Internet: Sareak harrapatuta

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Internet adikzioaren sindromea» deskubritu zuela adierazi zuen Ivan Goldberg adituak 1995ean. Osasun mentaleko profesionalak foro batean zeuden eta helbide elektroniko bidez DSM IVaren parodia bat egin nahian mezu hori zabaldu zuen. DSM IV Estatu Batuetako Psikiatria Elkarteak buruko desordenak diagnostikatzeko argitaratzen dituen irizpideak dira. Ziberadikto anonimoen lehen zibertaldea osatzea proposatzen zuen gizon honek. Helena Matutek Divulct: ciencia y tecnología-n adierazi zuen moduan «jende askok broma sinetsi zuen, beste batzuek mezua ondo irakurri gabe lagunei pasa zieten eta beste batzuek intentzio guztiarekin».
Orduz geroztik Internet tabakoa edo alkohola bezala adikzio bihur daitekeela zabaldu da. Noski, baieztapen honek aldekoak eta aurkakoak ditu.
Paulino Castells eta Ignasi Bofarrull-ek argitaratutako «Enganchados a las pantallas» liburuan adierazten dutenez, Internet adikzioa «botelloi elektroniko» gisa tratatu behar da. Gizarteari eskaintza alienanteak egiten zaizkio, publikoa bulimikoa da eta alferrikako gauzak irensteko prest dago. Egileen aburuz, «botelloi elektronikoak berdin-berdin ‘koloka’ zaitzake, baina poliziak ez zaitu jazartuko». Adiktoaren ezaugarri gisa hauek nabarmentzen dituzte: autoestima gutxiko neska-mutikoa, eskolan ezinean dabilena, familiarekin komunikatzeko arazoak dituena, afektu falta duena.
Inkesta bat bestearen atzetik eginez eta adibide zehatzak eskainiz Internet adikzioa egiaz kezkagarria dela argi dute askok. Estatubatuarrek IAD (Internet Addiction Disorder) erakundea dute, Internet adikzio desordena, alegia. Ildo berean jarraituz Hughes Henry kazetariak 30 milioi adikto sarean nabigatzen ari dela dio. Estatu Batuetan 20 milioi baldin badaude sarera konektatuta, horietatik 400.000 adiktoak direla dioenik ere bada.
Sarean nabigatzea, helbide elektronikoa erabiltzea, txateatzea... adikziorik ez dutela sortzen baieztatzeko erabiltzen den arrazoi garrantzitsuenetakoa zera da, ez dagoela DSM IVan sailkatuta. Bestalde, adikzioa denaren ondoriora heltzeko inkestak egin dira barra-barra. Laginak ordea, ez dira oso fidagarriak, kopuru txikia hartzen dute eta gainera, internauta petoak hartzen dituzte. «Adikto»en adibideak ere ugariak dira eta askotan harrigarriak.
«El Pais» egunkariak Internet adikzioa dela-eta lau psikiatra espainiarrek sortutako web guneari buruzko artikulua ekarri zuen. Psikiatrok test bat prestatu zuten balizko adiktoei galdetzeko. www.caspa.tv gunean haserre bizian erantzun zioten testaren egileei. Hona testeko pare bat galdera eta suak hartuek emandako erantzunak: «Saretik egun batzuk aldenduta egotea gogorra egiten zaizu?», «Hiru egun urik gabe egotea oso gogorra egiten zait eta baita neguko egun batean argindarra kentzen badidate». «Nahiko zenukeena baino denbora gehiagoz nabigatzen duzu?», «Batez ere 56 kbeko nere modemarekin nabilenean eta konexioa terrarena denean.»
Osasun foroan Golberg adituak botatako broma serio hartzeko arrazoi nagusi bat aipatzen du Helena Matutek. Adikzioa sendatzeko klinika birtualak gaixoak tratatzeko desiratzen dira. Horrela, ez denari adikzio hitza jartzea nahikoa da negozioa errentagarria izan dadin

Internet erabiltzaileak
OSIE (Euskadiko Gizarte Zientzietako Behatokia) Euskal Herriko Unibertsitateko Euskobarometroa taldeak sortutako zerbitzua da. Bertatik bildu dugu EAEn Internet erabiltzearen inguruan dagoen hainbat datu. Datuok 2001eko azarokoak dira.

18 urtetik gorako %96k ezagutzen du edo entzun du Interneti buruz.
%36 gutxienez behin ibili da Interneten. Europako Batasuneko batez bestekoa %30ekoa da eta Espainiakoa %22koa.
%22 etxetik konekatzen da, %13 lanetik, %9 hezkuntza zentrotik eta %9 beste nonbaitetik.
Azken hilabetean 24 urtetik beherakoen %56k eta 25-34 urte bitarteko % 40k Internet erabili du. Beraz, EAEko internauten %60 baino gehiago adin tarte honetakoa da. Gizonezkoak dira nagusi 10 puntuko aldearekin.
Erabiltzaileen %33k informazio orokorra bilatzen du, %32k aisialdirako darabil eta %22k administrazio publikoko gestioak egiteko.
%22k du helbide elektronikoa etxean. Horietatik %42k 18-24 urte bitartean ditu. %47,8k goi mailako ikasketak ditu. Espainian %16k

10 orduz konektatuta
Psikologoarengana 20 urteko neska joan zen bere aita-amekin. Koadro klinikoa: antsietate subjektiboa, suminkortasuna eta umore disforikoa. Gurasoek esandakoaren arabera ikasketak ere alboratu ditu eta mutil lagunarekin moztu du.

Neska bera oso irekia da, giza harremanetarako arazorik ez du, bizia da, nahiko rebeldea eta sentibera. Kontsultara joan baino lau hilabete lehenago, ziberkafe batean Internet ezagutu ondoren, aitari etxeko ordenadoreari Internet jartzeko eskatu zion. Txatetan sartzen hasi zen gauero eta lehenengo faktura 144,24 eurokoa izan zen. Gau batean 22:00etatik 7:00ak arte txatetan aritu zen. 240,40 euroko faktura heldu zen eta egunean 10 ordu igarotzen zituen pantaila aurrean. Familiak konexioa bi ordura jaitsi zion eta horretarako modema «bahitu». Aurkitu egiten zuen ordea alabak modema etxeko edozein ezkutalekutan izanda ere. Konexioa ordainarazi ere egin zioten. Azkenean, ordenadore gela giltzaz ixtea erabaki zuten. Aitari gauez poltsikotik ere atera zion gelako giltza. Orduz geroztik ziberkafetatik hasi zen txatetan sartzen.
Koadro kliniko hau «Psiquiatría Interactiva» CD bilduman argitaratua da


Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude