Etxe barruko etsaiak


2002ko maiatzaren 12an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Francoren diktadurak ezarritako zentsura nola saihetsi, iraun ahal izateko nahitaezkoak zituen diru premiak nola bete... hamaika arazori egin behar zion aurre ZERUKO ARGIAk 1972an. Eta gaitz erdi, horrelakoak bakarrik balira, esango zuten ziur aski gure aldizkariaren arduradunek, Amatiñok bere sailean aipatzen zuen buruhaustearen berri jakin zutenean.


SALAKETAN IBILIAK

"Korreoz, inork izendatu gabeko gutun bat jaso dugu", aitortzen zuen Amatiñok. "Ez da, ez, nolanahiko gutun bat, ez horixe, ‘Erri-Bide’ eta 'Kardaberaz' taldeek Iruñeko Kaputxinoen zuzendariari bidali zioten gutunaren kopia baizik. Gutun xelebrea, nonbait, ZERUKO ARGIA asterokoa elizaren etsaien eskutan murgildu dela frogatu nahi bait du bost folio luzetan eta... gaztelaniaz idatzia".
Horrela bada, «Erri-Bide" eta "Kardaberaz"en atzean zeudenen ustez, Elizaren kontrako azpikeria zegoen, non eta, argi zerutiarra aldarrikatzeaz gain Kaputxinoena zen aldizkarian bertan! Beno, harritzekoa ere ez, zeren haiek ziotenez "Z. ARGIA ezezik, ‘Anaitasuna’, ‘Jakin’, Ikastolak, ELA, Baserri Gaztedi eta Euskaltzaindia elizaren etsaien zuzendaritzaren pean omen daude. Elizaren etsaien giroa nagusitu omen da Euskal Herrian barrena, beraz, ez omen da ulergaitz Z. ARGIA asterokoan ere ori berori gertatzea".
Eta itxura guztien arabera, ezagutzen zituzten ere azpikerian zebiltzanak. "Rikardo Arregi (goian bego), Larresoro, Gabriel Aresti, Xabier Kintana, Mikel Ugalde, Xabier Gereño, ‘Ez dok amairu’ taldea eta beste zenbait, elizaren aurka ari omen dira Z. ARGIAko zuzendaritzaren babespean. Horrez gainera, elizaren kontrako iritziak babestu ezezik, Z. ARGIA elizaren aurka ari da, elizaren etsaiak goratzen ditu eta elizaren aurka saiatzen da". Azpimarra, Amatiñorena zen, jakina. Beraz, kaputxinoren batzuk ere Elizaren kontra ari ziren!


LUZIFERREN AKOLITOA

Ohiz, konspirazio guztiek izan ohi dute bururen bat, eta hark ere bazuen nonbait. "Z. ARGIAren joko zikin honen sortzaile eta arduradun bakarra, bertako zuzentzaile den Aita Xalbador Garmendia omen da, hizkuntzarekiko zuzenketa aitzakia harturik, eliztar idazleen artikuluei hitzak eta esaera osoak aldatu eta kendu egin omen dizkie, elizaren aldeko idaz-lanei ahail eta eragozpen gehiago jarriz. Z. ARGIA ‘inpernuko sua’ bihurtu omen da, eta Xalbador gizajoa Luziferren akolito".
Halako arazo larriak, premiazko irtenbideren bat behar zuen, noski, eta Amatiñok zioenez, hori ere ematen saiatu ziren salatzaileak. "Garbi omen dago, beraz, Z. ARGIA kristautasunaren etsaien eskutan dagoela, eta Iruñea eta Donostiako gotzaiengana jo aurretik, honako irtenbide hau proposatzen dute: Xalbador Garmendia zuzentzailea ‘ipso facto’ kendu, bera bait da nahaste borraste guztien sortzaile, baita bere kidekoak ere".
Bigarren urrats gisa, "Zuzendari egiten duen Aita kaputxinoa ere kendu, ez bait da gauza, itxura denez, zeregin horren jabe egiteko". Hori egin eta gero, "beste aita kaputxino bat hautatu zuzendari bezala, eta berek (gutunaren egileek noski) aukeratutako batzorde bat izendatu, zuzendari berriari lagun diezaion. Honaino, irakurle, gutun honen itzulpena eta laburpena".


AMATIÑOREN GOGOETA

Umorez agertzen zuen Amatiñok salaketa, baina imajina dezakegu Z. ARGIAko langileen artean hark sortuko zuen mina... Nolanahi ere, honako gogoeta hau luzatzen zien "Zenbat gara 72" sailaren egileak salatariei zein bestelako irakurleei: "Umekeria da, eta ez besterik, gurekin bat ez datozen guztiak maoista, marxista eta elizaren etsai bezala aipatzea. Honek ez du gure ezjakintasuna salatzen baino, gizon, kristau eta euskaldun bezala. Gauzak berenetik ateratzea erraz da, errazegi. Eta hitzak kontestotik atereaz gero, nork bere arrazoipiderako frogagarri erabiltzea, merkea bezain onarezina.
Berek beren burua batzorde berriaren aukeratzaile proposatzeak (berek bait dakite nor diren ‘moralidad intachable’ delakodunak), publikano eta fariseoaren pasartea oroitarazten digu.
Azkenik, ez dugu ulertzen nola ‘Kardaberaz’ taldeak bere izena eskaini duen horrelako ‘panfleto’ bat izendatzeko. Beste maila batetako elkartea zelakoan ginen. Dena den, oraindik ere burua jarriko genduke, burua, bai, ‘Kardaberaz’ taldeko guztiek ez datozela bat gutun horrek dionarekin. Txarrenean ere, itxaropen izpi honek kontsolatzen gaitu, gizon, kristau eta euskaldun garen aldetik"

Euskal herrietatik
Iragarkiak, 1972-V-14
Neska euskaldun batek 2 urtetik 3 urtetara bitarteko aurren batzuk zainduko lituzke. Goizetik lau ordu eta arratsaldetik beste lau orduko lana. Deitu, lauetatik bostetara, 410054 telefonora.

Berrogeiren bat urtetako emakume ezkonge batek, telefonista, kajera, rezepzionista, enkargada edo orrelako lana egin nai luke. Euskeraz, frantsezez eta gaztelaniaz mintzatzen da. Urrutizkina: 425528

Irakurleak mintzo I
Zuen asterokoa etortzen zait. Nik irakurtzen det. Euskerazko ezer bein ere ez det zapuztu izan eta ZERUKO ARGIAri ere ez diot zaputzik egiten. Ez bialtzekorik ez dizuet esango. Bai! Biali. Aldizkariaren orrietan nabari dan giroa, noski, oraingo giroa da. Txarra edo ona, oraingo giroa. Olako giro orrek euskaldun asko ito egingo ditu. Mingarri eta negargarri eta auengarri. Esan ere esango nuke: nire erri maitea iñongo ekaitzik beltzenak ikusteko sortua ote dan. Zaildua dagoala! Bearra izango du! Gipuzkoako ibai zikiñak gogoratzen zaizkidan ontan, ona nere burutakeri zoroa. Alegia, ZERUKO ARGIAkoak ain ibai kirastuak ikusten oitu diralarik, berberek irarkolara bialtzen dituzten tximenkeriak ikusita ez ote diran batetxo lotsatzen. Argitara oi dituzuen aldrebeskeri asko ez det uste Euskaltzaindiak aginduta argitaratzen dituzutenik. Bitartean, Euskaltzaindia gora eta Euskaltzaindia beera. Aren esanetara ibilli bear degula. Aren asmoak zintzo ikasi bear ditugula. Ez det uste, alabaña, bere burua nortakotzat daukan euskaltzain batek bakarrik, asterokoaren orrietan ikusten diran naasketa berein ontzat artu ditzakeenik. (1972-V-14)

Irakurleak mintzo II
E. J.-ren idazti erremintsua irakurri dut, 478garren alean. ZERUKO ARGIAn azaltzen diran lanak ulerkaitzak dirala esaten dutenek zer esan nahi dute: Ezer ez dutela berak ulertzen? Orduan, ikasi beharrak daude. Gauza batzuk ez dituztela ulertzen? Hori, normalak diranen seiñalea da. Izan ere, ogeita-amarretik gora lan dakarzkian aldizkari batean dan-dana ez ulertzea, ez da beste munduko gauza. Baiña jaunak, ezin egingo dute, ez ZERUKO ARGIAkoek eta ez gauza dan beste aldizkari batekoek, eskolatu gabeko edozeiñek ulertuko duan txepelkeria. Baiña Iparraldeko artzai baten izkuntza jasotzeko gauza izan behar dugula uste dut. Utz ditzagun Azurmendi eta Larresororen lanak gehiago ikasten dugunerako, baiñan ez dezagun esan gaiñontzeko lanak ulertzen ez ditugunik… edo joan gaitezen ikastolara! (Beasain, 1972-VI-14)


Azkenak
Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


2025-07-28 | Jakoba Errekondo
Harroputzetik artaputzera

Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]


2025-07-28 | Garazi Zabaleta
Udako azoka ekologikoak
Aurtengo hamabi plazak

Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]


Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Eguneraketa berriak daude