Lapurdiko Kostaldea. Penintsulatik kontinenterako atea
- Turismoa "aurkitu" baino lehen, betidaniko jarduera ekonomikorik garrantzitsuena balearen eta geroago Atlantikoan bakailaoaren arrantza zen. XVI-XVII. mendeetan berriz, horietako itsasgizon asko kortsari bihurtu ziren. Euskal Kortsarien balentrien aurrean ingelesek kostalde honi "sugegorri-habia" deitu zioten. Turistikoki XIX. mendean ezagutzen hasiko da, batez ere Napoleon III enperadorea eta Eugenia de Montijo enperatrizak beren udako gortea Miarritzera eramatea erabakitzen dutenean. Ondorioz, Europako aristokrazia ere bertara hurbilduko da, Miarritze eta orokorrean kostalde osoa modan jarriz, gaur arte.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Abbadiako Parke Natural eta Jauregira hondartzaren muturretik oinez edo Hendaiatik irtetzean kotxez gertura gaitezke. Santa Ana Muturraren ondoan dago, eta hemendik "Dunbak" edo "Bi Bikiak" izeneko haitzak oso hurbiletik behatzeko aukera izango dugu, aurrean ozeanoa bakarrik geratzen zaigula.
Kostaldeko errepidea jarraituz handik bi kilometrora "Dunbak" beste aldetik ikusiko ditugu, eta pixka bat aurrerago "flisch" izeneko fenomeno geologikoa behatu ahal izango dugu, "hostopil" labarrak nolabait esateko.
HENDAIA
Bestalde, bere kokapena zela-eta, askotan ondoko Hondarribiari eraso egiteko erabili izan da, nazio askotako militarren aldetik. Guda askotxo ezagutu ostean, Iraultzaren eta Napoleonen ostean hondatuta geratu zen.
Bere birpizkundea XIX. erdialdean hasiko da, turismoaren garapenak lagundurik. Azkenik, 1940ko urriaren 23an bertako tren geltokian Hitler eta Franco diktadoreen arteko elkarrizketa ospetsua izan zen. Gaur egun, Hendaia turismoaren urrezko garaietara itzultzeko ahaleginetan ari den herria da.
Bidasoaren gaineko zubitik, berehala ezkerrera aipatutako bi faxisten arteko elkarrizketa izan zen tren geltokia dugu, eta handik gutxira zentrua. Erdigune txiki hau herriaren jatorria eta alderik animatuena da. Bertako Errepublikaren Enparantzan (pare bat kale eskuinera joaz) Saint Vincent eliza aurkituko dugu.
XVI. mendekoa, suntsipen eta erreforma franko ezagutu du; barrualdea estilo lapurtarrekoa da, nabe bakarra eta gizonentzako galeriekin. Sarreraren eskumaldean bataio-ponte bitxia topatuko dugu, eta kanpoaldean bere sinboloen misterioa gorde duen harrizko gurutzea.
Bidasoaren gaineko balkoi moduko Rue des Pécheurs-ean, Pierre Loti idazlearen Baker Etxea geratzen zaigu. Hemendik aurrera, ibilera zoragarrian, Bidasoaren gainetik goazela, jaisten hasiko gara. Lehenbizi ibaia eta badia balkoi natural moduko batetik ikusten joango gara, eta jaitsi ahala gero eta gertuago, baina beti eder.
Tamalez, inguruan hainbeste jende bizi denez, eta normalean ekologiaren gainetik interes turistikoak (kirol-portu berria esaterako) jartzen direnez, ekosistema garrantzitsu honen biziraupena ez dago ziurtaturik.
Gaztelua Ertaroko gotorleku-jauregietan, Loirako gazteluetan eta ingeles jauregietan inspiratutako lan neogotikoa da, eta gaur egun astronomia-behatoki funtzioa dauka. Jauregia izen bereko parkearen erdian dago, Hendaiako Hondartzaren eta Loiako Badiatxoaren bitartean, tartean Santa Ana muturra eta "Dunbak" edo "Bi Bikiak" bilduz, eta sarrera dohainik da.
Hemendik aurrera, parke handi, dotore eta atsegin honetan pasiatuz, itsasoraino, Santa Ana muturreraino hurbiltzea merezi du, bertatik ozeanoaren gaineko bistak eder-ederrak baitira. Ondoan Pirinioen amaiera eta kostaldearen atzerapena adierazten duten ur gaineko bi haitz haundi horiek ditugu, "Dunbak" edo "Bi Bikiak".
Kondairak dioenez, Jentilek habaila batez lagundurik haitz horiek jaurti zituzten, Baionako Katedrala suntsitu asmoz, baina bekorotz batean labainduz jentilak oreka galdu eta haitzak Hendaiaraino iritsi ziren, "Dunba Zabala" eta "Dunba Luzie" izenak hartuz. Beste bertsio batzuek zera diote: Jaungorri pirinioarrak gose zelako haserre, Aiako Harritik bota zituela, Jentilen hilobia markatzen dutela...
Santa Ana muturraren eskuinaldean Loia badiatxoa daukagu, bere barnean hondartzatxo edo kala basati samarra gordetzen duena. Parkea egunero dago zabalik, 15:00-18:00 artean, eta uztail-abuztuan 10:00-13:00 eta 15:00-19:00 ordutegiekin.
Gendarmetegia: (0)5 59 20 78 20.
Anbulantziak: (0)5 59 48 13 00.
Bankuak:
Credit Agricole- Rue du Port 3.
BNP- Av. Allées 5.
Kotxe-Tailerrak:
Citroen- Santiago 41. (0)5 59 20 00 86
Fiat- Rue Gare 23. (0)5 59 20 70 86.
Kotxeak alokatzeko:
Avis- Boulevard General de Gaulle 107. (0)5 59 20 79 04.
Jatorduan:
Enbata Jatetxea- Av. des Mimosas 82.
Chez Caké Jatetxea- Av. des Mimosas.
Ikaztegia Sagardotegia- Irandatz 17.
Calabre Jatetxea- Bv. de la Mer.
Jan eta lo egiteko:
***Hôtel eta Thalassotherapie S. Blanco- Bv. de la Mer 125. (0)5 59 51 35 35. Logela bikoitza 375-595 libera.
**Hôtel Les Buissonets- Rue Seringats 29. (0)5 59 20 04 75. Logela bikoitza 260-390.
*Hôtel Bellevue- Bv. Gral. Leclerc 36. (0)5 59 20 00 26. Logela bikoitza 250-320.
Lo egiteko:
**Hôtel Valencia- Bv. de la Mer 29. (0)5 59 20 01 62. Logela 250-390.
TSEHôtel La Palombe Bleue- Rue du Commerce 38. (0)5 59 20 43 80. Logela 200-240 libera.
***Camping Ametza- Route. de L'Empereur. (0)5 59 20 07 05.
***Camping Eskualduna- Route de la Cor-niche D-912. (0)5 59 20 04 64.
***Camping Acacias- Route de la Glaciére D-658. (0)5 59 20 78 76
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]