«GURETZAT NAZIOA EZ DA ESPAINIAN BUKATZEN»


2021eko uztailaren 19an
Maiatzeko azken kongresuaren ondoren PSE-EEk idazkari nagusi berria izendatu zuen. Nola ikusten duzu alderdia Patxi Lopezen eskutik?
Ondo ikusten dut, PPrekiko politika ezberdin bat garatzeko moduan ikusi ere. Hori izan da alderdiaren barruko hainbat sektorek Nicolas Redondoren azken garaian egiten genuen kritika, hau da, gure mezu politikoek eta PPrenak inolako diferentziarik ez izatea. Ordezkatzen ditugun herritarren begietara behinik behin, irudi hori zabalduta zegoen gure gizartean.

Zertan ezberdintzen da Patxi Lopezen PSE Nicolas Redondoren PSEtik?
Lehenik eta behin, esan dezadan, aspektu batean ez dela ezberdintzen, hau da, gaur gaurkoz PP eta gu eremu berean gaude, mehatxu terroristaren eremuan. Halaber, une honetan balore berdinak defenditzen ditugu: Konstituzioa eta Gernikako Estatutua. Agian beraiek ez dituzte horiek horrela defenditu beti, baina orain bai. Alabaina, PP eta sozialistak oso diferenteak gara, Patxi Lopez mezu eta jarrera ezberdin bat lantzen ari da, honela barnebildu daitekeena: Gu ez gaude ezeren aurka, ez nazionalismoaren aurka, ez bestelakoren aurka ere. Gu sozialistak gara. Guretzat nazioa ez da Espainian bukatzen, gu zerbait gehiago gara. Gizarte honetan nazionalista espainolak deitzen gaituzte, baina ez gara inola ere nazionalistak. Era berean, ez gaude Espainia edota Euskal Herria munduko hoberenak direla uste dutenen aurka. Guretzat biak oker daude, besterik ez.

Patxi Lopezek gatazka gainditzeko EAJk bere esentzialismoa gainditu eta aniztasuna errespetatu behar dituela azpimarratzen ditu. Ikuspegi horrekin bat al zatoz?
Ez dakit, ez da erraza hori ebaztea. Ez dakit EAJren jarrera esentzialista ote den, ia-ia esentzialista edo oso hurbilekoa. Bere jarrera fundamentalista dela esaten ausartuko nintzateke, ordea. Alegia, politikan ezin duzu jokatu zure ideiak munduko onenak diren ustetan eta arerioarenak deus balio ez balute bezala. Herri hau ezin da eraiki alde guztien bitartez ez bada.

Azken hau ez al du EAJk esaten edo defenditzen?
Hori denok esaten dugu. Ados. Baina, hori sinetsi egin beharra dago, hau da, praktikara eraman behar da egunero. EAJk ezin du honezkero bere proiektuaren ontasunez inor konbentzitu hitz soilen bitartez, eta gu, konbentzituak ez gaudenok, kanpoan utzi eta infernura kondenatu. Gu infernuan bizitzera kondenatuak baigaude. Gazte ginela esaten zitzaigun: «Ez baduzu hau egiten infernura joango zara». Bada, EAJko batzuek gaur egun, sotana aspaldi utzi bazuten ere, horrela egiten dute. Eta ezin da inondik inora horrela izan. Hortik esentzialismoa eta aniztasun eskasarena.

Hizpide eman didazunez gero, esate baterako, bere burua euskal nazionalistatzat ez duen pertsona bat ezin da Euskal Herriaren independentziaren alde izan? Jokabide hau ez da egingarria?
Ez dakit (irriak). Gaur egun, egia da, badaude herrialde txikiak, Andorra, San Marino eta abar, independenteak...

... nik aipatua espresio demokratikoa ote den galdetzen dut.
Errespetagarria da, baina, guztiz absurdua da egoera horretan bizi nahi izatea, joko arau ekonomikoek banku handien eta multinazionalen esparrura jokatzera eramaten zaituztenean...

Nire asmoa ez da aukera ona edo txarra den argitzea, demokrazia honetan aukera hori ba ote dagoen argitzea baizik. Esaterako, Fernando Savaterrek «Derrigorrezko nazionalismoaren aurka» leloa aldarrikatzen du. Hori aldarrikatzea dagoen bezala, euskal herritar batek espainiarra edo frantsesa ez izateko eskubidea aldarrikatzea izan beharko luke. Ez duzu uste?
Tira... Nazionalismo espainiarrak ba al du eskubiderik euskaldunak Espainiatik botatzeko?

Zer esan nahi duzu horrekin?
Bada, nik egin dizudan galdera astakeria bat dela esan nahi dut. Zuk aipatu duzun aspektu horri buruz euskaldunek eskubidea ote dugun galdetzen didazu? Arraioa. Galdera hori Konstituzio batek ekarri duen Estatutu bat onartu ondoren egina dago. Konstituzio hori alda daitekeenik? Bada, bai. Ados. Baina horretarako kontsentsu zabal bat behar da, baita Gernikako Estatutua aldatzeko ere bai. Egingarria da. Baina joko arau batzuk daude. Eskubideak izan daitezke edo ez, baina berauek erabiltzea bestelakoa da. Alegia, nik nazionalisten ahotik hauxe entzuten dut sarri: «Nik autodeterminazio eskubidea izan nahi dut, baina ez dut erabili nahi».

Esan dezagun bestera: «Nik autodeterminazio eskubidea nahi dut eta erabili ere bai».
Bai noski. Baina hori esaten duten bakarrak Batasunekoak dira. EAJko kideek ez dute inola ere horrela planteatzen. Hor daude: bai baina ez, nahi dugu baina ez dugu nahi. Serioak izan gaitezen. Eskubide hori izan bada, eta jakina, erabili nahi baduzu traba guztiak jarriko dizkizute beti: ez dela ona, ez duela balio, erreferenduma ez dela egokia. Botoa emateak edo ez emateak eskubidea ukatzen du? Nik ez dut hori garbirik ikusten. Gaia oso konplexua da.

Batasuna hizpide, nola aurreikusten dituzu 2003ko maiatzaren udal hauteskundeak alderdi hau legez kanpo izaki?
Batasunak ezin izango duela hauteskundeetan parte hartu aurreiritzi bat besterik ez da. Bitxia da, herri hau zoragarria eta izugarria da halaber. Oso erraz joaten gara alde batetik bestera. Baltasar Garzoni izugarriak egiten dituela kritikatzen zaio, ezin duela Euskal Legebiltzarra behartu hau edo beste egitera. Tira, ni neu ados egon naiteke Garzoni egiten zaizkion hainbat kritikekin. Baina ezin da esan Batasuna legez kanpo dagoenik. Orain arte Auzitegi Gorenari ilegalizazio prozesua planteatu baino ez zaio egin.

Demagun ordurako Batasuna legez kanpo dagoela. Udal hauteskundeak burutzeko egoera hobeagoa izango al da?
Egoera oraingoa bezain txarra izango da. Batasunekoek ezin izango dute hauteskundeetara aurkeztu, legalki eragozten zaielako. Guk, berriz, arazoak eta eragozpenak ditugu, gu ez aurkezten beste modu batez saiatzen direlako. Hau da, ETAk gu hiltzen gaitu, edota bien bitartean, bizi garen tokitik kanporatzen saiatzen dira eraso bortitzen bitartez. Egoera gaiztoa izan da eta izango da kargu sozialista nahiz popularrentzat. Hemendik aurrera, berriz, Batasuneko jendeari bizitza konplikatzen hasiko zaio.

Demokraziarako ona izango ote den esan nahi dut.
Demokraziarako egoera txarra zen eta izango da, baina ez txarragoa. Guk gure eskubideen erabilpena garatu ezin dugun bitartean, ETAren presio terrorista dagoen bitartean askatasunik ez dago, eta ondorioz, demokraziarik ere ez

ANAKAKO AUZOKIDEA
Zaragozako Ardisan jaioa 1942an. Hamahiru urterekin etorri zen Donostiara eta hogeita seiekin Irunera. Bertako Anaka auzo elkarteko sortzaile eta presidentea izan zen. 1977ko udal hauteskundeetan zinegotzia hautatu zuten, artean alderdi sozialistako kide izan gabe. 1981ean afiliatu zen PSEn. 1983tik Irungo alkate izana da. Bost udal hauteskunde irabazi ditu jarraian. Hemeretzi urte alkatetzan aritu ondoren eta hurrengoetarako hamar hilabeteen faltan dimisioa aurkeztu du.

«Alardearen auzian EAEko Justizia Auzitegiak eman dit satisfazio baka rra»
Alkate kargua bertan behera uzteak bapatean harrapatu du bat baino gehiago, ez ustekabean ordea. Udaleko oposizio osoaren arabera PSEk zure kargua alderdi partidistetarako erabili du.
Hori, berez, ona da. Oposizioak gobernuan egiten den guztia ontzat emango balu, zerbaitek huts egin duen seinale litzateke. Alderdi politikoak ez gara berdinak, zorionez, eta gizartea hobetzeko bakoitzak dituen estrategiak ezberdinak dira. Alkatearen aldaketa honen atzetik ez da nirekiko azpijokorik izan, alderdiaren estrategia dago atzean, eta ni guztiz bat nator.

PSEk PPrekin akordioan gobernatzen du udala. Zu zeu ez omen zinen akordio horren guztiz aldekoa, EAJrengandik hurbilagoa ibili zara betidanik.
Azken udal hauteskundeetan EAJ eta EAko herri batzarrek ezintasun handiekin topo egin zuten erabaki autonomoak hartu ahal izateko. Haiek beren erabakiak udal mailan hartzen direla diote, ez dutela beren alderdien batzorde eragileei ez azalpenik ez konturik eman behar. Irungo kasuan errealitatea oso bestelakoa izan zen, eta errealitate hau bertatik bertara ezagutzen dut. Udalerriak gobernatzeko premia nagusia egonkortasuna da, azken udal hauteskundeen ondoren sozialistek egonkortasun hori lortzeko izan genuen aukera bakarra PPrekin akordio batera iristea izan zen. Egia da, ni ez nintzen akordio horren aldekoa, gainera, ni prest nengoen bakarka gobernatzen ahalegintzeko.

Ia hogei urte alkate gisa eman ostean, senatari edo Arartekoaren ondoko postua izaten saiatu zara. Batzuek zure karrera politikoan irteera moduko bat bezala ikusi dute. Ez duzu lortu. Zer duzu honetaz guztiaz esateko?
Horri erantzutea ez da samurra edo gustukoa. Alegia, esaten da, nire alderdiak udaletxetik nire irteera bilatu duela horretarako nirekin negoziatuz. Bego. Kargu horiek ez nituen lortu euskal politikaren egoera oso narrastuta dagoelako. Senatariaren kasuan, adibidez: Batasuna legez kanpo geratzen bada milaka herritarrek beren ordezkaritza galduko dutela esaten da egun. Bitxia da, to! Senatari izateko hauteskundeetan hiritar pilo bat ordezkaritzarik gabe geratu zen -beren borondatez, jakina- EHk ez zuelako parte hartu. Hiritarren boto horiek EAJ-EAk koalizioak eraman zituen eta hiru senatari bereganatu. Gipuzkoan, PSE-EEn hiru senatari izatetik bat bera ez izatera pasa ginen, ni PPko senatariarengandik 1.000 botoetara gelditu nintzelarik.

Arartekoaren ondokoa izateko izendapenaren zaputza Alardearen auziari lotua dago. Auzi honetan hartu dugun erabakia akats politikoa bezala jo du udal oposizioak, gogor kritikatuak izan gara. Bestalde, matxista bat bezala jarri naute, talibanen buruzagi bat banintz bezala. Herrian badakite ez dudala horrela jokatu. Alardearen auziak arazo asko ekarri dit, buruko mina franko, eta satisfazio gutxi. Orain gutxi EAEko Justizia Auzitegi Gorenak onetsi duen bezala, gure goiko instituzioetatik iritsi zaizkidan agindu guztiak -eta ez ziren Garzonenak, hain zuzen ere- bete ditut. Hori da gelditzen zaidan satisfazioa bakarra


ASTEKARIA
2002ko urriaren 06a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Elektrizitate kontsumoa geldituta dago Espainiako Estatuan 2004ko mailan

Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


2024-08-30 | Gedar
Pertsona migratuen deportazioaren alde agertu da Pedro Sanchez

"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.


Talgo erosteko eskaintza kenduko du Ganz MaVag talde hungariarrak

Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.


2024-08-30 | ARGIA
Polio txertaketa igandean hasiko da Gazan

Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.


Amezketako paper fabrikako langilearen heriotza salatu dute

30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.


2024-08-30 | Axier Lopez
Espainiar eta britainiar kolonialismoaren arrastoak ezabatzen hasi da Trinidad eta Tobago

Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.


2024-08-30 | ARGIA
Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


Europako Mugikortasun Astea irailaren 16tik 22ra egingo da Iruñean

Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]


2024-08-29 | Sustatu
Suitzan diote: Diru publikoa, kode publikoa

Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]


2024-08-29 | Gedar
Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra

2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.


Eguneraketa berriak daude