"BESTE EDOZEIN MARKAKOA BAIÑO IRU ALDIZ GAURKOAGOA"
Zeruko ARGIAk ez zituen 50eko hamarkada erdira arte, 1954a arte, berriro bere ateak ireki. Eta hasieratik bertatik eskaini zituen bere orriak publizitaterako, urte hartako maiatzeko alean luzatu zuten eskaintzan ageri den bezala. Urte osoko orrialde osoko publizitatea 1.000 pezetan saltzen zen garai haietan. Orrialde laurdena nahi zuenak 305 pezeta ordaindu beharko zituen urtean eta 36 pezeta zituenak ere bazuen aukera hogeirena urte erdiz hartzeko.
1958an eten zen berriro Zeruko ARGIAren argitalpena eta ez zitzaion 63a arte etapa berriari helduko. Aurreko bideari jarraiki erlijioaren inguruko iragarkiak baziren, baita nekazari mundukoak ere. Mokoroak bere haziak iragartzen jarraitu zuen, pentsu eta lanabesak ere ageri ziren... Aseguru etxeren bat ere topa daiteke edo xaboi ezagunen bat –«Etxeko-andre: iraun arazi zure arropei onoko jaboi onekin: Jabon Lagarto»–. Esparru berriak azaldu ziren euskarazko publizitatean –irrati eta telebista tresnak iritsi ziren, adibidez, Inter etxearen eskutik: «Beste edozein markakoa baiño iru aldiz berriago eta gaurkoagoa»– eta neurri handian ugaldu zen publizitatea: altzari etxeak, garraio enpresak, edariak, hotelak, optikak, jatetxeak, garbikariak... eta freskagarriak!
70eko hamarkadan euskarazko publizitateak gora egiten jarraitu zuen eta ez kantitateari dagokionean soilik. Kalitateari helduz, esan daiteke normalizazioranzko bidea egin zela urte horietan. Hizkuntzari dagokionez batuaren lehen pausoak beren isla dute iragarkietan. Eta formari dagokionean ere aurrera egin zen nabarmen. Zeruko ARGIAk bere formatua aldatu zuen eta horrek aldaketak ere ekarri zizkion publizitateari. Ordura arte iragarki gehienak testu hutsez osaturik zeuden eta tarteko kalitate txarreko eta txuri-beltzezko irudiren bat ageri zen. Formatu berriak koloretako kontra-azal osoa eskaini zuen iragarkietarako eta irudia testuaren gainetik gailentzen hasi zen modu horretan.
Aurreko urtetan jardundako hainbatek jarraitu zuen euskarazko prentsan euskarazko publizitatea egiten. «Klasiko» bihurtu ziren kasik La Casa del Café edota Zinkunegi optika.
Hala ere, eta aurreko urteetan iragarki franko argitaratu izanik ere, banku eta kutxek hartu zuten protagonismoa, neurri handi batean, 70eko hamarkadan. Eta jauzi esanguratsu bat aipatzekotan, Euskadiko Kutxaren (Lankide Aurrezkia zen orduan) iragarkiak izango ditu oraindik batek baino gehiagok gogoan: Txillida, Uztapide, Xabier Lete eta Lurdes Iriondoren kalitate handiko argazkiak orrialde osora zabalduak ertz batean esaldi labur txiki bat zutela.
Joan zaigu mendea eta ohituak gara dagoeneko telebistako iragarki batean euskara entzuten. Baina, ibilbide nekeza izan da euskarazko publizitatearena eta etorkizunean ere topatuko du trabarik. Gogora ekar dezagun, bestela, «Atsedenik ez, drogarik gabe» ezaguna
Azken bost hamarkadatan denetarik iragarri da Zeruko ARGIA zein ARGIAren orrietan. Eta, noski, bere burua ere promozionatu du aldizkariak. Bere ibilbideari berriro heldu zion urte berean, 1955ean, honako gomendio luzatzen zuen:
«Katolikoa al zera? Maite al dituzu euskaldunen oitura on eta garbiak?... Erlijioa sendo eta euskaldunen oitura onak gorde nai badituzu Zeruko ARGIA'n dezu laguntzalle bikaña. Euskaldunen etxe guztietan ezta falta bear Zeruko ARGIA».
1958an eten zen berriro Zeruko ARGIAren argitalpena. Hona ateak itxi baino lehen zabalduriko deia:
«Ala bizi da Zeruko ARGIA. Zor aundiak ditu. Bizkor ta indartsu bizi nai du. Orregatik euskaldun bakoitzaren laguntza eskatzen du».
63an berriro kalean egon arren, Zeruko ARGIAk gehiagotan ere eskatuko zuen irakurleen laguntza. 1980ko iragarki batean (ezkerreko irudian dagoena) nuklearraren aurkako lelo eta irudi ezagunak erabili zituzten:
«Desagertzea? Ez, eskerrikasko. Ekonomi egoera oso larrian aurkitzen garela eta berriro laguntza eskatzera behartuak aurkitu gara...». 100 pezetako bonoak jarri ziren salgai
Badirudi garai batean publizitatea bertsoen bidez egitea modan egon zela. 1969ko ale batean lau bertso-iragarki topatu ditugu orri bakarrean: T. Eizmendi'ren jatetxea, Muebles Inchausti, Fanderia pentsuak eta Insalus. Hona Inchaustiren erreklamoa:
«Lasarte'n dagon etxe on batek
eskeintzen dizu ostatu,
an dauden gauza zoragarriak
bixitatzera prestatu.
Apain dotorez, berdiñik ezta;
iñola ezin puskatu,
mueble bearrez baldin bazera
intxausti'nean eskatu»
«Ez merkenak, bai onenak!» titulupean, bertso honek osatzen zuen Fanderiaren iragarkia:
«Janari bidez izaten dira
ganadu on, indartsuak.
Eta nora jo jakin bear du
baserritar burutsuak.
Berebiziko aragi pillak;
gañera esne putzuak.
Oiek guziak berekin ditu
Fanderiako pentsuak»
Eta badirudi ongarriak saltzeko metodo egokia zela bertsoena Fanderia etxearen bide beretik jo baitzuen Bizkaiko Ongarri etxeak.
Amaitzeko Reineta «karamelu» ezagunen abantailak aipatuko ditugu bertsotan:
«Lakartasunak etortzen dira
tabako asko erreta
Barren kañuak dauzkagulako
sarri zikiñez beteta.
Gaur karamelu arrigarriak
botika ordez daude-ta,
Sendatuzale baldin bazera
eskatu zazu Reineta!»
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]