ATERKI BAT ESKAINI NAHI DIEGU EUSKARAREN ALDEKO EKIMENEI

  • Iragan irailean sortu zen Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara Sustatzeko Zuzendaritza Nagusia eta iaz euskarara bideratutako 82 milioiak 534era igo dira aurten. Horretaz jardun dugu Gotzon Lobera zuzendariarekin. Bilbotarrak, hala ere, hitzak baino ekintzak nahiago ditu.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Iragan urtean sortu zen Bizkaiko Foru Aldundian Euskara Sustatzeko Zuzendaritza Nagusia. Baina, aurretik nola bideratzen zuen Aldundiak hizkuntza politika?
Barrura begira, Lehendakaritza Sailetik bideratzen zen, horren barruan Hizkuntza Normalizazio atala baitzegoen. Bi lan nagusi egiten zituen atal honek: batetik, terminologia lanak (itzulpen lanak gehienbat) eta bestetik langileen hizkuntza eskakizunen inguruko lanak. Kanpora begira, euskararen aldeko ekimen bat diruz lagundu nahi zenean adibidez, Kultura Sailak bideratzen zuen Foru Dekretu Orokorren bidez

Gero, iragan irailean Zuzendaritza sortu zen. Nola eta zein helbururekin?
Zuzendaritza legegintzaldi honetarako Bizkaiko EAJren apustuetako bat izan da. Josu Bergara ahaldun nagusiak EAJren egitaraua aurkeztean, euskara Aldundian tratamendu bereziarekin sartuko zela azpimarratu zuen. Eta ez hori bakarrik: lau urte hauetan aurrekontu guztien %1,5etik %2ra euskararentzako emateko konpromisoa ere agertu zuen. Hizkuntza politika Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren barruan bideratzea erabaki zen, Euskal Herriko alderdi politiko ia guztien ordezkariek sinatua baita (HBk ez zuen hasiera batean sinatu, baina iaz bere oneritzia eman zion). Baina beti ere, lau printzipioei jarraituz: berezko hizkuntzaren aitortza; sorospide eta osagarritasun printzipioa erabiltzea; ahulenaren aldeko jokaera edo diskriminazio positiboa eta demokrazia

Une honetan zein egitura du Zuzendaritzak?
Une honetan Kultura Sailaren egitura organikoaren Foru Dekretua argitaratu barik dago. Zuzendaritza hau berria izanik, arazo bi sortzen zaizkigu: batetik, Lehendakaritza Sailean egon den Hizkuntza Normalizazioko langileak hona ekarri behar izan ditugu; baina, bestetik, kanpora begirako atal hori osatu barik dago oraindik. Orduan, lehenik, egitura organikoa behar dugu babes legala lortzeko eta horrekin atalak bideratuko ditugu. Guztira 20-25 bat izango gara

Bi ekintza esparru bereizi dituzu. Bata Aldundira bertara bideratua. Zeintzuk dira esparru honetako helburu nagusiak?
Barne jardueran bi helburu ditut nik oso garbi. Bata, terminologiaren alorra behingoz finkatzea. Une honetan hemen asko ekoizten dugu euskaraz. Sekulan onartzen ez den gauza bat da, baina, herri honetan inork euskaraz argitaratzen badu hori administrazioa da. Hainbat urtetan eginiko lana hor da eta bada sasoia horri etekina ateratzeko. Eginda dagoena berriz egiten ez dugu ahaleginik eta dirurik gastatu nahi eta bai, berriz, hizkuntzaren kalitatean.
Bestetik, hizkuntza eskakizunen arazoa dago hor. Goitik beherako ezarketa politikak ez du ezertarako balio. Baina hor dugu 2002 urterako plana eta hor eskatzen diren portzentaiak bete behar dira (%34). Horretaz gain asko dago egiteko, ordea. Eskakizuna ematen duen horri aukera eman behar zaio eguneroko lanean erabiltzeko. Lanabesak, laguntza eta konfiantza eman behar zaie. Eskatu baino eskaini egin behar zaie

Eta kanpora begira, berriz, zeintzuk dira helburuak?
Sorospide eta osagarritasun printzipioa kontuan hartu behar da hor. Alegia, zerbait ez dagoen lekuan geuk egin behar dugu eta zerbait egiten ari denean guk ez dugu zertan hori egiten hasi behar. Euskararen aldeko elkarte eta ekimenak hona hurbildu nahi ditugu, ez guk nahi duguna egiteko, baina bai diruz laguntzeko eta egitura orokorrago baten babesa emateko. Uste dugu euskararen aldeko lanak ghettotik irten behar duela.
Lantzeko beste puntu bat bizkaiera da. Baina bizkaierak batuari egin dakioken ekarpenaren ikuspuntutik eta ez bizkaiera versus batua planteamentutik. Hori antzinako kontua da. Bizkaiera baztertua izan da, baina nik garbi daukat bizkaitarron erruagatik izan dela. Bizkaieraz idatzi ez badugu izan da guk nahi izan ez dugulako. Baina testu klasikoak badaude eta horiek berreskuratzeko Euskaltzaindia, Labayru eta Mendebalderekin lanean ari gara dagoeneko. Hortik baturako ekarpenak etor daitezke.
Eta bizkaieraz idatzi nahi bada, tokian-tokian eta gauza konkretu batzuetarako, idatz bedi bizkaieraz, baina egoki. Hor herri aldizkari eta komunikabideak sartuko lirateke eta horiei babesa eman behar diegu eta hizkuntza ereduak eskaini

Udalekiko zein harreman planteatzen duzue?
Udalek dirulaguntzak eskatzen dituzte euren planetarako. Gu horretarako prest gaude, baina eurek ere konpromiso ekonomikoa ipintzea eskatuko diegu. Ez udalen kasuan, ez elkarteen kasuan, ez dugu %100eko laguntzarik emango. Bestalde, euskara enpresa munduan sartzeko dauden programetarako ere laguntzak emango ditugu

Eta dirulaguntzaz gain?
Sentiberatze kanpaina bat egingo dugu. Horretarako hainbat gauza izan behar da kontuan. Milioi bat bizilagun bizi gara Bilbo inguruan. Zonalde euskaldunenak ez dira guztira Bizkaia osoaren laurden edo bostenera iristen. Zonalde euskaldunenetan belaunetik belaunerako transmisioa bermatu behar da. Gainontzeko tokietan beste mezu bat eman behar da: eskaini zure seme-alabei zuk izan ez duzuna. Gure politika atxikimendua bilatze aldera bideratuko dugu

Euskararako aurrekontuak izugarri egin du gora Bizkaian.
Pentsa. Lehengo urtean, sustapenari begira, 82 milioi pezetako aurrekontua izan genuen eta aurtengoa 534 milioikoa da. Hor ageri da hemen badagoela borondate bat gauzak egiteko, ez dela gauza berbetan geratzen

Nola banatuko dira milioi horiek?
Euskara elkarteetan, komunikabideetan, enpresa munduan, hezkuntzaren inguruko munduan... aurrera begira pentsatu beharko dugu laguntza horiek nola zehaztu. Euskaltzaindiarekin, adibidez, lehengoan sinatu genuen bost urteko akordioa.
Gero, Euskararen Bizkaiko Sarea martxan jartzeko asmoa ere badugu. Zuzendaritza honetara etorri eta euskararen alde zer egiten den ikustean, konturatu gara Bizkaian gauza asko eta asko egiten dela. Baina arazo bat dago: bakoitza bere aldetik ari da eta ez dago elementu bateratzailerik. Gure ustez horiek guztiak proiektu baten barruan sartzeak merezi du, denek bertan nolabaiteko babesa izan dezaten. Euskara elkarteek, udalek eta guk, denek elkarrekin, behar egin dezakegu gauzak txukun aurkezteko eta guneak topatzeko. Berandu bagabiltza ere, proiektu hau martxan jarri nahi dugu, egutegi bat erabaki... Horrek ez du esan nahi euskararen alde egiten den guztiak hor barruan egon behar duenik. Guk nolabaiteko aterki bat eskaini nahi dugu.
Horrek balio dezake gainera gertatu ez dadin gertatu izan dena: Bizkaiko zonalde erdaldun batean aste beteko diferentziarekin bi bertso afari antolatu eta gero, urte osoan, basamortua

Nola hartu dute ekimen hau udal eta euskara elkarteek?
Oso pozik gaude orain arte elkarteekin-eta izan ditugun hartuemanekin. Ikusi da elkarrekin berba egiteko moduan gaudela. Beste gauza batzuk egon daitezke tartean, baina euskara euskara da

Aipatutako proiektuez gain ba al duzue besterik gogoan aurrera begira abian jartzeko?
Nahiago dut egin denaz hitz egin egingo denaz baino. Proiektuak baditut, baina horiek azalduz gero hasi beharko dut azaltzen zergatik, nola... egin behar ditudan eta esplikazioak ematen ez dut lanerako denborarik izango. Eta ez ditut egingo. Zoritxarrez gure herri honetako gaitza da: proiektugintza nagusi eta zergintza gutxi


Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude