POLENA AIREAN, AZKURA SUDURREAN

  • Udaberriaren etorrerarekin batera askok alergien ondorioak jasan behar izaten dituzte. Sarritan horien sortzailea polena izan ohi da. Polinizazioa nola gertatzen den eta zorioneko eta zorigaiztoko polenak eragindako alergiaren ezaugarriak aztertu ditugu.

2001eko apirilaren 15ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Polena, organu garraiatzailea izateaz gain, gameto arra babestuko duen egitura da. Lorearen alde emera iritsi eta ernalkuntza ahalbidetzen duenean beronen funtzioa bertan amaituko da. Polena garraiatzen deneko prozesu honi polinizazioa deritzo.
Polena garraiatzeko modu asko daude baina garrantzitsuenak, guztiok ziurtatu ahal dugun bezala, haize eta animali bidezkoa dira. Animalien artean intsektuak aipatu behar ditugu, nork ez du ikusi lorerik lore dabilen erlea.
Angiospermak, loredun landareak dira, lore hauek kolore eta usain tentagarria izaten dute eta honela intsektu asko, erreklamo hauek guztiek engainatuta lorera hurbiltzen da. Jakin gabe, landareen ugal funtzio garrantzitsuenean parte hartzen dute, polenaren garraioa. Garraio honetan laguntzeko, polen garauak substantzia oliotsuetan bildurik askatzen dira, honela itsaskorragoak izan daitezke. Beste kasu batzutan, egitura arantzatsuak izango dira, landarearen ondotik igaro daitekeen animaliaren bati erantsi ahal izateko.
Gizakioi ere oso erakargarri egiten zaizkigu loreak eta polinizazio horretan parte hartu dugu inoiz. Loraketa ikusgarri horien adibide asko aipa genitzake, ekilore, almendrondo, arrosa landarea... Badaude bestelako animali polinizatzaileak oso deigarri egiten zaizkigunak, adibidez hegazti txiki nektarzaleak kolibriak bezala, edo euli hegaztiak. Hauek denek, ntsektuen atzetik dabiltzala polinizazioan laguntzen dute. Saguxarrek ere ekintza honetan lagun dezakete. Zenbait ur landarek uraren bidezko polenaren garraioa burutzen du.
Polinizaziorako haizea erabiltzen deneko kasuetan, polinizazio anemofiloa denean, ezaugarri hauek guztiz aldatzen dira. Landare hauen loreak ez dira erakargarriak, orokorrean ez dute kolore ikusgarririk ezta usain tentagarririk ere. Haize bidezko polenaren banaketa errazteko ez dute substantzia oliotsurik. Normalean polen garauak txikiak eta leunak dira, honela flotagarritasuna handiagoa da eta aire bidezko garraioa errazago gertatzen da.
Honelako landare kasuak aipatzeko inoiz deigarri gertatu ez zaizkigun loreetan pentsatu behar dugu, euren artean, olibondoa, gramineoa, artea, zumarra...
Alergia sortzaile den polena izateko airean egon behar du, beraz, nagusiki landare anemofilo hauek dira eragileak, izan ere animalia bidez polinizatzen den polenak zailtasunak ditu airean mantentzeko bere dentsitatea dela-eta. Azken honek alergia arazoak sortzeko kontzentrazio handian egon behar du, edo pertsona bera landaretik oso gertu ibili behar da.
Aire bidezko polen garauen askapen eta banaketak, dagokion zonaren klimatologi eta metereologiarekin zerikusi handia du. Faktore hauek zonaldeko landaretza mota baldintzatuko dute baita ere, azken hauen arabera loratuko direneko urtaroa ere aldatuko da. Polenaren banaketa atmosferikoan gehien eragiten duten parametro metereologikoak hauek dira: euria, tenperatura, hezetasuna, haizearen abiadura eta norabidea. Parametro hauek positiboki edo negatiboki eragin dezakete polinizazio honetan.

ZERGATIK SORTZEN DIRA ALERGIAK?
Alergia, substantzia batekiko hipersentikortasuna edukitzea da, alegia ezohizko erreakzioa eragiten duena. Pertsona alergikoa denean, demagun polenarekiko, hain ezagunak ditugun sintomak garatzen dira: azkura egiteko gogoa, doministikuak, begietako gorritasun eta malkoak.
Badago arrazoi nagusi bat hau guztia eragiten duena, pertsona alergikoek antigorputz berezi bat garatzen dute, inmunoglobulina E (IgE) mota konkretu bat. Azken honek ingurumeneko substantzia batekin modu kaltegarrian erreakziona dezake, substantzia hauek alergenoak deitzen dira. Alergeno hauek eta IgE antigorputzaren arteko erreakzioaren eraginez histamina bezalako substantziak askatzen dira, honela sortzen dira sintoma alergikoak azalean, sudurrean, begietan, biriketan... Sintoma hauek gainditzeko antihestaminikoak erabili daitezke.
Polenarekiko alergiak sortzen duen gaixotasunetako bat asma da. Ondorio larriak ekar ditzake eta kasu honetan mediku alergologo batena joatea beharrezkoa da.
Udaberria eta uda datozenean landareek polen kantitate itzela askatzen dute zelai zabaletan, baina polen garau gehienek ez dute bere helburua lortzen, hau da, loreen ernalketa ematea. Airezko garraio honetan polen hautsa gureganaino iristen da, sudurretatik edo eztarrian barrena joan daiteke, ondorioak jada ezagutzen ditugularik.
Alergia mota asko dauden arren (akaroekiko, intsektuekiko, botikekiko, elikagai berezi batekiko...), polenarekiko alergia garrantzitsuena dela esan genezake, izan ere bestelako alergiak neurri batean eragotzi daitezke. Baina nola eragotzi polen hautsa arnastea?
Hala ere hona hemen polenarekiko alergia duten pertsonentzako aholku interesgarriak:
- Garrantzitsua da alergikoa deneko landare horien habitata eta polinizazio garaia ezagutzea. Honela, polinizazio maila altueneko garain lorategi edo baratze lanik ez egiten saiatuko gara.
- Haizea deneko egunetan kontu berezia izan, eguzkitako betaurrekoak jantzi...
- Motoan ibili behar bada babes osoa eskeintzen duten kaskoak erabili.
- Kotxean bagoaz leihoak ez irekitzea komeni da.
- Polinizazio altuko garaietan landaretza asko dagoeneko zonak saihetsi, aukeran hobe kostaldeko zonak izatea.
- Azkenik, komeni da alergia sintomak apaltzeko botikak soinean eramatea: antihistaminikoak, bronkodilatadoreak...


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude