Euskaldunen eta gainontzekoen garizuma
Apaizaren erasoa, euskara batuaren auziagatik etorriko zen, ziur aski, zeren Amatiñok horrela jarraitzen zuen: "Nik neuk ezagutzen dut Donostiako apaiz hori. Duela bi urte mesedetxo bat egin zidan. Orain beste bat egin digu. Epelak eta linboan daudenak urrunerazi. Ez da guti. Garizuman gaudela diogu. Euskaldunon garizumak 365 egun irauntzen du. Aurten 366. Agian apaiz hori mintzatu zen eguna sobera genduen aurtengo egutegian. Inor ez bezain zuhurki jokatu beharra dugu. Zuhurki bezain kezkati eta arduratsu. Nork bere kriterio batez jabetu beharra du. Ez dizaiogun esaten diguten lehen lelokeriari jaramonik egin".
Arrazoiak, jarraian eskaintzen zuen lan sakonean. "Ehun urte hauetan, bistan dago, mendebaleko ekonomiaren hazkundea miragarria izan da. Hazkunde honen ‘eredua’ zein izan da?". Dirudienez, "lehen aldi batetan, familien dirua, ia guzia, hazkurritan eralgitzen zen".
Janaria, elikadura eta jazkeretan joaten zitzaiela dirua, alegia. "Bizi-mailla goragokoak, ordea, zera ekarri du, laborantzako emarietan gero eta, proporzioan, gutiago eralgitzea. Gaiñontzeko eros-ahala -hazkurria kendua eta gehiago irabazia-, nora iragan zen? Industriaren ekarriak erostera. Familien eskariaren aldaketa honek berealdiko bultzada eman zioen Mendebaleko ekonomiaren hazkundeari. Izan ere, laborantzaren emankortasuna eta nekazaritzaren ekoizpena ez zen handia, eta, orobat, goratzen ez zen erraza. Lur-landetako langilleak, bada, laborantza utzirik, industrietara iragaiten hasi zirenean, Herri-Errenta biziki goratzen hasi zen. Alde batetik, laborantzaren ekarria gutitu ez zelako, naiz lankideak urritu. Bestalde, eta nagusiki, industriaren emankortasuna bizkor altxatu zelako".
Azkarrak industriari horiek, eh! Baina, akabo bere garaia ere, Gurutz Ansolak zioenez. "Oraiñaldi honetan, ordea, familien eskaria berriro aldatzen hasia, bide, da". Norantz, hain zuzen? "Zerbitzuetara doa familien eskari berri gehiena". Ondorioz, "jendeak, beraz, bere dirutik gero eta areago eralgitzen du: a) nork bere burua osatzen, medikutan eta abar; b) hezieran eta kulturan; d) ibillaldi eta ikusmiratan. Lehen, gure gastu handiena, zuzen ezpa zeharka, industrietara zihoan bezala, orain zerbitzu-emailletara doa".
Bada, izorra dedila industria, esateko gogoa duzula? Oi irakurle, txanponak beti bi alde ditu ordea: "Zerbitzuen saillak ezin du bere emankortasuna handitu, industriak handitu zuen gisara. Beraz, prezioak gora doaz biziki zerbitzuetan eta, bidenabar, bizi-kostua garestitzera abiatzen da. Lansariak, hala beharrez, altxatzera datoz, eta industrietako lansariak ere bai, noski. Horrela, industria anitz egoera hestu batetan dago". Eta familientzat okerrago zena, "harritzekoa ahal da, herriaren baitan, lan-galtzearen beldur ikara ezurretaraño sarturik egotea?"
PILAR IPARRAGIRRE
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]