak: bertan zaintzen dira egunean zehar, autonomiarik ez duten edo galtzeko zorian daudenak, eta euren etxeetan bizi direnak (familiarekin edo bakarrik).
Jubilatu etxeak: edadetuei asistentzia eskaintzeko eta denbora libreaz gozatzeko zentroak dira.
Gerontologia Zentroak: dependentzia duten eta behar sozialak dituzten edadetuei arreta integral eta espezializatua eskaintzen zaie, eta familiei babesa


Azkenak
Bilboko superportua eta Getariako hegalabur haztegia, 2025eko “bandera beltz” nagusiak

Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]


Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]


Nafarroako larrialdi zerbitzuen saturazioa salatu dute langileek, eta langile kopurua igotzea eskatu dute

Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.


Iragan-minez

Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]


Gazara Martxako Euskal Herriko ordezkaritzaren komunikatua Egiptotik
Okupazioa dagoen bitartean, erresistentzia egongo da

Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.

Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]


Donostiako Guardetxearen epaiketa urriaren 7an izango da

Donostiako Udalak jakinarazpena bidali dio Alde Zaharreko Gazte Asanbladari, epaiketaren data zehazteko. Asanbladak azaldu duenez, epaiketa aurreko hilabeteetan ezin dira desalojatuak izan, epaileak agindua eman arte.


Egiptok Gazarako martxaren aurkako errepresioa gogortu du, ekimena amaitutzat eman badute ere

Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]


Elkarretaratzea egingo dute Muxikan, jaietan gizon batek hainbat adin txikiko neskari eginiko sexu erasoak salatzeko

San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.


Yala Nafarroak jaurtiko du sanferminen txupinazoa

Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.


Elektrikari bat amiantoagatik hil zela ebatzi du Gasteizko auzitegi batek

Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]


Txetxu Barrios Atarrabiako presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.


Hilberria
Fermin Leizaola etnografoa hil da, 81 urterekin

Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.


17 urteko neska bat elektrokutatuta hil da Araiako tren geltokian

Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.


2025-06-17 | Mikel Aramendi
“Lur arraroak” edo “mineral estrategikoak”?

Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]


Israelek Irango telebista kate publikoaren egoitzari eraso egin dio, eta Netanyahuk mehatxu egin du Khamenei hilko dutela

Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]


Eguneraketa berriak daude