TXAKOLIN EGARRIA ERAGIN NAHIAN
- Geroz eta txakolin gehiago egiten eta edaten da Euskal Herrian. Datuek behintzat horixe adierazten dute: 2000. urteko uztak milioi eta erdi litro baino gehiago eman ditu, eta Getariak jarraitzen du ekoizle nagusia izaten, Bizkaia eta Arabaren aurretik.
2000ko uztaren emaitza gisa 1.500.000 litrotik gora txakolin egin da, eta horren merkaturatzea duela gutxi hasi da. Azken aste hauetan egin dira lehen aurkezpen ofizialak, eta, halaber, inguru bakoitzeko herriek txakolin egunaren ospakizunak izan dituzte. Ardo honen ekoizpenerako erabiltzen diren hektareak 350etik gora dira: 150 Bizkaian daude, 147 Gipuzkoan eta gainerakoak Araban. Azken uztan 2 milioi kilo mahats baino gehiago bildu da: 1.350.000 kilo Gipuzkoan, 600.000 kilo Bizkaian eta 150.000 kilo Araban.
Azken uztan 1.300.000 kg inguru bildu dira, %90 Hondarribi Zuri mahats zuriaren motakoak ziren, eta gainerako %10a Hondarribi Beltza motakoa. Biak aldi berean biltzen dira, garai bateko mahastietan bata nahiz bestea nahasirik landatzen zituztelako. Azkenaldiko landaketetan bereizi egiten dira, horien heldutasun maila hobeto kontrolatu ahal izateko. Uzta horren emaitza gisa milioi bat botila merkaturatuko da, eta horrek esan nahi du uztak 800.000 litro baino gehiago eman dituela.
Aurten 22,5 hektarea gehiago erabili dira, landaketa berriak egin direlako. Aurreikusten denez, 2003. urterako Getariako Txakolina jatorri izendapenaren barruan izena emana duten mahastiek 180 hektarea inguruko azalera bilduko dute. Gaur egun 147 hektarea inguruko azalera hartzen dute, Aia, Getaria eta Zarauzko herrien artean banaturik. 17 upelategi daude; guztiak ekoizleak dira eta beraiek egiten dute botilaratze lana ere.
Getariako Txakolina jatorri izendapena daraman txakolina Euskal Herrian bertan edaten da nagusiki: ekoizpenaren %80-85. Nolanahi ere, horixe da hemendik kanpo merkaturatzen eta esportatzen den bakarra: %10-12 Espainiako Estatura, batez ere Madril eta Bartzelonara; eta %2-3 Estatu Frantsesera eta Estatu Batuetara. Gauza bitxi modura, aipatzekoa da joan den urtean kopuru txiki bat Puerto Ricora esportatu zela.
Urtean zehar Bizkaian egindako eguraldiagatik, batez ere udako euri ugariagatik, uztak hamar bat eguneko atzerapena izan zuen aurreko urtekoarekiko. Uztaren abiatzea, loratzea eta heltzea ondo gauzatu zen, baina uztaileko euriek lan handia eman zieten ekoizleei, sor zitezkeen hainbat arazo eragozteko. Gero, abuztuan euri gutxi egin zuelako eta irailean eguraldi paregabea gertatu zelako oso uzta ona izan zen, lortutako mahatsaren heldutasun onari esker.
Ekoizpenerako inguruak, batez ere, Uribe Kostan, Txoriherrin, Enkarterrin, Mungialdean eta Bakion daude. Enkarterrin bertan bakarrik 104.000 litro ekoiztu dituzte guztira, eta Txoriherri, Mungialde eta Bakioren artean 260.000 litro. Ekoizle kopuruak ere gora egin du 2000. urteko uztan; 231 ekoizle aritu dira, iaz baino 16 gehiago. Upelategiek ere gora egin dute, eta gaur egun 65 daude. Mahatsa landatzeko erabiltzen diren hektareak asko hazi dira, berriz, 1980an 15 hektarea erabiltzen ziren, eta gaur egun 150 hektarea.
Txakolinak Bizkaian izan duen bilakaera benetan ikusgarria izan da. Bizkaiko Txakolina jatorri izendapena 1994an onartu zenetik, lehen urte horretako 140.000 litroetatik 2000ko 475.000 litroetara igo da. Orain dela zazpi urte 60 hektarea erabiltzen ziren, eta gaur egun 150 hektarea. Halaber, upelategiek ere nabarmen egin dute gora: 28tik 65era. Bost urteko epean 70 upelategi izango direla uste da, eta 200 hektarea erabiliz 1.500.000 txakolin litro inguru ekoiztuko direla.
Bizkaiko Foru Aldundiak eta txakolingileek asmo tinkoa dute txakolinaren kontsumoa gehitzen saiatzeko, eta horretarako ostalaritzaren sektoreko eskaintza areagotu nahi dute. Guztiz aurreikuspen baikorrak egiten dituzte eta, Bizkaiko Foru Aldundiko arduradunen ustez, ardo hau ohiko bihurtu dadin saiatu nahi dute, poteoko edari bihurtzeraino.
Urtean zehar egindako eguraldia ona izan bazen ere, mahatsa biltzeko garaian euri ugari egin zuen, eta biltze lanak geldiarazi zituen tarteka. Hala ere, mahatsaren kalitatea ona eta oso ona izan da. Txakolinak 11 gradutik gorako alkohol maila eta 7 graduko garraztasuna izango duela uste dute.
Azken uztaren mahats bilketan, 2000ko urrian, txakolingileek 150.000 kilo mahats bildu zituzten, hau da, aurreko urtean baino %30 gehiago: erabateko marka. Horren emaitza gisa, 100.000 litro txakolin ekoiztu ziren, eta 120.000 litro botilaratu zituzten.
Herrien arabera, honela banatu zen uzta: Amurrion, 90.000 kilo; Artziniegan, 15.000; Aialan, 10.000 kg; Okondon, 15.000 kg; eta Laudion, 20.000 kg. Bestalde, hektarea bakoitzaren ekoizpena aldatu egiten da batzuetatik besteetara: duela bi urte landatutako lur sailetan 2.000 kilo, eta hamar urte dituzten lur sailetan 12.000 kilo.
Datu honek garbi erakusten du Errioxako ardoa hasia dela prezio igoeren ondorioz galdutako salmentak berriro bereganatzen. Horrela urtearen lehen hiruhilekoan, iaz saldutako 42,6 milioi litrotatik aurtengo 48 milioi litroetara igo da. Horrek esan nahi du salmentek %12,39an egin dutela gora, eta horretan zerikusi handia izan du esportazioak. Espainiako Estatuko merkatuan %3an soilik egin du gora, eta, gainera, urteko ardoari esker izan da. Aurreko urtean, lehen hiruhilekoan, %41,5 jaitsi zen Errioxaren salmenta, ardo horiek izandako igoera izugarriagatik. Nolanahi ere, prezioen igoerak ez zuen lortu salmenten beherakada orekatzerik, eta, beraz, fakturazioa %24,5ean jaitsi zen. Urte osoan zehar, Errioxako ardoaren 39,8 milioi litro saldu ziren, eta 38.639 milioi pezeta fakturatu ziren.
Aurten, litro ardoaren batez besteko prezioa 817 pezetakoa izan zen lehen hiruhilekoan; aurreko urteko 969 pezetako prezioa baino %10 gutxiago. Ardo moten arabera, lehen hiruhilekoan gehien saldu den ardoa ondu gabeko ardoa izan da; 5,2 milioi litro esportatu dira, eta aurreko urtean, berriz, 2,6 milioi litro, %97,5 gutxiago. Ondutako ardoetan, kanpora egindako salmentak %33an igo ziren, 4,7 milioi litrotara helduz, aurreko urteko 3,5 milioi litroen ordez. Erreserba ardoei dagokienez, 2,3 milioi litro saldu dira, hau da, iazko lehen hiruhilekoan saldutako 1,9 milioi litroak baino %20,38 gehiago.
Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.
1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]
Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]
EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.
Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.
Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.
Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.
Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.
Heriotzak Eduardo du izena
- Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
- Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
- Noiz: Maiatzaren 23an.
-------------------------------------------------------------
Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]
Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]
Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]
AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]
Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]
Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.