PROZESU SUBIRANISTA SINDIKATUOK EGITURATU BEHAR DUGU

  • Jadanik dena prest dago LABek bere V. Biltzarra egin ahal izan dezan. Berriz ere Rafa Diez hautatuko dute idazkari nagusi gisa eta orain arteko ildoari jarraituko zaio nagusiki. LABek azken 25 urte hauetan izandako gorabeherez eta aurrera begirako erronkez aritu gara elkarrizketan zehar.
Langileria defendatzeko jaio zen LAB. Zer aldatu da langileen baldintza eta bizimoduan ordutik hona?
Garapen ekonomikoa eta teknologikoa handia izan da sistema produktiboan eta ondorioz, langileriaren kokapena eta klase borrokaren kontzeptua aldatu dira. Langileriaren atomizazioa gertatu da. Garai hartan langile kontzeptua eta klase borroka bakarrak ziren. Egun, errealitate konplexu batekin aurkitzen gara, non klase kontzeptu hori zatituta dagoen: langile finkoak, behin-behinekoak, langabetuak, autonomoak, jubilatuak eta abar daude. Sindikalismoa egoera honetara egokitu behar izan da, sindikalismoak langile guztien aldeko politika eta errebindikazioak egin behar dituelako klase borroka horren baitan.

Asanblearen indarraz hitz egiten zenuten garai batean, eta behin langileak antolatuz gero sindikatuak desagertzera jo behar zuela eta abar. Nola ikusten duzu hura 25 urte geroago?
Ezker esparruan aldaketa ugari eman da azken urteetan. Gure jerga analitikoan zeuden termino batzuk krisian sartu dira, kapitalismoak aurrerapauso nabariak eman dituelako eta ezkertiarren alternatibak krisialdian daudelako. Ezin dugu hori tragediatzat hartu, egokitzapen logiko gisa baizik. Klase borroka testuinguru eta garai bakoitzera egokitu behar dugu, gure eraginkortasuna ahalik eta handiena izateko.

LABen ibilbidean ELArekiko elkarlana oso garrantzitsua izan da. Zer balorazio egiten duzue urte hauetako jardunaz?
Balorazio oso positiboa egiten dugu. Lehen aldiz euskal sindikalismoaren historian, sindikalismo abertzaleak gehiengoa lortu du. Orain arte Euskal Herrian sindikatu nagusienak beste mota bateko sindikatuak izan dira. Horrez gain, politikan ere, ELA eta LABen arteko elkarlana erreferentea izan da azken hilabeteetako gertakariak gauzatzeko. Abertzaleen artean elkarlana posible dela erakutsi dugu, autonomismoa gaindituta dagoelako abertzaleok beste fase bat hasi behar dugula, eta beste eszenatoki batzuetara joateko aukera eta indarra dugula. ELAk eta LABek testuinguru politiko hau lortzeko, nahiz eta orain zailtasunak egon, sherpa ren funtzioa egin dugu. Gure elkarlana ez dago planteatuta ikuspegi koiuntural batetik baizik eta ikuspegi estrategikotik. Ikuspegi hori gorpuzteko esparru guztietan sakondu behar da batasun sindikala.

Elkarlanari ekin zeniotenetik bost urte igaro dira, goi mailako egituretan sustraitua dago, baina behean oraindik ere ez dago guztiz finkatua.
Hori ikuspegi dinamiko batetik aztertu behar da. Duela bost urte goitik bultzatutako bidea hasi genuen, gero hori txertatzeko ahaleginak eginez. Guretzat garrantzitsua da elkarlana ez planteatzea bakarrik gatazka politikoari eta egoera globalari begira. Azken bizpahiru urtetan elkarlan hori arlo sindikalera eraman dugu: lehen aldiz sindikalismo abertzalea 35 orduen alde eta soldata sozialaren alde jarri da; lehen aldiz sindikalismo abertzalea ez da egon CCOO eta UGTren menpe, Madrildik zetorrenaren menpe, gure autonomia propioarekin gure errebindikazioak mahai gainean jarri eta greba orokor bat egin genuen. Dena den, bi sindikatuok historia eta kultura ezberdinak dauzkagu. Enpresetan askotan kontraesanak gertatzen dira. Apustua estrategikoa bada ordea, eta elkarlanari eraikuntza nazionala eta sindikalaren ikuspuntutik heltzeko borondatea badugu, arazo horiek gaindituko dira.

Lan harremanen euskal esparruan eta euskal espazio sozio ekonomikoan oinarritu duzue elkarlana. PPren garaipenarekin, helburuak apur bat urrunago al daude?
Martxoaren 11n zegoen egoera eta 13an zegoena berdina da. ELA eta LABen ustez, hemengo markoa agortua dago eta beste eszenatoki bat marraztu behar da. Eszenatoki berri horretara jotzean, beti planteatzen dugu lan harremanen euskal esparrrua ezinbestekoa dela. Nahitanahiezkoa da ez bakarrik abertzaleak garelako, baizik eta uste dugulako edozein langileren eskubideak Euskal Herritik hobeto defendituko ditugula, lan harremanetarako euskal esparruaren baitan. Sindikalismo abertzaleak lan pedagogiko handia egin behar du horretarako, argi dugulako prozesu suberanista ezinezkoa dela ez badu langileriak bultzatzen, eta horretarako ikusi behar du prozesuak etekinak ekarriko dizkiola. Hori lortzeko eredu sozial aurrerakoia landu behar da, abertzalea denak eta ez denak ikusi dezan subiranotasuna positiboa dela. Hori da Kongresurako txostenean dioguna: subiranotasuna ez doala inoren aurka. Ideia hori langilerian txertatu behar dugu.

35 orduen auzia dela eta kritika egin diozue ELAri; honek aldiz, Maiatzaren 21eko grebaz egindako kudeaketa defendatu zuen eta pazientzia eta iraunkortasun gutxi duzuela esan.
Maiatzaren 21ean jauzi handia egin zen eta desilusionatutako zenbait sektorerengan ilusioa sortu zen. Baina, ia urtebete pasatu denean, ikusten dugu greba horren jarraipena sektorialki, enpresetan eta globalki, konfederalki, ez dela behar bezala landu. Ez da norbaiti kritika egiteagatik, gu ere autokritikoak gara geure buruarekin. Hausnarketa horren atzean ez dago pazientzia eza edo iraunkortasun eza, hori gauza objetiboa da.

Ezkerreko sektore batzuetatik burokratizazioan erortzen ari zareten salaketa egiten zaizue sindikatuei. Badago horrelakorik LABen?
LABen burokratizazioa ez da existitzen. Sindikatu honetan daudenak militanteak dira, bai liberatuak eta baita liberatuak ez direnak ere. Gu ez gaude LABen kontraprestazio bat jasotzeagatik, lan militante bat egiteagatik baino. Batzuetan planteatu da sindikatuak oso korporatibistak direla, baina 35 orduko grebaren planteamentua ez da egiten lana dutenentzat, kalean daudenentzat baizik; eta soldata sozialaren aldeko apustua egitean ez dugu egiten bizimodu zehatz bat dutenentzat, egoera txar batean daudenentzat baino. Ezkerreko esparru batzuetatik era errazegian sortu ohi dira horrelako topikoak. Baina aztertu behar da ezkertiarron egoera, munduan zehar kapitalismoa eta neolibelarismoarekin zer gertatzen ari den eta kritikak modu eraikitzailean egin.

Sozialismoa da LABen helburu historikoetako bat. Zein sozialismo? Nola egin sozialismoaren alde, ezkerra erreferenterik gabe dagoenean?
Guk egin beharrekoa euskal sozialismoa da. Erreferenteek ez dute balio gure errealitaterako. Onak dira teoria eta praktika mailan zer gertatu den ikusteko, baina guk euskal sozialismoa landu behar dugu. Kongresu honetan gure oinarriak garatu nahi izan ditugu: izaera independentista, adibidez. Independentzia faktore positiboa izango baita aldaketa sozialerako, eredu sozial alternatibo baterako, klase elkartasuna lantzeko. Abertzaleok, nazionalismo tradizionalak hala esan digulako, beti lotu dugu independentzia lurraldea, kultura eta euskararekin. Independentzia, ordea, aldaketa sozialerako aktiboa ere bada. Egia da ezkertiarren esparruan egoera kritikoan gaudela, baina neoliberalismoaren aurkako borroka hor dago, badaude alternatiba eta teoria nahiko apurka euskal sozialismoaren eredu propioa sortzeko.

