POLENA AIREAN, AZKURA SUDURREAN

  • Udaberriaren etorrerarekin batera askok alergien ondorioak jasan behar izaten dituzte. Sarritan horien sortzailea polena izan ohi da. Polinizazioa nola gertatzen den eta zorioneko eta zorigaiztoko polenak eragindako alergiaren ezaugarriak aztertu ditugu.

2001eko apirilaren 15ean
Polena, organu garraiatzailea izateaz gain, gameto arra babestuko duen egitura da. Lorearen alde emera iritsi eta ernalkuntza ahalbidetzen duenean beronen funtzioa bertan amaituko da. Polena garraiatzen deneko prozesu honi polinizazioa deritzo.
Polena garraiatzeko modu asko daude baina garrantzitsuenak, guztiok ziurtatu ahal dugun bezala, haize eta animali bidezkoa dira. Animalien artean intsektuak aipatu behar ditugu, nork ez du ikusi lorerik lore dabilen erlea.
Angiospermak, loredun landareak dira, lore hauek kolore eta usain tentagarria izaten dute eta honela intsektu asko, erreklamo hauek guztiek engainatuta lorera hurbiltzen da. Jakin gabe, landareen ugal funtzio garrantzitsuenean parte hartzen dute, polenaren garraioa. Garraio honetan laguntzeko, polen garauak substantzia oliotsuetan bildurik askatzen dira, honela itsaskorragoak izan daitezke. Beste kasu batzutan, egitura arantzatsuak izango dira, landarearen ondotik igaro daitekeen animaliaren bati erantsi ahal izateko.
Gizakioi ere oso erakargarri egiten zaizkigu loreak eta polinizazio horretan parte hartu dugu inoiz. Loraketa ikusgarri horien adibide asko aipa genitzake, ekilore, almendrondo, arrosa landarea... Badaude bestelako animali polinizatzaileak oso deigarri egiten zaizkigunak, adibidez hegazti txiki nektarzaleak kolibriak bezala, edo euli hegaztiak. Hauek denek, ntsektuen atzetik dabiltzala polinizazioan laguntzen dute. Saguxarrek ere ekintza honetan lagun dezakete. Zenbait ur landarek uraren bidezko polenaren garraioa burutzen du.
Polinizaziorako haizea erabiltzen deneko kasuetan, polinizazio anemofiloa denean, ezaugarri hauek guztiz aldatzen dira. Landare hauen loreak ez dira erakargarriak, orokorrean ez dute kolore ikusgarririk ezta usain tentagarririk ere. Haize bidezko polenaren banaketa errazteko ez dute substantzia oliotsurik. Normalean polen garauak txikiak eta leunak dira, honela flotagarritasuna handiagoa da eta aire bidezko garraioa errazago gertatzen da.
Honelako landare kasuak aipatzeko inoiz deigarri gertatu ez zaizkigun loreetan pentsatu behar dugu, euren artean, olibondoa, gramineoa, artea, zumarra...
Alergia sortzaile den polena izateko airean egon behar du, beraz, nagusiki landare anemofilo hauek dira eragileak, izan ere animalia bidez polinizatzen den polenak zailtasunak ditu airean mantentzeko bere dentsitatea dela-eta. Azken honek alergia arazoak sortzeko kontzentrazio handian egon behar du, edo pertsona bera landaretik oso gertu ibili behar da.
Aire bidezko polen garauen askapen eta banaketak, dagokion zonaren klimatologi eta metereologiarekin zerikusi handia du. Faktore hauek zonaldeko landaretza mota baldintzatuko dute baita ere, azken hauen arabera loratuko direneko urtaroa ere aldatuko da. Polenaren banaketa atmosferikoan gehien eragiten duten parametro metereologikoak hauek dira: euria, tenperatura, hezetasuna, haizearen abiadura eta norabidea. Parametro hauek positiboki edo negatiboki eragin dezakete polinizazio honetan.

ZERGATIK SORTZEN DIRA ALERGIAK?
Alergia, substantzia batekiko hipersentikortasuna edukitzea da, alegia ezohizko erreakzioa eragiten duena. Pertsona alergikoa denean, demagun polenarekiko, hain ezagunak ditugun sintomak garatzen dira: azkura egiteko gogoa, doministikuak, begietako gorritasun eta malkoak.
Badago arrazoi nagusi bat hau guztia eragiten duena, pertsona alergikoek antigorputz berezi bat garatzen dute, inmunoglobulina E (IgE) mota konkretu bat. Azken honek ingurumeneko substantzia batekin modu kaltegarrian erreakziona dezake, substantzia hauek alergenoak deitzen dira. Alergeno hauek eta IgE antigorputzaren arteko erreakzioaren eraginez histamina bezalako substantziak askatzen dira, honela sortzen dira sintoma alergikoak azalean, sudurrean, begietan, biriketan... Sintoma hauek gainditzeko antihestaminikoak erabili daitezke.
Polenarekiko alergiak sortzen duen gaixotasunetako bat asma da. Ondorio larriak ekar ditzake eta kasu honetan mediku alergologo batena joatea beharrezkoa da.
Udaberria eta uda datozenean landareek polen kantitate itzela askatzen dute zelai zabaletan, baina polen garau gehienek ez dute bere helburua lortzen, hau da, loreen ernalketa ematea. Airezko garraio honetan polen hautsa gureganaino iristen da, sudurretatik edo eztarrian barrena joan daiteke, ondorioak jada ezagutzen ditugularik.
Alergia mota asko dauden arren (akaroekiko, intsektuekiko, botikekiko, elikagai berezi batekiko...), polenarekiko alergia garrantzitsuena dela esan genezake, izan ere bestelako alergiak neurri batean eragotzi daitezke. Baina nola eragotzi polen hautsa arnastea?
Hala ere hona hemen polenarekiko alergia duten pertsonentzako aholku interesgarriak:
- Garrantzitsua da alergikoa deneko landare horien habitata eta polinizazio garaia ezagutzea. Honela, polinizazio maila altueneko garain lorategi edo baratze lanik ez egiten saiatuko gara.
- Haizea deneko egunetan kontu berezia izan, eguzkitako betaurrekoak jantzi...
- Motoan ibili behar bada babes osoa eskeintzen duten kaskoak erabili.
- Kotxean bagoaz leihoak ez irekitzea komeni da.
- Polinizazio altuko garaietan landaretza asko dagoeneko zonak saihetsi, aukeran hobe kostaldeko zonak izatea.
- Azkenik, komeni da alergia sintomak apaltzeko botikak soinean eramatea: antihistaminikoak, bronkodilatadoreak...


Azkenak
Aroztegiko epaiketaren kronika (bosgarren eguna)
Frogarik gabe, zigor eskaera gogorra auzipetuen gainean

Fiskalak eta akusazio partikularrak zazpi auzipetuen zigor eskaerak berretsi dituzte, 46 hilabeteko kartzela zigorra eta 56.000 euro enpresei egindako kalteen ordain gisa. Auzipetuen abokatuek absoluzioa eskatu dute. Epailearen eskuetan geratu da erabakia.


Arabako zentral fotovoltaikorik handienari baimena eman dio Espainiako Gobernuak

231.000 panel jarriko dituzte, Arabako hego-mendebaldeko ehun hektareatan zehar: Armiñonen. EUskal Herriko bigarren eguzki parke handiena izango da.


2025-05-23 | Gedar
Preso politikoei harrerak egitea debekatzen saiatuko dira berriz Espainiako Estatuan

PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.


2025-05-23 | ARGIA
Arantxa Tapia fitxatu duen enpresak diseinatuko du Jaurlaritzaren mila milioi euroko inbertsioa

Maiatzaren 22an EAEko Legebiltzarrak mila milioi euro zorpetzeko lege proiektua onartu du “zientzian, teknologian, enpresan eta industria sektorean eragiteko”. Naiz hedabideak jakitera eman duenez, Eusko Jaurlaritzak KPMG Asesores SL enpresari eskatu dio plana... [+]


2025-05-23 | Irutxuloko Hitza
Aldi baterako alokairu kontratuen “iruzurra” salatu du Donostiako Stop Kaleratzeakek

Donostiako Parte Zaharreko maizter batek 11 hilabeterako alokairu kontratua bost urterako legezko kontratu bihurtzea lortu du.


Netanyahuk dio ‘Palestina askatu’ dela gaur egungo ‘Heil Hitler’

Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Israelgo Gobernuak zuzenean lotu ditu Washingtongo erasoak eta  Europako zenbait gobernuburuk Gazako sarraskiaren aurka egindako adierazpenak.


Seaskaren baliabideak emendatzeko eskatu diote Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko parlamentariek

Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]


Eibarko Udalak jai batzordeari jarritako oztopoak salatu dituzte

Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]


2025-05-23 | Elhuyar
Ipar globaleko konpainia gutxi batzuk dira baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazken arduradun nagusiak

Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]


“Arau askorekin jaten ikasten badugu, agian ez ditugu gorputzaren beharrak nabarituko”

Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.


Aroztegiko epaiketaren kronika (laugarren eguna)
Taldean erabakita, dena era baketsuan egin zutela esan dute auzipetuek

Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.


Eguneraketa berriak daude