GOLDE BAT ELUR


2000ko urtarrilaren 30ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
M

aitasuna helduko da / gorrotoari uztean / zoriona helduko da / gu gaudelarik lurpean
» esan eta sartu zen Joseba Tapia berri bat gure autoan. «

Denok bizi behar dugun / bizitze honen katean / guri zaigu, laguna / tokatu aro zailean
» jarraitu zuen Josebak: sakontasun-kalitate handiko zerbait zetorrela seguru ohartu ginen. «

Bizitze honen katean / bakeak har dezan gaina / galtzaile behar dugu / hori da gure ordaina
». Pentsamendu gogorregia gure buruei (oraingoak baino garai estuagoetan lan puska bat egitea tokatuko zaigun arren herri honetan banatu diren sufrimendu zakukadak gainera erori ez zaizkigunoi) aplikatu ahal izateko, baina urteotan hain ordain latzak pagatzen ari diren lagun askok sinatzeko modukoa.

DISKO
ederra egin du Tapiak, Quebeceko hamalau kantu hartuta. Diskoa... eta urtea. «Apoaren edertasuna» Koldo Izagirrerekin, Amurizarekin bukatu berri duena, eta hau. Baina Quebecekoarekin jauzia egin du, kantagintzarako saltoa. Itsasoaz gaindiko bidaiari etekina ateraz, material onak aukeratu eta etxeratu ditu; eta eskertu diogu horien egileez eskaini digun dokumentazioa. Frantsesetik euskaratzeko enkargua Koldo Izagirre eta Itxaro Bordari eman die; zertarako esan gehiago, emaitzak hor daude eta: hitz indartsuak, matizatuak, neurriratuak, aberatsak.
Lehengaia ere halakoa zuten, itzultzaile-egokitzaileek. «

Mon pays ce n'est pas un pays / cest l'hiver
» hasten den enbor batetik seguru atera daitekeela kapirio sendo bat: «

Herri hau, herri soila baino / negu da
».
Moldaketak egiteko Pascal Gaigne hautatu du Tapiak. Kantautoreen doinuek dituzten egitura mugatuak armonia zoragarriz hornitu, edertu eta jantzi ditu. Gitarra, Pascal beraren gitarra. Bibolina, Minerren behatzetatik Grapelli zaharraren oihartzunak ekarri dizkiguna. Eta Salaberriaren baxua. Puntu. Gehienez ere, akordeoi ttantta batzuk hemen, perkusio pixka bat hor. Ondo diseinatutako arropak ederki exekutatu eta Amasan egoki grabatuak... eta kitto. Inbertsio-emaitza konparazio aldetik, sari bat merezi du.
Pascal maisu bat da, ez da ezezaguna, baina zor genioke hainbat mediokrek duen adinako errekonozimendua bederen. «Salisterrae»ko doinuak entzungo zenituzten irrati bat baino gehiagotan, nork eginak diren jakin gabe. Victor Ericeren «El sol del membrillo»ri eta Antonio Lopezen koadroari egin zizkion musikak ere hor daude, instrumentuak exekutatzeko bezala orkestrarako moldaketak egiteko duen trebeziaren erakusle.
Disko honekin produktu ona eta zerbitzu egokia eskaini dizkigu Joseba Tapiak. Gutxitan jazotzen da prezioa hain gustura pagatzea.
«

Golde bat elur truke / mila kide jin zaizkit / golde bat elur truke / herrian dira galdu / golde bat elur truke / borrokan dira hasi / golde bat elur truke / ahal dugu urkatu...
» Gutaz ere ari da Claude Leveilléeren abesti hau, baina Pascalen moldaketa eta hotsek gure paisajearekin hain zerikusi gutxi duen Quebeceko lautada elurtuetako ikuspegiaren zirrara ekarri digu.
Enbidia eman dit Joseba Tapiaren diskoak, eta agian horregatik kontatzen dizuet hau guztia. Munduan zehar dabiltzan milioika kantuen artetik gustukoenak egokitu eta bere egitea buruan behin baino gehiagotan erabili duen edonork baloratuko du Tapiak asmatu egin duela honako honetan.

DOINU
ederrak sortzea ez dago edonoren esku, eta gure artean ere hainbat eta hainbat kanta kaxkarrek frogatzen digute. Gai handi zein ttikietatik hitz ederrak ateratzea zaila da. Doinu eta hitzak josiz kantu onak egitea are nekezagoa berriz, eta horregatik dira estimagarri hain gutxi entzuten ditugun ugarien artean. Sortzea –pulamentuzko zerbait sortzea– dohaintsu urri batzuen pribilejioa denez, ez izan lotsarik: kopiatu, egokitu, besteri alokairuan hartuta etxean ederragotu.
Zuk sentitu duzun horren antzekoa urruti ere sentitua dute. «

Ez gara inoiz helduko / arraun, arraun / deus ez da mugitzen / behar dugula itzuli / erdia egin eta...
». Zure lagunak izan duen erreakzioa edo hartu duen erabakia, beste urrunagoko hartan ere hartu bide du beste norbaitek. Eta hemen bezala, garesti ordaindu ere. «

Kartzelatik jalgitzean / zure izena galtzean / Bozo galtzaundi / nork zaitu zu bilatuko /nor da zutaz oroituko...
». Edo herritarrengandik urruntzeko izan duzun tentaldi hori, beste horrek ere pasea du, han. «

Noizbait itzultzen naizenerako / erdaldunduta egonen zarete / edo folklore hil-gogortuak / edo urre ametsez
». Orain gehiago ezagutzen dugun Quebecen bezala hemen herri bat daukagu aldagai


Azkenak
“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


Eguneraketa berriak daude