PROZESU SUBIRANISTA SINDIKATUOK EGITURATU BEHAR DUGU

  • Jadanik dena prest dago LABek bere V. Biltzarra egin ahal izan dezan. Berriz ere Rafa Diez hautatuko dute idazkari nagusi gisa eta orain arteko ildoari jarraituko zaio nagusiki. LABek azken 25 urte hauetan izandako gorabeherez eta aurrera begirako erronkez aritu gara elkarrizketan zehar.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Langileria defendatzeko jaio zen LAB. Zer aldatu da langileen baldintza eta bizimoduan ordutik hona?
Garapen ekonomikoa eta teknologikoa handia izan da sistema produktiboan eta ondorioz, langileriaren kokapena eta klase borrokaren kontzeptua aldatu dira. Langileriaren atomizazioa gertatu da. Garai hartan langile kontzeptua eta klase borroka bakarrak ziren. Egun, errealitate konplexu batekin aurkitzen gara, non klase kontzeptu hori zatituta dagoen: langile finkoak, behin-behinekoak, langabetuak, autonomoak, jubilatuak eta abar daude. Sindikalismoa egoera honetara egokitu behar izan da, sindikalismoak langile guztien aldeko politika eta errebindikazioak egin behar dituelako klase borroka horren baitan.

Asanblearen indarraz hitz egiten zenuten garai batean, eta behin langileak antolatuz gero sindikatuak desagertzera jo behar zuela eta abar. Nola ikusten duzu hura 25 urte geroago?
Ezker esparruan aldaketa ugari eman da azken urteetan. Gure jerga analitikoan zeuden termino batzuk krisian sartu dira, kapitalismoak aurrerapauso nabariak eman dituelako eta ezkertiarren alternatibak krisialdian daudelako. Ezin dugu hori tragediatzat hartu, egokitzapen logiko gisa baizik. Klase borroka testuinguru eta garai bakoitzera egokitu behar dugu, gure eraginkortasuna ahalik eta handiena izateko.

LABen ibilbidean ELArekiko elkarlana oso garrantzitsua izan da. Zer balorazio egiten duzue urte hauetako jardunaz?
Balorazio oso positiboa egiten dugu. Lehen aldiz euskal sindikalismoaren historian, sindikalismo abertzaleak gehiengoa lortu du. Orain arte Euskal Herrian sindikatu nagusienak beste mota bateko sindikatuak izan dira. Horrez gain, politikan ere, ELA eta LABen arteko elkarlana erreferentea izan da azken hilabeteetako gertakariak gauzatzeko. Abertzaleen artean elkarlana posible dela erakutsi dugu, autonomismoa gaindituta dagoelako abertzaleok beste fase bat hasi behar dugula, eta beste eszenatoki batzuetara joateko aukera eta indarra dugula. ELAk eta LABek testuinguru politiko hau lortzeko, nahiz eta orain zailtasunak egon, sherpa ren funtzioa egin dugu. Gure elkarlana ez dago planteatuta ikuspegi koiuntural batetik baizik eta ikuspegi estrategikotik. Ikuspegi hori gorpuzteko esparru guztietan sakondu behar da batasun sindikala.

Elkarlanari ekin zeniotenetik bost urte igaro dira, goi mailako egituretan sustraitua dago, baina behean oraindik ere ez dago guztiz finkatua.
Hori ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da. Duela bost urte goitik bultzatutako bidea hasi genuen, gero hori txertatzeko ahaleginak eginez. Guretzat garrantzitsua da elkarlana ez planteatzea bakarrik gatazka politikoari eta egoera globalari begira. Azken bizpahiru urtetan elkarlan hori arlo sindikalera eraman dugu: lehen aldiz sindikalismo abertzalea 35 orduen alde eta soldata sozialaren alde jarri da; lehen aldiz sindikalismo abertzalea ez da egon CCOO eta UGTren menpe, Madrildik zetorrenaren menpe, gure autonomia propioarekin gure errebindikazioak mahai gainean jarri eta greba orokor bat egin genuen. Dena den, bi sindikatuok historia eta kultura ezberdinak dauzkagu. Enpresetan askotan kontraesanak gertatzen dira. Apustua estrategikoa bada ordea, eta elkarlanari eraikuntza nazionala eta sindikalaren ikuspuntutik heltzeko borondatea badugu, arazo horiek gaindituko dira.

