«ESTATUKO ITUNA APURTU ARTEAN PSOE-REKIN EZ DA EZER EGITERIK»


2001eko uztailaren 01ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Eusko Legebiltzarreko JuanMaria Atutxa lehendakariaren hurrengoa zara, lehen lehendakariordea. Alderdiek legebiltzarreko mahaiatik baztertu duzuela kritikatu du EHk.
Baztertu dugula? Ez. Beraiek baztertu dute euren burua. Mahaiaren osaketa bitxia izan da, eta EHk eman azalpena gezurrezkoa. Lehenik, EHk mahaian egon nahi badu gainontzeko alderdiekin hitz egin behar du, besteok elkarrekin egiten dugun bezala. Bere botoekin kontatzea nahi badu alderdiekin hitz egin behar du. Bigarrenik, EHk besteekin hitz egin nahi badu legebiltzarra instituzio iraunkor bat dela kontuan hartu behar du eta mahaian egoteak egunero lan egitea eskatzen duela. Hau da, EHk segurtasun bat eman behar du. Ez dadila gerta aurreko legealdian bezala: agur banoa, eta hor konpon! EHk hori ez badu ulertzen...

«EHrekin hausteak kalte egingo lioke bake prozesuari» esan zenuen orriotan duela urte bat. Beraz, EHrekin loturarik ez duzue gaur egun?
Guk betiko jarrera mantentzen dugu, EAk ez du inoiz esan EHrekiko zituen loturak hautsi dituenik. Akordio politikoa lortu ahal izateko EHk biolentziaren mundutik aldendu egin behar duela esaten dugu. Areago, nik ez dut behin ere biolentzia «kondenatu» behar duela esan. Hori maiz komunikabideetatik ematen den bertsioa da. Bada, ez, biolentziaren mundutik «aldendu» diot nik.

Zer da aldentzea?
Aldentzea, esaterako, azken egunotan EHn biolentziarekiko burutzen ari diren erreflexioak egitea da. Arnaldo Otegik eginiko azalpenak oso positiboak dira, aldaketa bat da. Arnaldo Otegik aitortu duenez kale borroka delakoarekiko nolabaiteko itzala dute. Pribatuan mila bider esan dute hori, publikoan esatea beste gauza bat da, ordea. Pribatuan, kultura politiko militarretatik datozela esanez desenkusatzen dira. Konprenitzen dugu hori, baina aurrera egiteko EHk beste testuinguru batera pasa behar du, erreflexio hori egunero politikan gauzatu behar du. EHko militante, ordezkari eta hainbat alkaterekin hitz egiten dugunean jasotzen dugun erreflexioa da. Areago, batzuk haratago joaten dira. Ez ditugu harremanak hautsi, besteak beste, erantzukizun politikoari zor diogun begirunearengatik.

Bake mahai berri bat osatzeko Ajuria Enekoa hobetsi du Javier Rojo sozialistak oraindik orain, Lizarrakoa desastrea izan delakoan.
Bada, nire aldetik Ajuria Enea kito da. Eta alderdi sozialistak berak ere Ajuria Eneko mahaia PPk hautsi zuela esan zuen bere garaian; Ramon Jauregik berak publikoki salatu zuenez. Ajuria Eneko mahaira itzultzeko nahi horretan, «nosotros los democratas» ari dira esaten. Baina, ez gaituzte eramango esparru horretara, sakoneko aldaketarik egon ezean ez gara inolako hitzarmen batera helduko. Bestela esanda, PSOEk estatu ituna -«Askatasunaren aldeko eta terrorismoaren aurkako» ituna deitzen den hori- apurtzen ez duen bitartean oso urrun dago guregandik.

Nondik abiatu behar da, orduan?
Hasteko abertzaleok egindako hutsetatik abiatu behar dugu, gure aldean akatsak izan direlako. Baina ez haiek dioten bezala Lizarra-Garazi desastre bat izan delako. Lizarran gure frakaso propioa egongo da, baina haiek -Xavier Rubert de Ventos pentsalari sozialistak dioen bezala- ez ziren bildu Lizarrara Madrileko boteretik arriskutsutzat jo zutelako, Madrilek sekulako izualdia hartu zuen Lizarrarekin.
Edonola ere, beste nonbaitean berriz ere topatu beharko dugu, eta denok. Eta ez, abertzaleak batetik eta ez-abertzaleak bestetik. Ez ditugu egindako akatsak berak berritu behar. Bakegintza eta erainkuntza nazionala, bi plano ezberdinetan daudela ikasi dugu. Bakegintzarako alderdi guztiekin kontatu behar da, guztiekin. Eraikuntza nazionala beste dinamika batean sartu behar da. Proietuak hor daude, mahai gainean. ETAk berriki emandako elkarrizketan ez du ezer esan EAJk, EHk, ABk eta EAk mahai gainean ipinitako proiektuez. Zergatik ezin dugu prozesu nazional bat aurrera eraman? Hor dago koxka. EHk Lizarra-Garazi biolentzia zegoen garai batean gauzatu zela dioenean, tranpa egiten du. Lizarrako Akordioak dioen bezala, fase erabakitzailea biolentziarik gabe eman behar da. Urte bat eta erdiz, politikan biolentziarik gabe aurrera egitea posible dela ikasi dugu. Horrexegatik, batetik, alderdiek normalizazio prozesuaz eztabaidatuko duten biolentziarik gabeko eszenatoki bat behar dugu, eta bestetik, abertzaleok minimo batzuk adostu beharko ditugu eraikuntza nazionalaren bidean aurrera egiteko.

Beste gaietara etorriz. Azken hausteskundeek aro politiko berri bat ekarri al dute?
Denok espero genuen aldaketa bat. Ordea, EHk horren galera handia izatea sorpresa izan da guztiontzat. EHk 9-10 parlamentari izatea espero genuen, eta alderdi politikoen jarduera (abertzaleena bereziki) baldintza zezakeela. EHk, berak espero baino gutxiago eskuratu duenez, alderdi giltza izatearen aukera galdu du. Baina gure irakurketa ez da haiek galdu dute, kanpo dira eta hor konpon! Ez. EHrengana iristeko zubigintza lana egiteko prest gaude. Orain beren ardura da positiboki erantzutea.

EHk oraintsu arte esan duenez, EAJ-EA koalizioa ez da gauza trantsizioa aurrera eramateko Gasteizko parlamentuan. Gainera, ezker abertzalearen botoak dituzuela diote.
Botoak ez dira prestatuak, herritarrek emandako botoak baizik. EAJ-EA koalizioarentzako botoak, kanpainan esan genuena esanda etorri dira. Hau da, ez dugula EHrekin akordiorik gauzatuko ez bada ETAren biolentziatik aldentzen. Beraz, botoak etorri dira hori entzunda ere. EHk bere irakurketa egin behar du, eta itsuarena egin nahi badu, bada egin dezala. Alderdi espainolistek hauteskundeetara inoiz aurkeztu ez dugun programa abertzale batekin aurkeztu ginela egotzi ziguten, hau da, autodeterminazioa aipatu dugu argi eta garbi. EHk trantsizio politikoa lideratuko duela, nola?
Guk gobernu berria bake eta normalizaziorako prozesua bideratzen hastea nahi dugu, eta lehenik besteek beren kokapena argitu behar dute. Aurreneko betebeharra bake giroa sortzea da, horretarako gobernuak gure jarrera irmoak berretsiko dituelarik. Hau da, gizartearen nahiarekin beste eszenategi batera joan nahi dugu herri bezala ditugun eskubideak geure egiteko.

PSE-EEk udal nahiz diputazioetan akordioetara iristeko proposamen bat egin dizue. Eman dizkiozuen erantzunen arabera deskalifikatuak sentitu direla esan du Javier Rojok.
Rojok berak deskalifikatu du bere burua, Elorrioko PSE-EEko zinegotzi bat udal batzordean zegoela jakin zutenean dimitituaraziz. PSEri, hasteko, komunikabideen bidez ez garela eztabaidan hasiko esan diogu. Proposamen bat baldin badute eseri daitezen gurekin mahai batean behar den diskrezioarekin- honek berdin balio du gaineratiko alderdientzako-, areago Madrileko Itun baztertzailea sinatu dutenengandik etorrrita. Itun hori indarrean duten bitartean ez dugu ezer egiterik, ituna hautsi dezatela lehenik.

Aurrera egin beharrez amore eman behar da politikan. EA ziur al dago koalizioan?
EAJ-EA koalizioa legebiltzarrerako osatu zen. Geroak esango du berrituko den edo ez, Euskal Herria zein egoeran egongo den ere ikusi behar baita. Lau urte ditugu ekarrekin lan egiteko. Gobernua osatu aurretik eta gero ere: EA alderdia gara. Badakigu batzuk jarrita daudela udal eta diputazioei begira. Baina, Ibarretxek esan bezala, ez dezala inork pentsa gobernuarekin konpontzea. Aldaketa sakona izan ezean ez da sozialistekin ezer hitzartuko, ez EAJn ez EAn. Eta baten bat tentatua baldin bada, EA ez da hor izango. EAk ez luke inolako arazorik izango oposizioan egoteko. Hori tinko erabakita dago gure programan eta proposamenean


Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude