AMAITZE HUTSA GARAIPEN BIHURTZEN DUEN RALLYA

  • helmugara iritsi ziren lehenengoz. Lasterketa baino gehiago, espedizioa da eurentzat Dakar-a. Juan Mari Indo izan dugu solaskide eta sailkapenaz kanpoko kontuez aritu gara.
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Duela bizpahiru aste amaitu zen Dakar-Kairo rally ezaguna eta dagoeneko itzali da mehatxuen, istripuen eta azken sailkapenen oihartzuna. Sailkapen horietako lehen postuetan ez zen Patxi Barberena ultzamarraren eta Juan Mari Indo aiarraren Mitsubishi Pajeroa ageri. Ezta beharrik ere. Garaipenerako leihatik at, bikote euskaldunak, beste askok bezala, Dakar ezberdin bat bizi du, amaitze hutsa helburu duen Dakar-a. Azkenean, helmugara iritsi den lehen euskal taldea izan da eurena eta autoen sailkapenean 69. postua lortu dute. Orotara 135 auto irten ziren Dakar-etik –kamioiak 60 inguru eta motorrak 240–.
Laugarren Dakar-a izan da hau Juan Mari Indorentzat. 1992an izan zuen bataioa. Camel Trophy-n ezagututako lagun katalan batzuk luzatu zioten eurekin kamioian joateko eskaintza. Dakar berezia izan zen hura, bereziki luzea, Parisen hasi eta Cape Town-en (Hego Afrika) amaitu zena. Azken egunean izandako istripu larriak (kamioia irauli zitzaien) helmugatik 150 kilometrora utzi zituen. Urtebeteko geldialdiaren ondoren 94an ekin zioten berriro. Urte hartan, kamioia lokatzetan sartu zuten Mauritania zeharkatzen ari zirela. «

Hiru egun eta 22 lagun behar izan genituen kamioia lohietik ateratzeko
».
Ondorengo urtetan ate joka ibili zen Indo, diru eta sponsor bila. Alferrik, baina. Patxi Barberena agertu zen arte bederen. Hark sponsorra lortzeko bidea bazuela aipatu zion. Esan eta egin. 99ko Dakar-ean –aurten bezala– Selene emakumezkoen barruko arroparen publizitatea eraman zuen erantsita euren autoak. Autoaren atzeko zubia hautsita zazpigarren etapan laga behar izan zuten lasterketa.


PRESTAKUNTZA.

Tankera eta zailtasun honetako proba batek aurretik prestakuntza handia eskatzen du, autoari dagokionez gehienbat. Parte hartzailearen mailaren araberakoa –eta aurrekontuaren araberakoa, noski– izaten da prestakuntza hori. Sailkapeneko hamar lehenengo postuetarako leihan sartu ohi direnak T3 moduko autoak, prototipoak, eraman ohi dituzte eta euren aurrekontua 500 milioi pezetaraino (20 milioi libera) igo daiteke –autoa bakarrik 300-400 milioi pezetara irits daiteke–. Baina auto mota desberdinak –gasolina, diesel-a, lau gurpiletako trakzioduna, bi gurpiletakoa, serie-ko autoak...– eta hauen araberako sailkapen bereziak daude. Sailkapen bakoitzean leihan dihardutenak beste 20 bat izan daitezke. Handik aurrera bukatzea helburu dutenak datoz –tartean euskal bikotea– eta, izan badira, prestakuntza minimorik gabe amaitzeko inolako aukerarik ez dutela jakinda ere bertara abiatzen direnak.
Serieko auto bat 4 milioi pezetagatik eskuratu daiteke eta ondoren beste bizpahiru milioi pezeta behar izaten ditu egokipenerako: segurtasun barrak, amortiguadoreak, eserleku bereziak... Gutxieneko aurrekontu horretatik gora nahi adina –edo ahal den neurrian– igo daiteke kopurua. Bestalde, auto prestatua alokatzeko aukera ere bada.
Autoa alde batera utzita, beste 7-8 milioi pezeta gutxienez beharrezkoak izaten dira. Inskripzioagatik soilik, parte hartzaile bakoitzak 1.700.000 pezeta inguru ordaindu behar izan du aurtengo edizioan. Pertsonen eta ibilgailuen garraioa eta janaria ordaintzen dira horrekin. Gasolina, aldiz, bakoitzak bere poltsikotik ordaindu behar du. Litroa hemen baino bost-sei aldiz gehiago ordaindu ohi da. Indok esan digunez «

Libian petrolioa dago; gasolinak, beraz, merkeago izan beharko luke. Bada, litroa 600 pezetan saldu digute, gero irabaziak Suitzako banku batean sartzeko
». Batzuentzat Dakar-a negozio ederra dela, alegia.
Aurrekontu handi hori arintzeko sponsor bila ibili ohi dira eta gaitza izaten omen da horiek lortzea. «

Azkenean lagunek edo ezagunek ematen dizute laguntza
». Nafarroako Selene enpresaren kasua da.
Dakar-a prestatzeko, beraz, elementu bat behar da nagusiki: dirua. Eta prestakuntza fisikoa? Malariaren aurkako neurriak hartzeaz gain, ezer berezirik ez.


USTE BAINO SAMURRAGOA.

Basamortua, beroa, egarria... Dakar-eko pilotuak izerditan, gose eta egarriak jota, sofritzen irudikatu ditu batek baino gehiagok. Baina ez omen da hainbesterako. Egia da Indo 7 kilo gutxiagorekin itzuli dela. Baina, janariarekin arazorik ez omen da. Gauez ederki jaten omen dute; egunez, ordea, nekez. «

Etapa barruan jateaz ez zara gogoratu ere egiten. Gero, etapa amaitu, autoa ondo dagoela ikusi eta lasaitu egiten zara. Orduan, jaten duzu lasai
» esan digu 51 urteko aiarrak. Berorik ere ez omen dute pasa; tenperaturak ez zuen egunez 25-28 gradutik gora egin. Autoan aire egokitua zuten, gainera. Dena den, istripu bat izan edo galduz gero, ura beharrezkoa izaten da eta aukera zuten bakoitzean, autoaren zirrikitu txikienean botila sartzen zuten. Rallyaren amaieran 18 litro ur atera zituzten autotik. Janari poltsa bereziak ere eskaintzen ditu antolakuntzak.
Segurtasun arazoak ere kontrolpean dituzte. Antolakuntzak GPS sistema eramatera behartzen ditu. Galduz gero, GPSak autoaren posizio zehatza adieraziko dio pilotuari. Larrialdietarako kutxa prezintatu bat ere eraman ohi dute.
Barberena eta Indok hirugarren egunean izan zuten istripua. Zortea izan zuten, ordea, asistentziako kamioiak iritsi eta arazo mekanikoa konpontzeko aukera izan baitzuten. Arazo handirik gabeko etapa laburra zena, 20 orduko odisea izan zen eurentzat. Gaixo ere egon da Juan Mari. 40 graduko sukarra, eztula... Zer harrapatu ote zuen Afrikako lurralde haietan? Ezertxo ere ez. Itzultzean ulertu zuen ia Euskal Herri osoa ohean izan duen gripe madarikatua baino ez zela.


HARREMANAK.

Rallyak mundu horretan dabilena ezagutzeko parada ematen du. Parte hartzaileen arteko harremanak onak izaten omen dira, oro har. Aurten, Goardia Zibil ekipoarekin topo egin du euskal bikoteak eta, distantzi geografikoa medio-edo, ondo moldatu omen dira. Solidaritatea omen da nagusi istripu edo arazoren bat denean. Baina, bertakoekin, afrikarrekin, ba al dute harremanik? Nahi baino gutxiago. Lasterketaren erritmoak ez die aukera handirik ematen. «

Gehienez, etapa hasieran, umeak hurbiltzen zaizkizu eskean, `cadeau, cadeau' esanez
».
Atentatu mehatxua eta lau eguneko geldialdi famatuaren inguruan galdetu diogu Juan Mari Indori –Nigeretik Libiara munduko hegazkin handienetan, Antonov errusiarretan eraman zituzten–: «

Gu gara hor terroristak. Haiek euren ohitura eta tradizioak dituzte. Herri batean sartu baino lehen haren inguruan itzuli bat eman behar da, toki batzuk sakratuak dira eta ezin da bertan sartu, beste batzutan tribuaren buruzagiaren onespena behar da... eta gu dena zapaltzera joaten gara zuzenean gure ibilgailuekin
».
Geldialdi horrek bestelako ondorioak ere izan zituen. Egoera txarrean zeuden ibilgailuak berriro prest uzteko aukera izan zen. Horregatik, inoiz baino jende gehiagok lortu du lasterketa amaitzea. Beste urtetan amaitzen zutenak %40-50 baziren, aurtengoan %70 iritsi da Kairoko helmugara. Antolaketak jende gutxiago espero zuen, azken etapatan eta ur eta janari faltan izan dira.
Dakar-eko burrunbatik hurrun, etxera eta bere dekoratzaile lanetara itzuli den honetan, hara itzultzeko asmorik ote duen galdetu diogu Juan Mari Indori. Ezetz erantzun digu, nahikoa duela eta beste proiektu batzuk dituela. Baina iaz ere gauza bera esan omen zuten eta, itzuli eta hilabetera, berriro hurrengoa prestatzen hasiak ziren


Azkenak
Asteburu honetan eginen da EHZ festibala, Arberatze-Zilhekoan

Fermin Muguruza afixan nagusi, Olaia Inziarte, Naxker, Xiberoots, Errobi, Kaskezur, Zetkin, Tapia eta Leturia eta beste hainbat musikari igoko dira oholtzara ekainaren 27, 28 eta 29an. Horrez gain, antolatu diren hitzaldietan, hala nola lurraren defentsaz, diskurtso eta... [+]


Udaltzaingoan arreta euskaraz bermatzeko gomendatu dio Arartekoak Erandioko Udalari

2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]


2025-06-24 | Gedar
“Gazteon erantzunari esker Durangoko Gaztetxeari eustea lortu dugu”

Gaztetxearen aldeko manifestazio jendetsu bat egin zuten larunbatean Durangon, espazioaren irekieraren berri eman eta lau egunera. "Lehenengo gaua ere ez genuela bertan pasatuko esan ziguten, eta oraindik gaztetxean tinko jarraitzen dugu", aldarrikatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Eskuin muturreko talde batek Donostiako ‘Jesusen Bihotza’-ren aldeko ekimena egin du

Donostiarra, defenda ezazu zurea leloarekin pankarta bat jarri dute, Jesusen Bihotza duen Espainiako bandera batekin batera.


Hazparneko etxebizitza agentzia bat okupatzeagatik epaituko dituzte zazpi lagun irailean

2024ko urtarrilean Arberoako Lurra eta Etxebizitza kolektiboak Hazparneko Puyo agentzia okupatu zuen. Ekainaren 20an elkarretaratzea egin zuten ekintzaileei babesa emateko.


2025-06-23 | Axier Lopez
asteko argazkia
Isolamendua

Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 585 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]


NATOrekiko kompromisoak gastu militarra %5era igo gabe betetzea adostu duela iragarri du Sánchezek

Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.


Israelek beste 33 palestinar hil ditu Gazan, eta Mahmud Khali ikaslea aske utzi dute AEBetan

Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]


2025-06-23 | Hala Bedi
Gasteizko Txosnek 2025eko programazio osoa argitaratu dute

Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]


“Ongi etorrien” auziko inputatuei bi urteko espetxe zigorra ezarri diete eta ez dira kartzelara joango

Antton López Ruiz Kubati, Kai Saez de Egilaz, Pipe San Epifanio, Haimar Altuna, Oihana Garmendia eta Oihana San Vicenteri 120 ongi etorri baino gehiago antolatzea eta terrorismoa goratzea leporatzen zien Espainiako Auzitegi Nazionalak. Auzipetuek, akusazio partikularrak eta... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


AEBak gerran zuzenean sartu ostean, Iranen “erregimen aldaketa” behar dela esan du Trumpek

Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]


Eguneraketa berriak daude