"PARTIDU POPULARRA FRANCO BEZALA JOKATZEN HASIA DA"
- Donostiako itsasertzearen ondoan bildu gara EAJko Xabier Albistur senadorearekin. Espainiako senatua, Kontzertu Ekonomikoa eta aurtengo hauteskunde autonomikoak izan ditugu hizpide. HBrekiko fedea galdua, PPren jarrera larderiatsua kritikatu du gogor.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ganberan lantzen diren autonomia izaerako auziak guk senadore nazionalistok planteatuak izaten dira, PP eta PSOEko senadoreei behin eta berriz gogoratu behar diegu autonomiak daudela. Finean, estatu izaera duten auzi asko autonomia erkidegoak kontuan hartzeke ebazten da. Espainiako eskuina nahiz ezkerrak autonomia garapenean erakutsi duten borondate ezaren adibide agerikoena da senatua.
Senatuaren erreformaz hitz egin da azkenaldion. Ba al dago honen inguruko egitasmorik?
Erreforma bat bideratuko balitz zeintzu lirateke zuen proposamenak?
Gauzak horrela, Kontzertu Ekonomikoaren gaira etorri aldera, 2000ko urtarrilean Madrileko eta Gasteizko gobernuen artean sinatu zen "bake fiskala"ren ostean, irudi luke Eusko Jaurlaritza 'harrapatua' gelditu dela.
2000ko urtarrilaren 18an lortu zen azken akordioaren arabera, Kupo Batzorde-mistoan Espainiakoa eta EAEko hiru Ogasunen arteko desakordioen kontrola eta segimendua burutzeko batzorde bat eratu zen. Akordio hura medio, Kontzertuaren auzietan soluziobide kontsentsuatuak aurkitzeko modua lortu zen. Areago, akordio horren arabera -Espainiako sistema zergadun berezia den Kontzertua-, berau estatu nahiz nazioarte mailan defenditzen ahal zen. Haatik, Espainiako Estatua da, berriz ere, Kontzertuari buruzko eskuartze, auzi eta muga berriak ezarri dituena. Estatuak apurtu du zegoen akordioa. Hau da, ez du betetzen akordioa eta gainera, PPko bozeramailea buruan buru, mehatxatu egin du -Rodrigo Ratok eginiko azken azalpen baketsua kenduta-, eta ez soilik Eusko Jaurlaritza, PPk herri eta gizarte hau mehatxatu ditu Kontzertua kentzearekin; hitzerdika esaten badu ere.
Akordioa ez da apurtu sistemarekiko konpromisoak hitzartuak ditugun nazionalista demokraten aldetik, baizik Estatuaren boterea kudeatzen dutenen alderdien partetik. PPk eta PSOEk ezegonkortasuna dute helburu. Eusko Jaurlaritza harrapatua gelditu dela esatea ikuspegi alderdikoia da, Kontzertu Ekonomikoaren alde ez dauden sektoreen aldetiko ikuspegia, HBren ikuspegia, adibidez.
Ekonomia eta Ogasun ministro Rodrigo Rato aipatu duzu. Berak ere hau esan du: "Ezinezkoa da BEZ arautzeko eskuduntza ematea. EAJk ikas ditzala ondo EBren zerga arauak.
Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak nahiz Kontzertuaren negoziazioa burutuko dira aurten.
Garai hau oso interesgarria da, baina ardura hau ez dagokie euskal instituzioei soilik; Eusko Jaurlaritzari eta Foru Aldundiei, alegia. Kontzertuaren auzia ez da Madrileko Gobernua eta Gasteizko Jaurlaritzaren arteko bileren medio ebatziko soilik. Eztabaida soziala sartu da, enpresariek sartua gainera. Sindikatuek ere zerbait esango dute, ziur, baita gainontzeko alderdi politikoek ere.
Kontzertu Ekonomikoak gizarte osoa ukitzen du eta PPko Gobernua (bere nagusikeriak eta larderiak eramana) oker ari da. PP eskuinaren benetako sentimenduak ari da azaleratzen. Hots, eskuin itxia, egoskorra eta antieuskaldunaren sentimenduak. Herri honi dagozkion eskubide eta ezarpen historikoak ukatu nahi izatean, PPren joera antiabertzalea edo antinazionalistaz gain bere izaera antieuskalduna agertzen ari da. PP Franco bezala jokatzen hasia da, atzera egiten ari da. PPn frankismo garaiko hainbat txakur zaunka ari da, demokraziak herri honi ekarri zion Kontzertuaren ezarpena kendu nahian ari da. Baina gaiak gizarte osoa ukitzen du eta honek bere onura eta ongizaterako izan den Kontzertua aldarrikatuko du. Horretan ez dut duda izpirik.
Kontzertu Ekonomikoa zertzerakoan bi aspektu agertzen dira: politikoak eta teknikoak. Hogei urteren ondoren arazo teknikoak aipatzea ere engainagarria bada. Arazoa finean, soberaniazko arazoa eta politikoa da. Ez duzu uste?
EAJk zer maniobra-tarterik dauka oraingo abagunean?
ETAren su-etena alde bakarrekoa izan zen, berak jarri zuen indarrean eta berak eten. PPk, ordea -ETAren su-etena albora utzita-, EAEko boterea bilatzen du, desegonkortasuna erabiliz horretarako. Formalki eta itxuraz egungo estatuaren eredua mantendu nahi du, baina bere estrategia autonomien estatuaren ereduarekin bukatzea da. Hots, alderdiaren eta botere zentralaren menpeko autonomietako aginteak bilatzen ditu. Gurea, Katalunia edo PSOEren esku diren autonomien bila doa PP. Hemen, zoritxarrez, HB eta ETA abagunea prestazen ari zaizkio PPri. Beharbada, hori horrela izatea interesatzen zaie.
Zein izan daiteke interesa?
Cuerda eta Gebara kasuak izanda ere?
Hauteskunde autonomikoetara begira, EAJ-EAren arteko koalizio posible bat aipatu da. Eginkorra dirudizu?
Zein jarraibidetan ikusi nahiko zenuke koalizioa?
Beste formula HBrekin litzateke, baldin HB -ETAren menpekotasunetik salbu- logika politikoz arituko balitz. Zentro-ezkerreko alternatiba bat ere gauza liteke HBrekin. HBn politika ote dagoen duda handiak ditut, ordea. Antza, bide horretatik ez da ezer egiterik. HBk azken bi urteotan ez du inolako gaitasun politikorik erakutsi eta politikarako bere sinesgarritasuna ari da galtzen erabat .
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]