Iritsi gara Gasteizera. Gauak irentsiko ote gaituen beldur-edo, geuk ere zeozer irentsi beharko genukeela pentsatu dugu lehenik. Euskaldun zintzoen modura afari legea egin behar dugula, alegia. Jatetxerako bidean uda giroa nabari da dagoeneko: musikariak kalean, tenperatura atsegina... Pêle Mêle dioen kartela dugu parean; iritsi gara, beraz, jatetxera. Ezkontzea modan omen dago berriro. Ezkontzak ez dakit; despedidak behintzat bai. Jatetxea zapaldu orduko dozena erdi bat koadrila topatu baitugu, ezkontzear dauden lagunei bizitzako unerik garratzenak pasarazten. Senargai bat untxi arrosaz mozorrotuta dago, besteari Heidiren antza hartu diogu, baina ile urdinarekin. Neska talde horretan badirudi bi direla ezkontzekotan, bata erlez jantzi baita eta bestea lorez. Gutxienez koadrila solidarizatu egin da nolabait eta denek antena pare bana daramate buruan.

Dagokigun mahaian eseri eta zer afaldu erabakitzen dugun bitartean, Jose Antonio Larderas jatetxeko arduradunakPêle Mêle frankizia bat dela esan digu, Espainiako Estatuan zabaldua dagoena, baina Gasteizko hau dela Euskal Herriko bakarra. Duela lau urte zabaldu zutenetik, formula arrakastatsua izan da, toki gutxi baitago kantatzeko, dantzatzeko edo nahi denerako askatasuna ematen duena. Horregatik jendeak ospakizun berezietarako jotzen du hona. Oraintxe Euskal Herri guztiko jendea dago, 100dik gora bezero har ditzakeen jangelan: untxi arrosa oñatiarra da eta erle eta lore koadrila bizkaitarra.
Baina hasieratik hona aldaketak egon direla aitortu digu. Hasieran, kate honetako gainerako jatetxeetan bezala, nazioarteko sukaldea eskaintzen zuen jatetxeak: janari mexikarra, argentinarra. Baina Lanerasen esanetan, «euskaldunoi janari horrek nekatu egiten gaitu. Karta aldatu behar izan genuen, jendeak legatza, azpizuna edo txorizoa sagardotan nahi duelako».
Afaltzen hasi eta orduan erreparatu diogu gure mahaian dagoen telefono beltzari. Mahai guztietan bat dago eta aldamenean jatetxeko plano bat, gainerako telefono guztien zenbakiekin. Jatetxeko edozein mahairekin hitz egin dezakegu beraz. Gainera telefonoa hartzen duenak ez du ezagutzen deiaren jatorria. Erabilgarria ote? Landerasek duela bi hilabete bertan despedida egin zuten senar-emazte irundarrak telefonoari esker ezagutu zirela kontatu digu. Gure aldameneko mahaiko neskak behintzat jo eta ke ari dira, hariaren bestaldean «lagun» berriak egiten. Gure mahaikoak ere pare bat aldiz jo du: proposamen interesgarririk ez.
Tolin izeneko kantari bilbotarra zuzenean ari da eszenatoki gainean. Berez animorik behar ez duten bezeroak animatzen ditu bertara hurbil daitezen. Nora iritsiko ote da Tolin? Izan ere, eszenatoki berean hasi omen zen Raul ezaguna kantari. Hiru hilabetez aritu zela esan digute.
Iritsi da postreko ordua. Txokolatezko tarta falikoa mahai gainean, tontorrean nata dariola, nola ez. Koadrila osoa «jan dezala, jan dezala» oihuka. Andregai gaixoa ostrukarena eginez, burua lurpean sartu nahian, alegia. Eta ez ezkontzeko gure arrazoien zerrenda, gainezka. Ondoren, lasaitasun erlatiboa eta jatetxeko dekorazio bitxian erreparatzeko parada. Irudiz betea dago jangela, zonalde bereziak ditu gainera: espetxea, submarinoa... Guri Alien erraldoi baten azpian afaltzea egokitu zaigu. Ripley konplexu kezkagarria garatzen ari garen unean, proposamen berri bat luzatu digute: bertan geratuz gero striptease bat ikusteko aukera izango dugu. Jatetxeak ez du zerbitzu hau zuzenean kontratatzen, baina bezeroek eskatuz gero, bertan egiteko baimena dute. Badirudi aldameneko mahaiko neskei aukerak ez diela ilusio berezirik egin eta alde egin dute, belarriak bero-bero, baina bakarrik (beste batean, agian). Eta irakurleak barka beza nolabaiteko zentsura hau, baina geuk ere bide bera hartu dugu. Ekainean egunsentia presaka dator eta guk hala joan behar dugu Bilbora, han beste ikuskizun bat baitugu zain.

Bilboko udaletxe atzeko aldapan gora abiatu gara, eta arnas estuka, gure hurrengo helmuga adierazten duten neonezko hiru letrak topatu ditugu: Key. Duela hamar urte hartu zuen Asier Bilbao taberna eta ordutik bere ikuskizuna bertan eskaintzen du 33 urteko bediar honek: ostiral eta larunbatetan, 01:00 eta 03:00etan. Baina Asierrentzat gau berezia da gaurkoa, «Mis amigos...» izeneko lehen diskoa aurkeztuko baitu, hain justu bere lagunez inguraturik. Atean topatu dugu bera, dagoeneko makilatuta baina oraindik kaleko arropa soinean. Barrura sartu gara ikuskizunak zein publiko mota erakartzen duen jakitera: denetik. Adin guztietako jendea topatu dugu, orientazio sexual guztietakoa eta jazkeran ere denetik ikus daiteke, franelazko koadrozko alkandoratik hasi eta leopardozko soinekoraino.
Minutu gutxi batzuk zain egon ondoren, Joseba Solozabalek aurkeztu du takoien gainean handiago dirudien Asier txikia. Ileordea laranja kolorekoa du, soinekoa distiratsu eta gainetik lehen abestiarekin bat egiten duen bolante txuri, gorri eta berdedun kapa. «Ireki bihotza maitia neretzako...» ezaguna ari da kantatzen, nahi duenean letra aldatuz eta horrekin publikoaren algarak eraginez. Kanta amaitu da, baina Asier ez da erraz isilduko. Bere hizkera azkar eta biziarekin, Aznar eta Le Penengandik hasi eta La Otxoaraino, inor gutxi utzi du larrutu gabe. Hurrengo abestirako lagun bat deitu du Asierrek eszenatokira. Duela bi ordu eskas Tolin, Gasteizen entzun dugun kantaria, nora iritsiko ote zen galdetu diogu gaure buruari. Bada, oraingoz Bilbora. Tolin bera baita mexikarrez jantzita Asierrekin rantxera bat kantatzen ari den hori! Jantzi eta lagun berriak atera ditu ondoren eszenatokira: Pako sevillarra, Nacho Bustamante, Mara Sacai... Kristina Bazquezekin batera Eurovision-eko arrakasten pot-pourri-a eskaini ondoren, denak batera bildu dira eta, musikari eskerrak emanez, ABBAren abesti ezagunarekin eman diote amaiera ikuskizunari.

Baina guk oraindik ezin diogu amaierarik eman gau honi. Goizaldeko 04:00ak dira oraindik eta egutegiak dio 06:29ak arte ez dela eguzkia irtengo. Baina zer egin dezakegu ordu hauetan? Diskoteka asko orain hasiko da jendez betetzen. DJak, technoa garunean sartuta, go-goak, fokoak... eta soldata erdia barran utzi behar kontsumizio bakoitzeko. Beste aukera bat herriren bateko festak izan daitezke. Santuz santu garamatzan udako erromesaldia abian da eta ez zaigu oso gaitza gertatuko txoznaren bat topatu eta bertan duela 20 urteko kantu mitikoak, dagoeneko klasiko bihurtu den txoznetako soinu kalitate kaxkarrez entzutea. Eta tarteko zeozer aukeratuko bagenu? Dekorazioa, argiztapena eta soinu kalitatea zaintzen dituen txozna bat, dantzarako musika jarriko duten disko jartzaileekin. Aritz Usandizaga hernaniarrarengana jo dugu edo, hobe esanda, Aritz Sound Systemengana. Disko jartzaileek izen artistikoak izaten baitituzte. Berea Jamaikan egiten diren Sound System izeneko festetatik jaso zuen duela 5-6 urte, lan hauetan hasi zenean. Festa hauek furgoneta batean soinu ekipoa hartu eta auzoz auzo antolatzen dira. Eta Aritzek antzeko zerbait egiten du bere diskoak eta ekipoa gainean hartu eta festaren batera abiatzen den bakoitzean. Bere emanaldi bat aurkezten duen esku orrian ragga-funk-disco-breakbeat-house beltza jartzen duela irakurri dugu. Berak «musika beltza» hitzekin definitzen du. Bere herriko San Juan jaien txanda da orain eta, azken bost urtetan bezala, Molotoff irratiak txozna «ezberdina» prestatu du. Txozna beraren itxura zaintzeaz gain, goizaldera arte musika estilo ugari entzuteko parada eskaintzen du formula honek.
Luze aritu gara Aritzekin eta zerua argitzen hasia da. Autoan sartu gara berriro ere geratzen diren aukeren inguruan hausnarketa sakonean aritzeko. After hours-en bat gertu ba al dugu? Bestela, non gosaldu genezake? Bat-batean bide bazterrean argiak ikusi ditugu. Zer ote da? Kontrola? Anbulantzia? Hirugarren alternatibarantz bultzatu gaitu horrek (eta geure aurpegi nekatuak ispiluan ikusteak), etxeranzko bidea hartzera, alegia. Gure pentsamenduak iluntzen hasi dira eguna argitzearekin bat. Zenbat kilometro egin ote ditugu gaur gauean? Eta istripuren bat izan bagenu? Eta autoak su hartu izan balu? Orduan gaua oso bestelakoa izango litzateke