SAR ZAITEZ DURANGOKO KALABAZAN...

  • Gustura aurkeztuko genituzke banan-bana eta ahalik eta zehaztasun handienarekin, Durangoko Azokara gerturatuz gero aurkituko dituzuen liburu eta disko guztiak, baina... ez da posible! Gauzak horrela, ahal duguna egingo dugu, hots, batzu-batzuek baino ez ditugu aipatuko, eta akabua, xehetasun gutxirekin gainera: zer egingo diogu, bada, 250 stand ez dira hemen kabitzen, eta are gutxiago bakoitzak eskainiko duen altxor oparoa.

2000ko abenduaren 03an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Nonbaitetik hasi behar, eta Iparraldeko Gatuzain argitaletxeari egingo diogu lehen bisita. Zer ote da bertan? "Euskal Kama Sutra", Mattin Hirigoien, Itxaro Borda eta Antton Lukuren idazlanaz osatutako liburua. Edo "Txalapartatatik modemera, Internet Euskal Herrian", Goio Teletxea eta Gatuzainen arteko elkarlana eta "Irudika", Jon Maia eta Dalbret-en artean eginiko bertso eta marrazkien liburua. Horiez gain, Bixente Vrignon-en "Les annés oubliés, jalons pour une histoire du mouvement abertzale en Pays Basque Nord", Eneko Bidegainek euskaratu duen Martine Sistiagueren "ELB, Ipar Euskal Herriko laborarien oihartzuna", eta Anuntxi Aranaren "Mito Hurbilak" ere bertan daude.

Baina begiak altxa eta, zer ikusiko? Sendoa, "Enbeitatarrak", "Txirrita" eta "Pernando Amezketarra"ren istorioa eskainiz. Eta handik bertara? Ixiar Rozasen "Edo zu edo ni" Ereinen stand-ean. Tximista bezala harantz goaz, ukabilkada eder batzuk banatuz bidea oztopatzen digutenen artean. Ez da alferreko bidaia, han baitaude ere Iñaki Aldekoa eta Mari Jose Olaziregik osatutako "Literatura Unibertsala (XVIII-XIX. mendeak)" eta "Ulises", Juan Cruz Igerabidek egokitutako Homeroren "Odisea"ren bertsioa. Baina jendea bultzaka ari zaigu, alde egin behar. Pausoak norabait zuzendu eta, Alberdaniarekin egiten dugu topo. Apetak hala agintzen digulako-edo, bereziki nobedadeetan jartzen dugu arreta. "Ez balego beste mundurik", Karlos Linazasororen ipuin-bilduman, esate baterako. Edo Koldo Zuazoren "Euskararen Sendabelarrak" saiakeran, gure hizkuntzak dituen zenbait gaitz euskalkiak baliatuz sendatu nahian gabiltzalako. Eta Pello Zabalaren eguraldi iragarpenen jarraitzaile garenez, "Naturaren mintzoa"n erreparatzen dugu baita ere.


ELKARLANEAN, SUSA, GAIAK...

Liburu berri franko eskuratzeko asmoa dugunez, Elkarlanean-en bila hasten gara urduri. Baina, bat-batean, Susa letra larriz idatzita ikusi, eta hara goaz denbora galdu gabe. Bere erakustokian, Juan Luis Zabalaren "Agur, Euzkadi" eta Pablo Sastreren "Henriren irudia" nobelez gain, poesia aurkitu dugu: Koldo Izagirrek antologatutako "XX. mendeko poesia kaierak", Juanjo Olasagarreren "Puskak bizi" eta Angel Zelaietak Gabriel Arestiri buruz idatzitako biografia.
Elkarlanean-en bila hasteko ordua. Izan ere, lagun batek aipatu digunez, "Lur bat haratago", Joan Mari Irigoienen obrarik anbiziotsuena daukate salgai. Eta Aingeru Epaltzaren "Rock'n'roll", trama beltza omen duen nobela. Izugarri atsegin dugu nobela beltza! Baina beste era batekoa ere bai. Martin Ugalderen "Mohamed"ek oso itxura ona du, esate baterako, eta baita "Zazpi kolore"k ere, Jon Arretxeren ipuin bildumak.
Halere, dagoeneko gose gara, hobe zerbait jan eta gero itzuli. Asmo horrekin buelta eman eta, zer ikusiko? "Gure arbaso zaharren sukaldaritza. Elikadura-ohiturak kobazulotik monasteriora arte", Gaiak-en erakustokian. Ikusi behar dugu hori, bada! Aldamenean, "Artea gazteentzat eta guztiontzat", "Europako Batasuna XXI. mendean" eta Erlantz Urtasunen "Euskara eta Historia". Harantzago, berriz, "Idazkera zibilizazio desberdinetan", ogibidea ematen digun hau nola eta zertarako asmatu zen, alajaina! Mokadu bat jateko ordua... Zer da hau, ordea? "Klonazioa, eutanasia, transgenikoak, kontsumismoa... Mundu globalizatuaren erronketarako prestatzen" eta "Historiako prozesurik garrantzitsuenak", Basandere taldeak egina, antza: Sokratesen kontrako auzitegia, Jesusen kontrako auzia, Joana Ark-eko kondena... Ospa, bestela goseak geurea ere irakurraraziko digu-eta.


LIBURU ALTERNATIBOAK

Baina Azokatik aldentzea ez da erraza. Bidean, Txalapartaren "Historia del cura Santa Cruz" begiztatzen dugu. Eta harantzago Pamiela, Xabier Etxanizen "Geure ipuinak", Aingeru Epaltzaren "Baloika", Xabier Olasoren "Auskalo, igarkizuna eta aho-korapiloak" eskainiz. Hor dago Likiniano, bere liburu libertarioekin. "El hilo negro de los noventa. Encuentros con la autonomía", Juantxo Estebaranz-en lana, 1990etik gaur arte euskal talde autonomoek egindako bilkurak jasoz. Beste liburu bitxi bat: "Kaskalen untzia", politikoki desegokia omen dena. Ted Kazcyinski da egilea, "Unabomber" kasua dela-eta bizitza osorako kartzela jasaten ari den presoa. Eta hau? "Rapto en París. Cronología de los hechos de los GARI"... Baina, bada norbait gu baino interesatuago, antza! Atzetik eman digun bultzadaz Hiru-ren pareraino eraman gaitu, Alfonso Sastreren "El drama y sus lenguajes" ia irensteko moduan utziz. Antzerkiaren gorabeherak jakin nahian gabiltzanez, ahaztu zaigu bultzatzaileak sortutako haserrea.


ITZULPENEN TXOKOA

Hiruk, gainera, hain zuzen hiru euskal idazleen lanak gazteleratu ditu: Edorta Jimenezen "La estela de los ahogados", Patxi Iturregiren "Con el viento en contra" eta Xabier Mendigurenen "Mi vieja montaña". Aurkakoa egin du Ibaizabalek, alegia erdaratik euskarara itzuli literatura unibertsaleko zenbait lan: Guy de Maupassant-en "Fantasiazko ipuinak" eta Oscar Wilden "Fidel izen beharraz", kasu. Hainbeste gustatu zitzaigun Alfred Döblin-en "Berlin Alexanderplatz" ere hemen da. Tripazorriak, berriro. Non egongo ote da Igelaren erakustokia? Henry Jamesen "Aspernen paperak" eta Truman Capoteren "Kamaloientzako musika" euskaratu omen ditu. Martxa honetan, ez goaz sekula azokatik!


Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude