BERPIZTEN HASI DA EZKERRALDEA


2021eko uztailaren 27an
Bilboko ibaiaren ezkerraldea duela 20 edo 10 urte ikusi zuenak eta geroztik 2002. urtean ezagutu duenak berehala esango du erruz aldatu dela paisaia. Bizkaiko Labe Garaiak izan ziren ezkerraldeko sinbolo industrial esanguratsuena: «AHV de Baracaldo, que alumbran todo Bilbao» zioen kanta zaharrak. Eta, hain zuzen, 2002ko urte honetan 100 urteko historiaren lekuko izango ziren eraikin horren instalazio eta labetzarrak eraitsi izana da langile-eremu horretan guztian arras basatia izan den birmoldaketa industrialaren adierazpen mingarriena. Birmoldaketa siderurgikoa ez ezik, ontzigintzakoa, ekipamenduko ondasunena, ongarritzeko gaiena, itsasokoa, nabigaziokoa eta abar ere gertatu dira alderdi horretan, eta sektore horietako enpresa ugari zegoen ezkerraldean, hala zuzenekoak, nahiz zeharkakoak.

Zuzeneko 30.000 lanpostu baino gehiago galdu dira azken bi hamarkadetan; zeharkakoak, berriz, 100.000tik gora. %29,2ko langabezia tasa zegoen ezkerraldean joan den hamarkadako erdi aldean; hau da, Hego Euskal Herrian baino %5,5 gehiago, batez beste. Horrek esan nahi du 25.000 langabe zeudela. Gaur egun, ezkerraldeko adibide nabarmenenak bakarrik jartze aldera, %20tik gorakoa da langabezia Sestao aldean, %14 ingurukoa Portugaleten eta %11koa Barakaldon.

SUSPERTZEKO PLANA.

Orain, alderdi horietan dabilen bisitariak obra ugari ikusiko du instalazio industrial zaharretan. Guztiak dira gaur egungo suspertze industrial eta urbanistikoaren adierazgarri, baita datozen urteetakoen seinalagarri ere. Hainbat instituzio da aldakuntza horien eragile; hala nola, Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Foru Aldundia eta Bilbao Ría 2000.
Ezkerraldea Suspertzeko Planaren barruan zegoen hori guztia, baina egitasmoa geldirik egon da ia urtebetez, liskar politikoak tarteko. Azkenean, EAJk, PPk, PSE-EEk eta EAk otsailetik aurrera bultzatzen hastea erabaki dute. Planean, 1.503 milioi euro inguruko inbertsioa dago aurreikusia lau urteko epean. Lehen fasean, 270 milioi euroko inbertsioa ageri da guztira.
Batasuna eta Ezker Batua prest agertu dira beti, suspertzeko planaren batzordean parte hartzeko, baina oraingoz ez da horrela gertatu. Koalizio abertzaleak instituzio publikoen jarrera aktiboagoa eskatu izan du eta ezkerraldearen geroa esku pribatuen ekimenaren ardurapean ez uztea. EBk, berriz, dagoeneko abian zeuden proiektuak planean sartu izana kritikatu izan du.
Lau urteren buruan, ia 350.000 metro kuadro izango ditu ezkerraldeak poligono industrialetan, enpresa berriak kokatzeko. 108 milioi euro baino gehiago inbertituko dira. Duela urte batzuk arte, enpresa handien basea izan da ezkerraldea. Orain, aldiz, txikiek eta ertainek hartuko dute lekua poligono industrial berrietan. Sprilur erakundearen planak betez gero, Eusko Jaurlaritzaren menpeko enpresak eta dozenaka ETE kokatuko dira alderdi horretan, 2004 urterako.
Hiru poligono industrial egingo dituzte 2004 bitartean: Burtzeña-Barakaldo, Ballonti-Portugalete eta Granada-Urtuella. Erandio inguruan eraikitzekoa da laugarren bat. Berez, eskuineko ibarra da, baina ezkerraldeko industriarekin eta ekonomiarekin zerikusi handia duena. Erandiori ere erasan zioten ontzigintzako, itsasoko, ekipamenduetako eta etxetresna elektrikoetako birmoldaketek.
300.000 metro kuadro baino gehiago hartuko ditu Burtzeñako poligono industrialak Kadaguaren bokalean, Bilbo Handia metropoliaren leku estrategikoan. Ia 96 milioi euro inbertituko dituzte, eta teknologiako nahiz hirugarren sektoreko jarduerentzat izango da, bereziki. Obrak hasiak dira, jada, eta 2004an inauguratuko dute.
Ballonti-Portugaletekoak ere 30.000 metrotik gora hartuko ditu, 13 milioi euroko inbertsioa egingo dute eta industriako, banaketako eta hirugarren sektoreko jarduerentzat izango da, batik bat. Horrez gainera, aparkalekuak, zona berdeak eta ekipamendu sozialekoak ere izango ditu. Trapagaran da lurrez, Ballonti ibaiaren bi aldeak hartzen ditu eta A-8 autobidearen ondoan dago. 2002ko irailean inauguratu nahi dute.
Granada-Ortuella poligonoa da, oraingoz, Sprilur erakundeak eskualdean egin duen poligono industrial garrantzitsuena: 1992an hasita, 40.000 metro kuadro eraiki zituzten. Geroztik, 27 enpresa kokatu dira, eta 253 pertsona enplegatu dituzte. 1998an ekin zioten bigarren faseari, eta 68.000 metro kuadro jarri dira enpresen eskura. Bestalde, maiatzean inauguratzekoa zen 11.000 metro kuadroko urbanizazio bat, Abanto-Zierbenak sustatutako industrialdeari dagokiona, baina atzeratu egin da zertxobait. 6 milioi euro inguru inbertitu dira, eta 20 bat ETErentzako lekua jarri da.


ENPRESA TXIKIEN ETA ERTAINEN ALDEKO APUSTUA.

Bizkaiko eta EAEko instituzioetako arduradunek ETEn eta autoenpleguaren aldeko apustua egin dute, ezkerraldeko ehundura industriala berreskuratzeko. Testuinguru horretan jaio ziren Centro de Desarrollo Empresarial de la Margén Izquierda (CEDEMI) eta DEMA elkarteak. CEDEMI eskualdeko promotore berrien ardatz nagusi bihurtu da. Orain dela lau urte sortu zen, eta Ilgner eraikinean kokatu zuten; garai batean AHV enpresarenak ziren lurretan, hain zuzen. Dagoeneko, 215 proiektu baino gehiago aztertu ditu. Horietatik, 33 bihurtu dira enpresa edo garapeneko egitasmo: datozen hiru urteetan, zuzeneko 340 enplegutik gora sortuko dituzte eta 14 milioi euroko inbertsioa egingo dute. CEDEMI zentroa bera ere enpresen mintegi bilakatu da, eta proiektu berritzaileentzako edo eskualdean sor daitezkeen teknologia berrientzako 20 enpresa hartzeko lekua dauka.
DEMA Bizkaiko Foru Aldundiaren Enplegu departamentuaren menpeko zentroa da, eta Barakaldoko Elkartegian dauka egoitza. Duela 10 urtez geroztik, enpresa-kultura sustatzeko eta babesteko hainbat egitasmo bideratu ditu, formazioko eta finantzako laguntzak emanez, betiere lan mundura nekezen iristen diren kolektiboak lehenetsiz; hots, gazteak eta emakumeak. DEMAren laguntzaz sortutako 77 bat enpresetatik 20 kokatu dira ezkerraldean. Gazteak dira iniziatiba gehienen erantzuleak, eta Barakaldon, Trapagaranen eta Portugaleten ireki dituzte negozioak, batik bat.
Horrelako enpresez gainera, oraindik ere badira eskualdean fabrika handiak; hala nola, BW, La Naval eta Petronor, baita aberastasuna eta enplegua sor dezaketen proiektu handiak ere. Zenbait makroproiektu energetikok, hala ere, Bizkaiko Badia proiektuak edo gasifikatzeko plantak eta Petronorren IGCCk kasu, herri mobilizazioak sorrarazi dituzte, eskualdean izango luketen ingurumeneko eta gizarteko eraginagatik


Azkenak
Iheslarien kolektiboko sei kidek Auzitegi Nazionalean deklaratu dute

Bideokonferentzia bidez deklaratu dute Euskal Iheslari Politikoen Kolektibo sei kideak, astelehen goizean. Zitazioetan adierazten zenez, 2013ko gertakarietan oinarrituta ireki dira eginbideak. Sumarioa sekretupean dago.

 


Sorzabalen epaia oinarri hartuta tortura bidez eraikitako frogak indargabetzeko eskatu du Euskal Herriko Torturatuen Sareak

"Erantzukizun publikoa hartzeko ordua" dela esan du Euskal Herriko Torturatuen Sareak, Auzitegi Nazionalak Iratxe Sorzabal Guardia Zibilak torturatu zuela onartu eta horregatik errugabetu ostean. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio EAEko aitortza eta erreparaziorako... [+]


2025-05-19 | ARGIA
Aroztegiako epaiketari jarraipen berezia

Aste osoan ARGIAko kazetari bat dedikazio osoz izango da auzitegi barruan gertatzen denaren berri ematen, baita kanpoan Aroztegiko Elkartasun Komiteak auzipetuen absoluzioa eskatzeko antolatutako egitarau zabala jarraitzen ere. Argia.eus-en aurkituko duzue informazio guztia... [+]


2025-05-19 | Bertsozale.eus
Maiatzaren 23an eta 30ean jokatuko dira Nafarroako Bertsolari Txapelketako sailkatze saioak

Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.


Ezustea Errumanian: Europar Batasunaren aldeko hautagaiak irabazi ditu presidentetzarako hauteskundeak

Bukaresteko alkate Nicusor Dan-ek eskuin muturraren hautagai George Simion garaitu du bigarren itzulian. Danek bozen %55 eskuratu du, Simionek %45. Hala ere, eskuin muturra hazi egin da lehen itzuliarekin alderatuta. Errusiaren "esku hartze" polemikan... [+]


Gazaren erabateko okupazioari ekin dio Israelek, eta egun bakarrean gutxienez 150 palestinar hil ditu

Maiatzaren hasieran iragarri ostean, Gaza erabat okupatzeko eta hango palestinarrak kanporatzeko plana martxan jarri du Israelgo armadak. Zerrendan jada hasiak dira ofentsibaren ondorioak pairatzen: azken 24 orduetan eginiko erasoetan, Israelek gutxienez 150 palestinar hil ditu... [+]


2025-05-19 | ARGIA
Bridgestoneko erregulazio espedienteak Basauriko fabrikako 232 langileren kaleratzea jaso du

Bridgestone Japoniako pneumatikoen multinazionalak Basauriko eta Puente San Migueleko (Kantabria) fabriketan dituen 420 langileri eragingo die CCOO, UGT eta BuB sindikatuek astelehenean sinatuko duten erregulazio espedienteak. Ostiralean egindako bozketan, Basauriko plantan... [+]


Etxegabeen kontrako bi eraso egin dituzte Bilbon eta Lekeition

Larunbat gauean gizon batek Bilboko Zorrotzaurreko pabiloi bat erre zuen, bertan bizi diren etxegabetutako pertsona batzuen kontra egiteko. Lekukoen arabera, 33 urteko gizonak errezelei su eman zien bertan zeuden batzuekin eztabaidatu ondoren. Bestetik, pasa den astean... [+]


Beste behin, Israelen inguruko polemika nagusitu da Eurovision jaialdian

Lehiaketan parte hartu izan duten 72 artistak iazko edizioa "historiko politizatuena eta desatseginena" izan zela salatu dute, eta aurtengoa ere ez da salbuespena izan. Online botoari esker gertu izan du garaipena Yuval Raphael Israelgo ordezkariak. Polemikaz beteriko... [+]


Emozioei bai, emotibismoari ez

Sentimenduak izan da gaia Galdera Basatiak podcastaren seigarren atalean, eta horren bueltan zeharkatu dituzte Iñigo Martinezek eta Gari Moyak maitasuna, gorrotoa, tristura, haserrea... Hitz egin dezagun sentimenduen eta emozioen inguruan, baina gogoetatu ere, gogoetatu... [+]


2025-05-19 | Jon Torner Zabala
Koalizio kontserbadoreak irabazi ditu hauteskundeak Portugalen, eta eskuin muturrak gora egin du

Lehen ministro Luis Montenegro buru duen AD koalizio kontserbadorea gailendu da Portugalgo Legebiltzarrerako hauteskundeetan, bozen %61 lortuta –iaz %51 eskuratu zituen–. Irabazleen artean Chega eskuin muturreko alderdiko hautagai André Ventura ere badago,... [+]


ikerketa
Baimenik gabeko etxebizitza turistikoak ustiatzen jarraitzen du PPko Antépararen enpresak

Gasteizko Alde Zaharreko Pintore kalean, atari bateko lau etxebizitzen jabe da Luxury Rental Apartments enpresa. Horietako bi etxebizitza turistiko gisa alokatzeko Jaurlaritzaren beharrezko baimena eskuratu du enpresak, eskuratu aurretik ere alokatu baditu ere, baina Turismo... [+]


ikerketa
PPko Antépararen Luxury enpresa zigortu du laugarrenez Gasteizko Udalak legez kanpoko obrak egitea egotzita

Hirigintza Sailak Luxury Rental Apartments SL enpresa zigortu du 2025eko urtarrilean, Pintore kaleko etxebizitza batean obra “klandestinoak” egitea egotzita. Enpresako partaidetzen %50 Gustavo Antépararena da, eta administratzailea bere bikotekidea... [+]


Irakasleak armairutik ateratzea zergatik da garrantzitsua?

Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.


Eguneraketa berriak daude