Lan harremanen euskal esparruan eta euskal espazio sozio ekonomikoan oinarritu duzue elkarlana. PPren garaipenarekin, helburuak apur bat urrunago al daude?
Martxoaren 11n zegoen egoera eta 13an zegoena berdina da. ELA eta LABen ustez, hemengo markoa agortua dago eta beste eszenatoki bat marraztu behar da. Eszenatoki berri horretara jotzean, beti planteatzen dugu lan harremanen euskal esparrrua ezinbestekoa dela. Nahitanahiezkoa da ez bakarrik abertzaleak garelako, baizik eta uste dugulako edozein langileren eskubideak Euskal Herritik hobeto defendituko ditugula, lan harremanetarako euskal esparruaren baitan. Sindikalismo abertzaleak lan pedagogiko handia egin behar du horretarako, argi dugulako prozesu suberanista ezinezkoa dela ez badu langileriak bultzatzen, eta horretarako ikusi behar du prozesuak etekinak ekarriko dizkiola. Hori lortzeko eredu sozial aurrerakoia landu behar da, abertzalea denak eta ez denak ikusi dezan subiranotasuna positiboa dela. Hori da Kongresurako txostenean dioguna: subiranotasuna ez doala inoren aurka. Ideia hori langilerian txertatu behar dugu.

35 orduen auzia dela eta kritika egin diozue ELAri; honek aldiz, Maiatzaren 21eko grebaz egindako kudeaketa defendatu zuen eta pazientzia eta iraunkortasun gutxi duzuela esan.
Maiatzaren 21ean jauzi handia egin zen eta desilusionatutako zenbait sektorerengan ilusioa sortu zen. Baina, ia urtebete pasatu denean, ikusten dugu greba horren jarraipena sektorialki, enpresetan eta globalki, konfederalki, ez dela behar bezala landu. Ez da norbaiti kritika egiteagatik, gu ere autokritikoak gara geure buruarekin. Hausnarketa horren atzean ez dago pazientzia eza edo iraunkortasun eza, hori gauza objetiboa da.

Ezkerreko sektore batzuetatik burokratizazioan erortzen ari zareten salaketa egiten zaizue sindikatuei. Badago horrelakorik LABen?
LABen burokratizazioa ez da existitzen. Sindikatu honetan daudenak militanteak dira, bai liberatuak eta baita liberatuak ez direnak ere. Gu ez gaude LABen kontraprestazio bat jasotzeagatik, lan militante bat egiteagatik baino. Batzuetan planteatu da sindikatuak oso korporatibistak direla, baina 35 orduko grebaren planteamentua ez da egiten lana dutenentzat, kalean daudenentzat baizik; eta soldata sozialaren aldeko apustua egitean ez dugu egiten bizimodu zehatz bat dutenentzat, egoera txar batean daudenentzat baino. Ezkerreko esparru batzuetatik era errazegian sortu ohi dira horrelako topikoak. Baina aztertu behar da ezkertiarron egoera, munduan zehar kapitalismoa eta neolibelarismoarekin zer gertatzen ari den eta kritikak modu eraikitzailean egin.

Sozialismoa da LABen helburu historikoetako bat. Zein sozialismo? Nola egin sozialismoaren alde, ezkerra erreferenterik gabe dagoenean?
Guk egin beharrekoa euskal sozialismoa da. Erreferenteek ez dute balio gure errealitaterako. Onak dira teoria eta praktika mailan zer gertatu den ikusteko, baina guk euskal sozialismoa landu behar dugu. Kongresu honetan gure oinarriak garatu nahi izan ditugu: izaera independentista, adibidez. Independentzia faktore positiboa izango baita aldaketa sozialerako, eredu sozial alternatibo baterako, klase elkartasuna lantzeko. Abertzaleok, nazionalismo tradizionalak hala esan digulako, beti lotu dugu independentzia lurraldea, kultura eta euskararekin. Independentzia, ordea, aldaketa sozialerako aktiboa ere bada. Egia da ezkertiarren esparruan egoera kritikoan gaudela, baina neoliberalismoaren aurkako borroka hor dago, badaude alternatiba eta teoria nahiko apurka euskal sozialismoaren eredu propioa sortzeko.

Ezker abertzalearen aldaketen aitzindari jotzen zaituzte askok. Zeintzuk dira ezker abertzalearen erronkak datozen hilabeteotan?
Lau puntu azpimarratu behar dira zentzu honetan: bat, abertzale guztiok, eta ezker abertzaleak ere bai, azken urteetan izan ez dugun estrategia nazional bat sortu behar dugu, gure herria anitza da, baina estrategia nazionala ezin dugu hiru zatitan landu: baskongadetan, Iparraldean eta Nafarroan. Bi, Iparraldeko instituzio ezaren eta Hegoaldeko marko agortuaren aurrean, proposamen zehatzak jarri behar dira mahai gainean. Hiru, gu klase sindikatua gara, hala ere, ezinbestekoa da elkarlan interklasista eta sektoreen arteko elkarlana bultzatzea. Eta lau, sindikatuok lan itzela dugu subiranotasun prozesua egituratzen, eta langileen gehiengoak prozesu horri eman behar dion babesa lortzen


Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude