EZTABAIDATIK HASI ETA ERAGIN PRAKTIKORAKO BIDEAN

Luze eta zabal hitz egin zen joan den urte amaieran Leitzako topaketetan. Une honetan, jorratutako guztiaren lehen zirriborroak dituzte esku artean, bertan jardundako hizlariek egindako laburpenak. Informazioa biltzen eta egokitzen hasi dira dagoeneko eta uda partean edo irailean lana amaitu eta ondoren argitara ematea da euren asmoa.

Abenduko topaketetan lau eremu landu ziren: sozioekonomikoa, hezkuntza, komunikabideak (alboko koadroan azaldu duguna) eta kultura.
Sektore sozioekonomikoa lehenago ere neurri handian landutako gaia da, sindikalgintzatik batez ere. Emakumearen funtzio ekonomikoaz, lanaren banaketaz, pobreziaz... hitz egin zen eremu honen barruan, prekarietateari, osasunari eta kontsumoari ere arreta berezia eskainiz.
Hainbat datu deigarri ipini zen mahaigainean, besteak beste, 1995ean Espainiako Estatuko emakumeen %45,2 «jardunean» izanda ere, hauek lan errenta osoaren %18,6 besterik ez zutela jasotzen, edo Hego Euskal Herrian pobreziaren eragina laukoiztu egiten dela emakumea buru duten etxeetan (emakumearen pobrezi tasa %15ekoa da eta gizonena %4,5ekoa).
Hezkuntzaren gaia lehenago landua izan bada ere, eta sexismoa saihesteko ahaleginak ugarik izanik, oraindik hutsune handiak daudela ikusi zen, praktikan oraindik rol ezberdinak egokitzen zaizkiela neska eta mutikoei.
Hezkuntzaren eremu honetan diagnostiko orokorra egin eta erronka nagusiak zehazteaz gain, hainbat ikastetxe proiektu ezagutarazteko tailerrak burutu ziren.
Kulturako esparrua, aldiz, ordura arte landu gabeko eremua zen. Izaskun Guarrotxenak esan digunez, «arlo kulturalean ez dago ezertxo ere, ezta hausnarketarik oinarrizkoena ere». Esparru horretako jende asko biltzea ez zuten lortu gainera eta lan asko dago egiteko sektore honetan.
Finean, lau eremu nagusi horiek jorratuz emakumeak gizarte honetan bizi duen egoera sakon ezagutzea bilatzen zen, gizarte honen bitarteko ideologikoak (hezkuntza, kultura, komunikabideak) eta irizpide ekonomikoak ezagutzea, gero eremu horietan zer lan egin behar den zehazten hasteko.
Baina jardunaldiok iraun zuten hiru egunetan ez zituzten soilik lau zutabe horiek izan hizpide. Bestelako gaiei ere toki egin zitzaien tailer, hitzaldi zein mahainguruen bidez.
Besteak beste emakumeak legearen aurrean bizi duen egoeraz jardun zuten. Emakumea biktima denean legeak ez duela behar bezala babesten azpimarratu zuen Miren Ortubai, Arartekoaren bulegoko kideak. Mati Iturralde mediku eta preso ohiak aldiz emakumeak kartzelan pairatzen duen egoeraz jardun zuen.
Amatasunari buruzko mahainguru bat ere izan zen eta bertan gai honetan gizarteak erantzukizun handiagoa hartu behar duela azpimarratu zuten mahaikideek. Familiaren egituraketan baloreak aldatzeaz eta aitatasunaren garrantziaz ere jardun zuten mahainguru honetan.
Horretaz gain, emakume etorkinei buruzko mahaingurua, identitate sexualaren inguruko tailerra edo gazteriaren inguruko hainbat hitzaldi ere burutu ziren iragan abenduko asteburu hartan.
Orain han bildutako informazio guztia hedatzeko eta ezarritako oinarrietatik proiektu zehatzak sortzeko lana dator

Komunikabideak barrutik eta kanpotik
Topaketetan jorratutako eremuetako batek, komunikabideen esparruak, garrantzia handia du emakumeen egoeran. Alize Rodriguezen hitzetan, «hedabideak boterearen eskutan daude oro har eta, beraz, sistema patriarkala mantentzen laguntzen dute. Komunikabideen barne funtzionamendua eta euren informazio politika aldatuz, emakumeen aldeko eragin garrantzitsua izan dezakete».

Topaketetan burutu beharreko eztabaidarako eremu honetan lehenik hainbat ardatz ipini zen. Alde batetik gaia maila profesionalean aztertu behar zen: esparru honetan zernolako lan baldintzak zeuden, emakumeek zein kuota betetzen dituzten, zein postu hierarkikotan... datuak bildu eta errolda moduko bat osatu behar zen. Zentzu honetan deigarria da unibertsitatean, hedabideekin zerikusia duten ikasketetan, emakume gehiago matrikulatzen dela gizonak baino, baina gero horrek ez du islarik lan merkatuan.
Hortik abiatuta diskurtso informatiboa aztertzea zen hurrengo puntua eta horretarako, alde batetik, hedabideek erabiltzen duten hizkuntza eta, bestetik, edukietan emakumeei zenbat toki eskaintzen zaien eta nolako tratamendua jasotzen duten aztertu behar zen. Lehen ala bigarren mailako tratamendua ematen zaio emakumeari? Zenbat azaletan agertzen da? Zenbat lerro ematen zaizkio prentsan? Eta zenbat denbora irrati zein telebistan?
Maila profesionalean zein edukiei begira, Alize Rodriguezek dionez, «esparru publiko eta pribatuaren arteko dikotomia garbia da. Esparru publikoa, garrantzitsua dena, gizonari dagokio. Bitartean emakumea esparru pribatura, garrantzitsua ez denera mugatua dago».
Audientzia gisa ere emakumeek kontsumitzen dutenari erreparatuta, berriro ere dikotomia bera ageri dela azaldu du Rodriguezek: «Garai batean emakumeak gehienbat irratia kontsumitzen zuen, etxeko lanak egiten zituen bitartean. Orain kanpoan ere lan egiten du eta telebistara pasa da. Baina bertan beste emakume batzuek dituzten arazoetaz hitz egiten den programa horiek kontsumitzen ditu, berriz ere eremu pribatura joz. Ez zaigu informazioa eskaintzen, autoterapiak baizik».
Teknologia berrietaz ere hitz egin zen topaketetan eta emakumeak, gazteak batez ere, Interneten badaudela ondorioztatu zuten. Hori bai, kontsumitzaile eta erabiltzaile gisa nagusiki. «Begirada kritikoa falta zela ikusi genuen».
Gai hauen inguruan jardun zuten unibertsitate irakasle eta sektoreko profesionalekin eta hemendik aurrera ere hausnarketarako gai berriak mahaigaineratzeko asmoa dute. Konpromisoak hartzen hastea da helburua, baina horretarako lan handia dute aurretik. Alde batetik profesionalen disponibilitatearekin jokatu behar dute. Bestetik ez dute esku artean datu berririk. Azkeneko datuak Emakundek 1991-1992 inguruan plazaratutakoak dira eta horiek berritu beharra dago. Denbora eta baliabideak beharko dituzte horretarako. Hori lortuta, lan teorikoa osatu eta praktikara jo ahal izango da


Azkenak
Lan mundua euskalduntzeko ere Herri Akordioa

Lan munduaren euskalduntzea euskararen normalizazio-prozesuaren erronka nagusietakoa dena diagnostiko partekatua da euskalgintzan eta eragile euskaltzaleon artean. Hamarkadatan belaunaldi berriak euskalduntzen egindako inbertsio guztia (hor ere egiteko asko geratzen dela ahaztu... [+]


2024-05-17 | UEU
37 euskal ikertzailek hartu dute parte Txiotesia7 lehiaketan

37 euskal ikertzailek hartu dute parte asteartean Txiotesia7 lehiaketan. Mastodon eta X/Twitter sare sozialetatik zabaldu zituzten beren ikerketa lanak, euskaraz.


Estatuaren indarkeriaren biktimei aitortza ekitaldia eginen die Nafarroako foru gobernuak

Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.


Gose greban hil da Thailandiako monarkiaren aurkako preso politiko bat

28 urteko Netiporn Sanesangkhom preso politiko thailandiarra hil da asteartean, gose greban 110. egunbete dituenean. Urtarrilean atxilotu zuten eta epaiketarik gabe zeukaten gatibu. Monarkiaren aurkako irainak egin izana egotzi zioten, 2020an eginiko protesta batean parte... [+]


Eguneraketa berriak daude