Hil honetan bertan, 4tik 11 bitartean hain zuzen, makina-tresnen nazioarteko feria egin da Chicagon, eta sektoreko arduradunak munduko azoka garrantzizkoen hori noiz iritsiko egon dira. Izan ere, gaur egun, Chicagokoa da Euskal Herriko makina-tresnaren sektorean itxaropenaren azoka, zeren, aurreko urte batzuetan salmentetan gora egin ondoren, iaz geroztik murrizten ari zaizkie etengabe, eta, beheranzko joera hori aldatu ezean, arazo larriak gerta daitezke enpleguaren alorrean. Makina-tresnaren sektore garrantzizko horretan, lehendik ere ondo dakite krisia zer den, eta, horrenbestez, larri eta erne dabiltza guztiak.

Euskal Herriko makina-tresnaren sektoreko arduradunen ustez, nazioarteko feria horretan azaldu behar dute Amerikako Estatu Batuetako eta gainerako merkatuak berriro onera datozen seinaleak, zein, bestalde, behar-beharrezko baitituzte, neurri handi batean munduko herrialdeetara produktuak esportatzetik bizi direnez gero. Alde horretatik, nahiz eta iazkoan salmentak barruko merkatuan jaitsi gehien, egia da, halaber, kanpoko hiru MAKINA-TRESNAK

bezero ardurakoenek ere gutxitu egin zituztela inbertsioak, hau da, Estatu Batuek, Alemaniak eta Frantziak ere eskari gutxiago egin zutela. Diru ezartzea, gainera, 2001eko irailaren 11z geroztik atzeratu zen bereziki; Estatu Batuen habe ekonomiko, politiko eta militarra eraso zuten egunetik aurrera, alegia. Orduko gertaerek erabateko duda-muda sortu zuten ekonomian, eta oraindik ere ezagun da eragina. Horrez gainera, mundu guztiko burtsen krisiak eta hainbat enpresaren eskandalu finantzarioek galgatu dituzte inbertsioak. Hortaz, feria heldu baino lehen zalantza horiek argituko ote diren da kontua, eta erantzuna Chicagoko makina-tresnaren nazioarteko feriako emaitzek emango dute. Azoka horretan izan dira Euskal Herriko enpresek kontrolatzen duten Makina Tresnaren Fabrikatzaileen Elkarteko (MFE) arduradunak, eta neurtuko dute itxaropena zertan geratu den.


Horrela adierazi zuten iazko urtearen amaieran, bai eta joan den martxoan ere, Bilboko Nazioarteko Erakustazokan egin zen bi urtez behingo makina-tresnen ferian. Bestalde, geroko hilabeteetan ere beherantz egin dute salmentek. Iazko urtearen bukaeran, Rafael Barrenetxeak, MFEko lehendakariak, oso zehatz azaldu zuen makina-tresnaren sektorea zertan zen Estatu Batuetan irailaren 11koak gertatu eta gero. Arduradun horrek zioen 2001eko ekitaldia eskari ugarirekin hasi zutela, horrela segitu zutela uztailaren amaiera arte, baina azken hiru hilabeteetan erruz gutxitu zitzaizkiela eta aurreko hainbat ezeztatu ere egin zizkietela. Horrenbestez, 2002ko ekitaldirako ez zuten hobekuntzarik ikusten, eta irizten zioten produkzioa %10 eta %20 bitartean jaitsiko zitzaiela. Aurreikuspen hori hasia zen egiaztatzen joan den martxorako, Bilboko bi urtez behingo feria heldu zenerako.
Egun horietan bertan, argi azaltzen zuten eskaerak murriztu izanaren arrazoia edo funtsa. Alde batetik, ekonomian eta nazioartean, zalantza eta duda-muda etengabea; beste aldetik, ekonomiaren beraren galgatzea edo atzeraldia. Ordurako aurreikusia zuten Estatu Batuek, hemengo enpresen bezero garrantzitsuenetakoak, %32 gutxiago kontsumituko zuela 2002. urtean, eta egitate horrek gogor erasango ziela. Orain, denboraren joanean, frogatzen ari dira orduko aurreikuspenak, hau da, askoz gutxiago ari dira saltzen hango merkatuan (hemengo sektoreko esportazioen %9 egiten zuten oraintsu arte).
Kalkuluetan, bada, ez ziren erratu, baina, dena dela, uste baino handiagoa gertatzen ari da krisia. MFEko arduradunek ofizialki adierazi dutenaren arabera, %20 eta %30 bitartean jaitsi dira sektoreko salmentak, eta egoerak 2001eko uztailaz geroztik dirau horrela. Ordea, lehen jaso dugun bezala, %10 eta %20 bitarteko murrizketa aurreikusten zuten iazko urtearen amaieran. Kontuak horrela, MFEko Alberto Ortueta zuzendari nagusiak berak aitortu du honako hau: "Zoritxarrez, ez dakigu aurrerabidea noiz etorriko zaigun. Dezentez eskari gutxiago izan dugu urtearen lehen sei hilabeteetan, baina egoera ez da izan guztiz larritzekoa. Egia da, hala ere, oraingo hau ez dela garai ona eta urte gogorra egokitu zaigula, hainbat urte onen ondoren".
Elkarte horretako arduradunek diote eskaerak ez zaizkiela berdin murriztu enpresa guztiei, produktuak berak ere baduela zerikusia eta, horregatik, kasu batzuetan bakarrik jaitsi dela salmenta %30. Horrenbestez, nahiz eta datozen hilabeteetan Estatu Batuek, Alemaniak eta antzeko herrialde handiek gehiago kontsumitzea espero duten, kezkati dabiltza, zeren eskaeren gutxitze horrek bere horretan iraunez gero, sektoreak egun latzak ezagutuko ditu berriz ere. Dena dela, aditu batzuen iritziz, litekeena da, irailaren 11ko gertaeren urteburua igaro eta gero, 2002ko azken hiru hilabeteetan inbertsioak indartzea.
Hala gertatuko ez balitz, hau da, urtearen hondarrean joera aldatuko ez balitz, lanpostuen galera etorriko litzateke, batik bat sektoreko enpresa lagungarri txikietan, zein dagoeneko ari baitira nozitzen azken hilabeteetako egoera. Jakina, inork ez du gogoratu ere egin nahi antzina ez dela jasandako krisia: orduko haren ondorioz, enpresa ugari itxi ziren, beste hainbatek batu egin behar izan zuten... eta, guztiaren buruan, ehunka lanpostu galdu ziren. Denek nahi eta desira dute hura behialako historia izatea; berriro ez errepikatzea. Ordea, egoera den bezalakoa da, eta kezkaren harra barruan darabilte