HAZPARNEKO IKASTOLA: 30 URTE ETA EGOITZA BERRIAREN AIDURU


2002ko otsailaren 03an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Heldu den irailean hogeita hamar urte beteko ditu Hazparneko Ikastolak. Alta, bada, Ikastolako partaideak urte hastapenetik beretik hasiak dira 30. urteurrena ospatzen. Donamartiri herrian buruturiko bertso jardunaldi batekin abiatu zuten ospakizuna iragan urtarrilaren 20an. 100en bat bertsozale inguruk Txomin Ezponda, Jon Maia, Amets Arzallus eta Miren Artetxe bertsolarien jarduna profitatu ahal izan zuten. Hazparne eskualdeko euskaltzaleek Karlos Aizpurua irakasleak gidatzen duen bertso eskolarekiko atxikimendua erakutsi zuten. Ospakizunak hasi besterik ez dira egin alabaina. Otsailaren 3an, kantaldi bat izanen da Aiherran, Elaudi eta Belardi musika taldeen parte hartzearekin. 30. urtemuga kari, ugari izanen dira aurten euskaltasuna sustatze aldera burutuko diren ekitaldiak.


KANTONAMENDUKO IKASTOLA.

Hazparneko Ikastola erraitean Hazparneko kantonamenduaren ikastola dela kontuan hartu behar dugu. Ikastolan, kantonamendu honetako Aiherra, Makea, Lekuine, Lekorne, Mehaine, Donostiri eta Donamartiri herrixketako ikasleak biltzen baitira. 1972an, 6 ikasle eta irakasle batekin ireki zen ikastola honetan, 7 irakasle eta 107 ikasle ari dira gaur egun, Ama Eskolan nahiz Lehen Mailan. Hastapeneko egoera eta gaur egungoa ez dira alderagarriak, jakina, baldintzak nabarmen hobetu dira-eta. Hala izanik ere, Hazparneko Ikastolak ez du egoitza propiorik: «Zazpi urte dira Herriko Etxearekin harremanetan ari garela ikastola berria eraiki ahal izateko; dosier bat landua da, alta, orainokoan ez du deus ekarri», adierazi digu Jeanne Pochelu irakasleak. Ikastola eta Herriko Etxearen arteko harremanak ez dira hain onak, itxura batez; edo aski hotzak dira bederen. Klaseak toki eskasean eta gela prefabrikatuetan ematen dira oraindik ere. Mantenimenduko gastuak (ura, argindarra, garbiketa eta abar...) gurasoek ordaintzen dituzte. Udaletxearen aldetiko diru laguntza, eskola libreei ematen dien bera da: 240 euro urtean Hazparneko haur bakoitzeko. Kantonamenduko herri ttipien laguntza arrunt gutxiago da: 60 euro haur bakoitzeko. Ikastola honetako aurrekontua urteko, 50.000 euro ingurukoa izaki.

LAPURDI ETA NAFARROA BEHEREAn.

Hazparneko kantonamendua Lapurdi eta Nafarroa Behereko eskualde administratiboa da. 7.800 biztanle dira guztira; 6.800 lapurtarrak: hazpandarrak, lekondarrak eta, makearrak. Baxenafarrak, berriz, 1.000 biztanle inguru: mehaindarrak, aihertarrak, donamartiritarrak eta donostiritarrak. Eskualdea euskalduna da, alabaina, familia bidezko euskararen transmisioa galduz joan da eta ikastola da euskararen gunerik bizi bakarrenetariko bat. Hazparneko karriketan frantsesa nagusitu da azken hogeita hamar urteetan, inguruko herrixka eta auzoetan biziago badago ere.
Ikastola honek inmersio edo murgiltze sistema erabiltzen du ikasleen irakaskuntzan:«Ikasleak inmersio deritzan sisteman ari dira. Frantses eledunak sartzen dira Ama Eskolan, baina gutxi. Funtsean, euskara nagusitzen da ikastolan. Gogor egin behar da hala ere, frantsesak indar handia baitu kanpoan eta ikasleak aise lerratzen dira frantsesera», erran digu ikastolako Maite Erdozainzi zuzendariak.

IKASLEAK, IRAKASLEAK ETA GURASOAK, DENAK BATEAN.

Ipar Euskal Herriko ikastolek bere historia idatzi dute engoitik. Tokian tokiko ikastola bakoitzak bere nortasuna du, berezko nortasun eta arrenkurekin. Hazparnekoak egoitza berri baten mentura eta beharra aldarrikatu nahi du bere urteurrenean. Ikastolako Nathalie Paroix lehendakariak honela erran berri du publikoki:«Hogeita hamar urte hauek euskara hogeita hamar urte gure artean izan dela islatzen dute. Ikastolak euskararen bilakaeran begi bistako lana egin baitu». Hiru hamarkada hauek ez dira alferrik iragan Hazparneko kantonamenduan, ez horixe. Gaur egun, naski, euskarak presentzia publikoa du ikastolak daudelako. Zerk edo nork ziurta lezake hori bestela?
Frantziako Hezkunde Nazionalaren programari jarraikiz betetzen dituzte ikasketak. Irakasleak, programak tokiko beharretara egokituz, bere edukinak landuz, ikasleen gaitasunak garatzen ari dira. Gurasoek orpoz orpo segitzen dute seme-alaben jarduera. Ikasleek Eguberrietan ikuskizuna eskaintzen diete gurasoei. Ikasturtearen amaieran, berriz, gurasoek prestatu eta protagonizaturiko ikuskizuna gozatzeko parada ukaiten dute seme-alabek. Artean, inauterien karietara ikasle, irakasle eta gurasoek eramango dute euskara Hazparne kantonamenduko herri eta auzoetako karriketara


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude