Lapurdiko Kostaldea. Penintsulatik kontinenterako atea

  • Turismoa "aurkitu" baino lehen, betidaniko jarduera ekonomikorik garrantzitsuena balearen eta geroago Atlantikoan bakailaoaren arrantza zen. XVI-XVII. mendeetan berriz, horietako itsasgizon asko kortsari bihurtu ziren. Euskal Kortsarien balentrien aurrean ingelesek kostalde honi "sugegorri-habia" deitu zioten. Turistikoki XIX. mendean ezagutzen hasiko da, batez ere Napoleon III enperadorea eta Eugenia de Montijo enperatrizak beren udako gortea Miarritzera eramatea erabakitzen dutenean. Ondorioz, Europako aristokrazia ere bertara hurbilduko da, Miarritze eta orokorrean kostalde osoa modan jarriz, gaur arte.

2001eko uztailaren 15ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Txingudiko badia

Ibilbide hau Gipuzkoa eta Lapurdi banatzen dituen Bidasoa ibaian hasiko dugu, Hendaiako sarreran. Ezkerrean tren-geltokia utziz zentru historikora iritsiko gara, herriaren parte altuan. Gero Txingudiko Badia oinez inguratzea aholkatzen dugu, izen bereko boulevarda jarraituz, hegaztien paradisu honetaz gusturago gozatzeko. Herriaren parte baxuan arrantza eta kirol kaiak eta Euskal Herriko hondar fineko hondartzarik luzeena (3 km) eta politenetakoa dugu.
Abbadiako Parke Natural eta Jauregira hondartzaren muturretik oinez edo Hendaiatik irtetzean kotxez gertura gaitezke. Santa Ana Muturraren ondoan dago, eta hemendik "Dunbak" edo "Bi Bikiak" izeneko haitzak oso hurbiletik behatzeko aukera izango dugu, aurrean ozeanoa bakarrik geratzen zaigula.
Kostaldeko errepidea jarraituz handik bi kilometrora "Dunbak" beste aldetik ikusiko ditugu, eta pixka bat aurrerago "flisch" izeneko fenomeno geologikoa behatu ahal izango dugu, "hostopil" labarrak nolabait esateko.

HENDAIA
Pribilejiatuki kokatua, alde batean Bidasoa ibaia, Txingudi badia eta orokorrean penintsula iberiarra, eta bestean hondartza luzea, Abbadia Parkea eta europar kontinentea dituela, Hendaia betidanik pasabide garrantzitsua izan da.


Gertaera historikoak

Antzinean Urruñako hiriska, historian XII. mendean sartzen da, Santiagoko erromesentzako ospitale bat aitzaki. Populatzen zutenak batez ere itsasoari begira bizi ziren, arrantzan, itsasgintzan ala kortsari (aktibitate honek XIX. mendea arte iraun zuen), eta batez ere balearen arrantzan.
Bestalde, bere kokapena zela-eta, askotan ondoko Hondarribiari eraso egiteko erabili izan da, nazio askotako militarren aldetik. Guda askotxo ezagutu ostean, Iraultzaren eta Napoleonen ostean hondatuta geratu zen.
Bere birpizkundea XIX. erdialdean hasiko da, turismoaren garapenak lagundurik. Azkenik, 1940ko urriaren 23an bertako tren geltokian Hitler eta Franco diktadoreen arteko elkarrizketa ospetsua izan zen. Gaur egun, Hendaia turismoaren urrezko garaietara itzultzeko ahaleginetan ari den herria da.


Hendaia Garaia

Bidasoan hasiz, Hendaiak ondo bereiztutako bi zati ditu: tren geltokia eta erdigunea herriaren parte altuan, eta Txingudiko Badia, Hondartza eta Abbadiako Parkea itsasoaren parean.
Bidasoaren gaineko zubitik, berehala ezkerrera aipatutako bi faxisten arteko elkarrizketa izan zen tren geltokia dugu, eta handik gutxira zentrua. Erdigune txiki hau herriaren jatorria eta alderik animatuena da. Bertako Errepublikaren Enparantzan (pare bat kale eskuinera joaz) Saint Vincent eliza aurkituko dugu.
XVI. mendekoa, suntsipen eta erreforma franko ezagutu du; barrualdea estilo lapurtarrekoa da, nabe bakarra eta gizonentzako galeriekin. Sarreraren eskumaldean bataio-ponte bitxia topatuko dugu, eta kanpoaldean bere sinboloen misterioa gorde duen harrizko gurutzea.
Bidasoaren gaineko balkoi moduko Rue des Pécheurs-ean, Pierre Loti idazlearen Baker Etxea geratzen zaigu. Hemendik aurrera, ibilera zoragarrian, Bidasoaren gainetik goazela, jaisten hasiko gara. Lehenbizi ibaia eta badia balkoi natural moduko batetik ikusten joango gara, eta jaitsi ahala gero eta gertuago, baina beti eder.


Txingudiko Badia

Txingudi Euskal Herri eta Kantauri osoko hezegunerik garrantzitsuenetakoa da. Hegazti mota ugarik (belatzak, kaioak, usapalak...) badia hau negua igarotzeko aukeratu ohi dute, eta beste batzuk (lertxoenak, enarak, arranoak...) bertatik pasatzen dira, Txingudi paradisu ornitologiko izugarria bihurtuz. Esandakoa, Hondarribia ederra atzean dugula, ur gaineko sekulako paseoa.
Tamalez, inguruan hainbeste jende bizi denez, eta normalean ekologiaren gainetik interes turistikoak (kirol-portu berria esaterako) jartzen direnez, ekosistema garrantzitsu honen biziraupena ez dago ziurtaturik.


Ondarraitz Hondartza

Hendaiakoa Euskal Herriko hondar fineko hondartzarik luzeena dugu, guztira 3 km. ditu-eta. Era berean politenetakoa ere bada, bertatik ezkerraldean Hondarribialdea eta eskuinaldean Santa Ana muturra eta "Dunba" ikusgarriak behatu ditzakegulako. Hondartzaren erdian antzinako Kasino neo-arabiar ikusgarria dugu.


Abbadia Parke Naturala

Antoine Abbadia (1810-1897) hendaiar abenturazale, zientzialari eta euskaltzaleak ("Zazpiak Bat" leloa berea da), aita euskalduna eta ama irlandarra zituen eta Dublinen jaio zen. Lehenbizi Urruñan 1853an, eta gero beste leku askotan ospatutako lehen Euskal Jaiak berak antolatu zituen; gero lurralde asko esploratu eta ikertu zituen eta azkenik bere izena daraman gaztelua eraikiarazi zuen.
Gaztelua Ertaroko gotorleku-jauregietan, Loirako gazteluetan eta ingeles jauregietan inspiratutako lan neogotikoa da, eta gaur egun astronomia-behatoki funtzioa dauka. Jauregia izen bereko parkearen erdian dago, Hendaiako Hondartzaren eta Loiako Badiatxoaren bitartean, tartean Santa Ana muturra eta "Dunbak" edo "Bi Bikiak" bilduz, eta sarrera dohainik da.
Hemendik aurrera, parke handi, dotore eta atsegin honetan pasiatuz, itsasoraino, Santa Ana muturreraino hurbiltzea merezi du, bertatik ozeanoaren gaineko bistak eder-ederrak baitira. Ondoan Pirinioen amaiera eta kostaldearen atzerapena adierazten duten ur gaineko bi haitz haundi horiek ditugu, "Dunbak" edo "Bi Bikiak".
Kondairak dioenez, Jentilek habaila batez lagundurik haitz horiek jaurti zituzten, Baionako Katedrala suntsitu asmoz, baina bekorotz batean labainduz jentilak oreka galdu eta haitzak Hendaiaraino iritsi ziren, "Dunba Zabala" eta "Dunba Luzie" izenak hartuz. Beste bertsio batzuek zera diote: Jaungorri pirinioarrak gose zelako haserre, Aiako Harritik bota zituela, Jentilen hilobia markatzen dutela...
Santa Ana muturraren eskuinaldean Loia badiatxoa daukagu, bere barnean hondartzatxo edo kala basati samarra gordetzen duena. Parkea egunero dago zabalik, 15:00-18:00 artean, eta uztail-abuztuan 10:00-13:00 eta 15:00-19:00 ordutegiekin.
Informazio Praktikoa
HENDAIA

Turismo Bulegoa: Rue des Aubépines 12 (hondartza). (0)5 59 20 00 34.
Gendarmetegia: (0)5 59 20 78 20.

Anbulantziak: (0)5 59 48 13 00.
Bankuak:
BBVA- Rue des Déportés 25 (Gare).

Credit Agricole- Rue du Port 3.
BNP- Av. Allées 5.
Kotxe-Tailerrak:
Citroen- Santiago 41. (0)5 59 20 00 86
Renault- Bv. de Gaulle 49. (0)5 59 48 25 48.

Fiat- Rue Gare 23. (0)5 59 20 70 86.
Kotxeak alokatzeko:
Avis- Boulevard General de Gaulle 107. (0)5 59 20 79 04.
Jatorduan:
Enbata Jatetxea- Av. des Mimosas 82.
Chez Caké Jatetxea- Av. des Mimosas.
Buffet de la Gare Jatetxea- Bv. de Gaulle.

Ikaztegia Sagardotegia- Irandatz 17.
Calabre Jatetxea- Bv. de la Mer.
Jan eta lo egiteko:
****Hôtel Ibaia- Av.des Mimosas 76. (0)5 59 48 88 88. Logelav bikoitza 325-510.
***Hôtel eta Thalassotherapie S. Blanco- Bv. de la Mer 125. (0)5 59 51 35 35. Logela bikoitza 375-595 libera.

**Hôtel Les Buissonets- Rue Seringats 29. (0)5 59 20 04 75. Logela bikoitza 260-390.
*Hôtel Bellevue- Bv. Gral. Leclerc 36. (0)5 59 20 00 26. Logela bikoitza 250-320.
Lo egiteko:
**Hôtel de la Gare- Rue des Déportés 1. (0)5 59 20 81 90. Logela 250-300.

**Hôtel Valencia- Bv. de la Mer 29. (0)5 59 20 01 62. Logela 250-390.
TSEHôtel La Palombe Bleue- Rue du Commerce 38. (0)5 59 20 43 80. Logela 200-240 libera.
***Camping Ametza- Route. de L'Empereur. (0)5 59 20 07 05.
***Camping Eskualduna- Route de la Cor-niche D-912. (0)5 59 20 04 64.
***Camping Acacias- Route de la Glaciére D-658. (0)5 59 20 78 76

Azkenak
“Txosnetako beto politikoaren aurkako” kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


2025-07-24 |
Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu dira entzuketa prozesuan

Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatuta eta Agirre Lehendakaria Center erakundearen eta New Yorkeko Columbiako Unibertsitatearen gidaritzapean egindako entzuketa prozesuaren emaitzak aurkeztu dituzte uztailaren 23 honetan. Museoa eraikitzearekin sustatuko... [+]


Prep botika farmazietan eskuragarri jartzeko asmoa iragarri du Espainiako Osasun Ministerioak

GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.


2025-07-24 | Estitxu Eizagirre
Beste itzalaldi bat saihesteko eta negozio elektrikoa berpizteko dekretuari ezezkoa eman dio Espainiako Kongresuak

7/2025 Errege Lege-Dekretua ekainaren 24an onartu zuen Espainiako Ministroen Kontseiluak baina atzera bota du Diputatuen Kongresuak, uztailaren 22an.


2025-07-23 | Onintza Enbeita
Aloña Erauskin. Biziraulea
“Sortzetiko gaixotasunak ditugunok ez daukagu erabakitzeko aukerarik gauza askotan”

Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.


2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Eguneraketa berriak daude