KEINU ARTEKO HITZAK


2001eko uztailaren 15ean
Euskararen normalizazioa beste urrats handi baten atarian dago. Hiztunon artean euskara indar handia hartzen ari da, baina hiztun ez diren euskaldunak ez dira orain arte aintzat hartu. Joan den astetik, ordea, gorrek euskara ikasteko aukera dute Zarautzen.

Gorrentzako euskara ikastaroa antolatu du Zarauzko Euskara Zerbitzuak Martha Kaperotxipi filologoaren ekimenez. Keinu hizkuntzari buruzko tesia ari da egiten bera; amerikarren ikerketetan oinarrituz, gaztelerazko eta frantsesezko keinu hizkuntzen egituretatik abiatuta euskarazko keinu hizkuntza sortzea da bere asmoa, horretan dihardu, eta ikastaro hau euskarazko keinu hizkuntza sor dadin urrats handia dela dio. Euskal Herrian bizi diren gorrek keinu hizkuntza erabiliz euskara ikas dezaten da ikastaroaren helburua. "Beraiek ere gure gizartearen eta kulturaren parte direnez, parte hartze hori areagotzea", azaldu digu Martha Kaperotxipik. Euskaraz irakurtzen, idazten eta beren burua deskribatzen ikasiko dute Kaperotxipiren laguntzarekin. Giro euskalduna oso gertukoa duten gorrek ez dute orain arte euskaraz bizitzeko aukerarik izan, eta ahalegin hau euskal gizartean aktiboki parte hartu dezaten garrantzitsua izango dela uste du irakasleak.
Gutxi omen dira euskaraz dakiten gorrak, eta dakitenek ahozko hizkuntzan ikasi dutela dio Kaperotxipik, alegia, keinu hizkuntzarik ez dutela erabiltzen, nahiz eta askok erdarazkoa jakin badakien. "Batzuek keinu hizkuntza daukate ama hizkuntzatzat eta ahozkoa ere erabiltzen dute, baina beste batzuek zuzenean ahozkoa ikasi dute, oralistak dira, eta ez dute keinu hizkuntzarik erabiltzen", azaldu digu. Bestalde, keinu hizkuntzaren bidez komunikatzearen aldeko direnei, orain arte, babestearren-edo ez omen zaie beste hizkuntzarik ikasteko aukerarik eman: "Behar-beharrezko izango zutena gaztelera izango zelakoan berau hartu dute oinarri". Hori dela eta, giro euskalduna gertutik bizi dutenek ez dute lagunekin euskaraz komunikatzeko, edo euskaraz irakurri eta idazteko aukerarik izan.
Zazpi lagunek hasi dute ikastaroa: bost zarauztarrek, azpeitiar batek eta donostiar batek. Abuztua arte astean hirutan euskara ikasten jardungo dute. Gehienak helduak dira, hogeita bost urtetik gorakoak, eta bakoitzak bere arrazoiak ditu euskara ikasteko: "Badago bat Donostian irakasletza ikasketak amaitzear dagoena, dena gainditu du beti baina euskara irakasgaia azkenerako uzten ibili da, ez baitzekien euskaraz, eta orain ez badu gainditzen ezin izango ditu ikasketak amaitu. Orain arte horrelako ikastarorik egon ez denez, ez daki euskaraz idazten, ezta irakurtzen ere". Bestalde, entzumendun batzuk ere jakinmina zutela-eta, horiei ere aukera eman zaiela esan digu irakasleak: "Ikusi behar da bi talde daudela: gorrena eta entzumendunena; eta bien helburuak betetzen saiatu behar dugu. Badago entzumendun bat lagun gor batekin datorrena, biek ikastea ezinbestekoa da beren arteko komunikazioa eman dadin".



GORABEHERA HANDIKO HIZKUNTZA.

Ehun eta hamar urtez, keinu-hizkuntza debekatuta egon da Europan. Espainian eman zituen lehen urratsak duela sei bat mende, eta Europa eta Amerikara zabaldu zen pixkanaka. Baina XIX. mendeko azken urteetan, Europan, ahozko bidea, bide oralista, hartzea erabaki eta keinu hizkuntza debekatu egin zen. Estatu Batuetan, aldiz, keinu hizkuntzaren garapenari heldu zitzaion; gaur egun, gorrentzako unibertsitatea eta eskola ugari daude. Europan, ordea, duela hamar urte hasi dira keinu hizkuntza berriz ere lantzen. Baina Euskal Herriko gorrek gaztelaniazko edo frantsesezko keinu hizkuntzak ikasi beste erremediorik ez dute izan. Euskal Herrian gorrentzako bizpahiru ikastetxe daude, baina orain arte erdarazko keinu hizkuntza erabili dute. Ikastetxe arruntetan, berriz, irakasle eta logopeden laguntzaz, ahozko bidea jorratu dute gorrek.
Dagoeneko gor batzuk hasi dira jokuen bidez eta uneoro keinuak erabiliz euskara ezagutzen. Baina Zarautzen abiatu den ekimen hau Euskal Herri osora zabaldu behar dela deritzo Martha Kaperotxipik: "Eusko Jaurlaritzak orain du abagunea euskararen egoeraz gogoeta egin eta euskararen normalizazioan hau beste aurrerapauso bat dela ohartzeko"


Azkenak
Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Iruñeko espetxeko presoek tratu txarrak, birgizarteratzeko baliabide falta eta generoaren araberako desorekak sufritzen dituztela dio Salhaketak

Nafarroako espetxean dauden pertsonen bizi baldintzak aztertu ditu elkarteak. Ondorioztatu du Nafarroako Gobernua kartzelaren kudeaketaz arduratu beharko litzatekeela.


Bizikleta martxa burutu dute Elizondon, osasun sistema publiko duinaren alde

Berrehun lagun hurbildu dira  Baztango Osasun Plataformak deituriko elkarretaratzera eta bizikleta martxara.


Lan heriotzak salatzeko Jaurlaritzaren Bilboko ordezkaritza blokeatu du LABek

Aurreko astean lan istripuen ondorioz sei behargin hil zirela salatzeko, 60 bat lagunek Eusko Jaurlaritzak Bilbon duen egoitzako sarrera blokeatu dute. Ertzaintzak bertan zeuden pertsonak identifikatu ditu. LAB sindikatuaren zenbaketaren arabera, dagoeneko 26 dira aurten... [+]


2025-06-05 | Sustatu
42: txat adimentsu harrigarriena, Nafarroan sortua nonbait

Laboral Kutxa Katedrak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) antolatu dute Arte eta Zientziaren I. lehiaketa (webgunea euskaraz ere badago, baina oso trakets). Artea, zientzia eta pentsamendu kritikoa uztartzen dituzten proiektuak nahi zituzten, eta zenbait aurkeztu... [+]


Foruzaingoak taser pistolak eraman ahal izatea onartu du Nafarroako Kontseiluak

Dagoeneko Guardia Zibilek eta zenbait herritako udaltzaingoek badute taser pistolak erabiltzeko eskumena Nafarroan, eta badirudi bide horretan hurrengoa Foruzaingoa izango dela: Nafarroako Kontseiluak Foruzaingoak taser pistolak eman ahal izatea "indarrean dagoen... [+]


Mario Lópezi ezarritako 13 urteko kartzela zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak

Bizkaiko Lurralde Auzitegiak hamahiru urte eta sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri ostean, zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak. Lópezek helegitea aurkeztu zuen sententziaren aurka, haren errugabetasun presuntzioa eta defentsarako eskubidea urratu zirela... [+]


AEBetan sartzea debekatu edo mugatu die Trumpek hamabi herrialdetako pertsonei

"Atzerriko terroristengandik" babestea arrazoi bezala jarrita, Donald Trumpek dekretu bidez agindu du zazpi herrialdetako pertsona guztiei debekatzea AEBetara sarrera, eta beste bost herrialdetako herritarrei mugak jartzea. 


“Herri aktibazioa” bultzatu nahi du Gure Eskuk larunbateko mobilizazioarekin

Herri libre bat, Euskal Herriak erabaki lelopean, parte hartzera eta kaleak ikurrinaz betetzera dei egin du herri mugimenduak.


Jende andana bildu da Gasteizko Korda espazioaren desalojoaren aurkako manifestazioan

Ehunka lagun mobilizatu dira asteazken arratsaldean Gasteizko Alde Zaharreko kaleetan barrena, Korda espazioaren desalojoaren aurka. Manifestazio amaierako hitzartzean, goizeko desalojoan ertzainek buruan zauritu duten Kordako kidea jada etxean eta "ondo" dagoela... [+]


2025-06-05 | ARGIA
Sorzabalen absoluzioari helegitea jarri dio fiskalak, eta bere kontrako epaiketa errepikatzea eskatu du

Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.


2025-06-05 | Gedar
Urteko lehen lauhilekoan, ia 2.000 emakumek salatu dute indarkeria matxista EAEn

Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.


Eguneraketa berriak daude