Ezker abertzalearen aldaketen aitzindari jotzen zaituzte askok. Zeintzuk dira ezker abertzalearen erronkak datozen hilabeteotan?
Lau puntu azpimarratu behar dira zentzu honetan: bat, abertzale guztiok, eta ezker abertzaleak ere bai, azken urteetan izan ez dugun estrategia nazional bat sortu behar dugu, gure herria anitza da, baina estrategia nazionala ezin dugu hiru zatitan landu: baskongadetan, Iparraldean eta Nafarroan. Bi, Iparraldeko instituzio ezaren eta Hegoaldeko marko agortuaren aurrean, proposamen zehatzak jarri behar dira mahai gainean. Hiru, gu klase sindikatua gara, hala ere, ezinbestekoa da elkarlan interklasista eta sektoreen arteko elkarlana bultzatzea. Eta lau, sindikatuok lan itzela dugu subiranotasun prozesua egituratzen, eta langileen gehiengoak prozesu horri eman behar dion babesa lortzen


Azkenak
Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-21 | ARGIA
Migratzaileak beste herrialdeetara deportatzeko baldintzak malgutu nahi ditu Bruselak

Europako Batzordeak beste urrats bat eman nahi du migrazioaren kontrako politikak gogortzeko bidean: deportaturiko migratzaileek ez lukete zertan harreman zuzenik izan behar hirugarren herrialde "seguruak" deiturikoekin, hara kanporatuak izateko.


Baionako gizon bat epaitzen ari da Paueko Auzitegia, zortzi adin txikiko bortxatzea leporatuta

Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]


Foruzaingoak familia bat etxegabetu du Antsoainen, eta hori galaraztera joan direnen aurka oldartu da

10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]


Gorka Ovejero, AHTren kontrako plataforma: “Zundaketen lana sabotajeen bidez oztopatzen ari omen dira, baina salaketarik ez da egin”

Abiadura Handiko Trenaren kontrako plataformak astelehenean jakinarazi zuen Espainiako Gobernua eta Nafarroakoa egiten ari diren zundaketa kanpainak ez duela etenik. Izurdiagan eta Otsobin herri mugimenduak lortu zuen geldiaraztea legezkoak ez ziren eta baimenik gabe abiatu... [+]


Erresuma Batuak bertan behera utzi ditu Israelekin zuen akordio komertzial berrirako negoziazioak

Europako Batasunak ere Israelekin dituen akordio komertzialak “berrikustea” erabaki du, 27 estatutik 17k aldeko botoa eman eta gero. Dagoeneko 53.000 hildakotik gora eragin ditu Netanyahuren gobernuak.


Enkarterrin zentral eoliko bat egiteko proiektua atzera bota du Jaurlaritzak, ingurumen kalte larriak eragingo lituzkeelako

Bizkaian, Artzentales eta Sopuerta artean Euskal Haizie enpresak eraiki asmo zuen zortzi aerosorgailuko zentral eolikoaren proiektua atzera bota du Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak, faunan, landaredian eta ondarean eragingo lituzkeen kalteengatik. Enkarterriko herritarrak... [+]


2025-05-21 | Nicolas Goñi
Banku handiek klima aldaketan inbertitzen dute, baina ez da konponbidea sustatzeko

Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri  honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Jule Goikoetxea: “Euskal Herrian ere Trumpek eta Mileik gorroto duten guztia da woke”

Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Zapalduen hitza zokoratzeko asmakizuna

Wokismoari begiratu beharrean antiwokismoari so jarri gara. Antiwokistek sorturiko multzoa delako wokismoa, eta antiwokismorik ez balego ez legokeelako wokismorik. Multzo eklektiko horri begiratu, eta laster ohartzen gara eskuin muturrak hastio duen guzia barnebiltzen duela:... [+]


2025-05-21 | Iñaki Murua
Aldia itzalaz erditu zenekoa

Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]


Nazioaren pendulua, han eta hemen

Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]


2025-05-21 | Nekane Txapartegi
Borrokak lotu nahian

Bisita, bizipen eta hausnarketa egunak izan ditut maiatzekoak. Hor nabil, intersekzionalitatea nola gauzatu, borrokak lotu nahian, bertsolarien moduan puntu guztiak esan nahian, potorik egin gabe...

Lan egiten dudan LoRa irrati komunitariotik, Maiatzaren 1erako... [+]


2025-05-21 | Castillo Suárez
Bihotzeko pitzadurak

Oliver Laxe-k esan zidan behin enpatiari eustea dela zuzenena bizitza honetan. Zauritutako jendeak hunkitzen duela, eta jakin-min handia sorrarazten diola; eta hori dela, hain zuzen ere, gehien gustatzen zaion gauzetako bat: bere buruari galdetzea zergatik hunkitu duen horri... [+]


Eguneraketa berriak daude