ESPEZIALIZAZIOAREN EREMUAN DABIL LANBIDE HEZIKETA

  • Ikasgaiak gero eta malguagoak dira, eskariaren arabera moldatuz. Ikasketak denbora gutxiagoan ere egiten dira orain eta gainera, lan munduarekin harreman estuagoa lortu dute ikasketok. Langabezia guztiz saihestea lortu ez bada ere, gehienek arazo handiegirik gabe lortzen dute lanpostua.

2000ko irailaren 10ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Orain dela bi ikasturte jarri zen abian EAEn eta Nafarroan Lanbide Heziketa berria bere osotasunean. Ordura arteko ikasketen eredua desagertu eta Heziketa Zikloak ezarri ziren, hots, titulazio berriak.
Titulazioak ezezik, hezkuntza sistema bera ere aldatu zen. Ordura arte, Lanbide Heziketa eta Batxilergoa oso bereiztuta zeuden. 14 urterekin Batxilergoa aukeratzen zuena gero unibertsitatera joaten zen normalean, eta Lanbide Heziketa hautatzen zuena lan mundura. LOGSEk, ordea, biak bide bakar batean ezarri ditu. Orain, 16 urterekin DBH bukatzean, Lanbide Heziketa (erdi mailakoa) edo Batxilergoa hauta daiteke, eta bigarren honetatik goi mailako Heziketa Zikloetara edo unibertsitatera sar daiteke gero. Era berean, erdi mailako Lanbide Heziketatik Batxilergora ere pasa daiteke.
Aldaketa horiek adina garrantzi du, ordea, edukien moldaketak. Heziketa Zikloak familiaka sailkatu dira eta orotara 22 familia bereiztu dira (28. orrialdeko taulan ikus daitezkeenak). Familia horietako bakoitzean hainbat titulazio eta espezialitate daude aukeran, guztira 139 gutxi gorabehera.
Titulazio horiek ez dira behin betiko ezarri, hau da, aurten aukeran dagoen Heziketa Ziklo bat agian datorren ikasturtean ez da egongo. Edo alderantzizkoa ere gerta daiteke; datorren ikasturtean beste berri bat eskain dezakete. Zergatik gertatzen da hori? Heziketa Ziklo hauen eskaintza merkatuaren arabera egiten delako; merkatua aldatzen bada, Heziketa Zikloen eskaintza ere bai.
Lanbide Heziketa berriaren ezaugarrietako bat da hori, hain zuzen ere, malgutasuna. Diseinatu zirenean lan munduko sektore bakoitzaren egoera zein zen aztertu zen, bakoitzak zer behar zituen, eta horren arabera diseinatu ziren.
Horrela, ikasgaiak malguak dira, eta beharren eta eskarien arabera aldatu egiten dira. Gaiak espezializatuagoak eta zehatzagoak dira, eta curriculumak irakasgai profesionalekin soilik daude osatuta. Hau da, aurretik egindako ikasketetan ezagutza orokorrak ikasten direla eta, Heziketa Zikloetan horiek berriz irakastea ez dela beharrezkoa iritzi zen bere garaian.
Iraupenaren aldetik lehengo ikasketak baino laburragoak direla esan daiteke. Lehen hiru urtetan egiten zena orain bi urtetan edo urte bat eta hiru hilabetetan egin daiteke.
Bestalde, oraingo ikasketetan praktikak egitea derrigorrezkoa da. Askoz ere gehiago lantzen den atala da, eta enpresekin hitzartzen dena. Ikasle guztiek ordu kopuru zehatz bat pasa behar dute lantegiren batean praktikak egiten ikasketak bere osotasunean bukatzeko eta titulua lortzeko.
Horrek lantegiekiko eta enpresekiko harremana estutu egin du. Hasieran, lantegiekin batera diseinatu ziren Heziketa Zikloak, horrela irakaskuntza eta lan mundua uztartuz. Enpresek askotan lanpostu zehatzetarako langileak eskatzen dituzte eta hori aintzat hartu zen. Horregatik daude hainbeste titulazio familia bakoitzaren barruan. Eta hori horrela izanik, praktikak egiteko aukera ere zabalagoa da.
Dena dela, ikastetxe guztietan ez dira, noski, titulazio guztiak eskaintzen. Normalean, ingurunearekin lotura duten zikloak eskaintzen dira zentro bakoitzean. Esaterako, Nafarroan Itsasoko eta Arrantzako Aktibitateak izeneko familia ez da eskaintzen. Beira eta Zeramika ere ez, eta ezta EAEn ere, lurralde hauetan lanik eta irtenbiderik ez duen sektorea baita.
Aldaketa hauek helburu batekin egin dira: ikasleak lanbide arlo baterako prestatzea prestakuntza balioanitza eskainiz, hots, lanbide zehatz batean profesionalizatzea.


Ondorioak antzematen hasi dira

Lanbide Heziketaren aldaketa honekin bere prestijioa aldatzen ari da, eta lehen baino harrera hobea du, oro har, gizartean. Gainera, ikasketa hauek egin ostean lana bilatzeko aukerak unibertsitate ikasketak egindakoan baino handiagoak dira, Egailanek iazko otsailean egindako inkesta baten arabera. Eusko Jaurlaritzako Lan eta Hezkuntza sailek aginduta burutu zen inkesta Lanbide Heziketa bukatu zuten 5.038 ikasleren artean. Ondorio nagusia izan zen Lanbide Heziketa lana aurkitzeko gero eta bide hobea dela.
Zenbait ikasketaren kasuan, ikasleek arazo gutxi izan dute orain arte lanean hasteko: metalaren alorrean, elektrizitatea eta elektronikan, delineazioan, ostalaritza eta turismoan, automozioan eta ileapaintzailean.
Badira lana bilatzeko zailtasun gehigo duten sektoreak ere: osasun laguntzailea, gizarte zerbitzua, arte grafikoa eta nekazaritza.
Nafarroako zenbait ikasle ikasketak egin bitartean enpresako langile izan zen iazko ikasturtean. Hau da, dual izeneko sistema dela medio, praktikak egin zituzten lantegian, baina bertako egituretan parte hartuz gainontzeko langileek bezala. Iruñeko Julio Caro Baroja Institutuko zurgintza espezialitateko ikasleak ziren formakuntza eta lanbidea batzen dituen sistema hau frogatu zutenak. Uztailetik iraila bitartean jardunaldi osoz aritu dira lanean, eta hemendik ekainera arte bi egunetan jardungo dira enpresan eta beste hirutan ikastetxean. Eredu hau beste espezialitate batzuetara zabaltzeko asmoa dago, besteak beste, inprenta, mekanika eta harakintzara.


Euskarak ia ez du lekurik

Ezin esan dezakegu euskararen egoera Lanbide Heziketan ona denik. Euskaraz eskaintzen diren ikasgaiak gaztelaniaz eskaintzen direnak baino askoz ere gutxiago dira. Nafarroan, esaterako, aurten Iruñeko Donapea lanbide eskolan soilik ikas daiteke euskara, eta bi ikasketa baino ez: erdi mailako Gestio Administratiboa eta goi mailako Administrazioa eta Finantzak.
Iparraldean euskararen egoera askoz ere okerragoa da. Sare profesionaleko ikasketak frantsesez soilik burutu daitezke. Hori da, Seaskaren erronketako bat; ikasketa horiek euskaraz eskaintzea edota Seaskak bere adar propioak eskaintzea. Ikasle askok gaztelaniaz egin behar izaten ditu Heziketa Zikloak nahiz eta Lehen Hezkuntzan ikasketa guztiak euskaraz egin.
Zein dira Lanbide Heziketako euskalduntzeak dituen eragozpen nagusienak? Bata euskara teknikoaren beharra. Konfigurazio teknologiko guztiak gaztelaniaz edo ingelesez eginak egoten dira eta horrek arazoak sortzen ditu lan teknologiko horietan. Horri irtenbidea emateko euskara teknikoa landu behar da eta adierazpen teknologiko horiek euskaraz erabiltzen ikasi behar da. Euskaraz gaitutako teknikari gazteak prestatu behar dira, beraz. Bigarren eragozpena irakasle falta da. Irakasle euskaldunak badaude, baina hori baino gehiago behar da, hots, euskaraz irakasteko gaituak dauden irakasleak. Horri loturik eta hirugarren oztopo bezala materialgintza eta testugintza aipa daitezke. Arlo horretan ere hutsune handia dago oraindik.


Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


2025-08-28 | UEU
Ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute UEUk eta BadaLab-ek

UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]


2025-08-28 | Euskal Irratiak
Maiten Chohobigarat:
“Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako”

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Eguneraketa berriak daude