GERRA AURREKO ARGIZARI, ARDO ETA ARRATOI HILTZAILEAK
Loidi eta Zulaika etxe donostiarra izan zen aitzindarietako bat. 1927. urtean lehen aldiz iragarrita zituen bere ardoak Zeruko ARGIAn. Gerra bitartean jarraitu zuen etxe honek irakurleei Ciudad Realetik ekarritako ardoa edateko gonbidapena luzatuz. Ondoren, 60ko hamarkadan ere, astero-astero kontratatu zuen Loidi eta Zulaikak bere iragarkia aldizkari honetan.
«Erne, itxas-gizonak...! Esnai, itxas-bidariak...! Begiratu onuntz guziok...! Gure itxasoaren zakarraldiak nor eztue beldurtzen? (...) Kantauri itxasoaren nasketak, osoro biurriak dira; zenbat ontzi ta zenbat ondasun iraultzen ote ditu bere urpera? (...) Ez al zendukete atsegin aundia artuko, ta atseden bide bat izango, itxasoan galduaren ondoren, arrek ostua, lurrean norbaitek kitto egingo ba-lizute? Ona ba, bazkun kitolari bat; itxasoan galduak kito egiten dituena, zein dan? La Polar. Bazkun kitolari ixilkakoa».
1930. urtean Aspaime etxea hasi zen Zeruko ARGIAn bere «garratxak» (pastilak) iragartzen. Horrela dio iragarkiaren zati batek:
«Aspaime garratxak beste ezagun guzien gañetik daude. Ezta egoki ta jakintsuagorik. Agorako goxoak. Sendagai urrintsu ta ariñen zumoa berak bakarrik dute. Eztira usteltzen».
Urte berean Transatlantica itsasuntzi konpainiak bere zerbitzuak aurkeztu zituen. Hego Ameriketarako bidaiak eskaintzen zituen gehienbat, baina Filipinak, Txina eta Japoniara ere joaten ziren bere untziak. Ohar garrantzitsuak aipatzen zituen iragarkian bertan, «Ontzi guzietan badira medikua ta kapelaua» kasu, eta eskaintza berezi bat ere bazuen: «Familia osoentzat eta joan-etorria egin ezkero, saria gutxiago».
Etxebarria Gasteizko oilotegiak 1931n bere ateak zabaldu bezain laster ekin zion publizitateari, «olloak ipiñitako arrautz guztiak arretarik aundienaz kidekatzen» zirela esanez.
«Luzera aundia emango diezu zere eliz-argizariei, argizari bereziak erosten badituzu. (...) Itxasoz bestealdera ere bigaltzen dira».
Hamarkada horretan bertan Sabadelleko Juan Romeu Voltáren semeak ere Zeruko ARGIAren izaera erlijiosoa –eta honen irakurle askorena– agerian utzi zuen «Artilezko eunak erlijiosoentzat» iragarriz:
«Praile ta Monjari eskatzen diegu, eskatu nai duten eun-gaiaren zatitxo bat bialtzeko aren. Eta zein margo ta zein neuritakoak edo zer zabaltasun eta loditasunekoak nai dituzten adierazteko».
Ez ziren denak, ordea, bizitza espiritualari zuzendutakoak eta praktikotasunak ere bazuen tokia Zeruko ARGIAren orrietan:
«Nogat arratoi-iltzeko, edozein sagu ta arratoi-mota ondatzeko biderik erosoena, lasterrena ta eragingarriena da. Paketa 50 zentimotan saltzen da».
«`Euzkadi' izena dun jaboya onena da!! Toki guztietan saltzen da».
Koldo Izagirrek bere «Euskararen Historia txikia Donostian» lanean, publizitateari atal oso bat eskainirik, «Argia»ko iragarki esanguratsuenak bilduak ditu. Nekazariari zuzendutako asterokoa zen «Argia» eta hemen ere izaera hori publizitatean islatzen zen:
«Azirik onenak etxe onetan saltzen dira!! Juan Mokoroa. (...) Atozte guztiok aziak garbitzeko makinak ikustera!!».
Izagirreren arabera Mokoroa izan zen euskarazko publizitatean irudia sartu zuen lehena. Nekazaritza gaiez gain, bestelakorik ere iragartzen zen asterokoan: optikak, sendagileak, liburudendak... Batzuk Sabino Aranaren irakaspenei jarraiki idazten zituzten iragarkiak eta, badaezpada, azalpenak ere eransten zituzten:
«Betaurrekoak, bizki ta ikus-leyarrak (kristalak): ikuspide edo bista guzietarakoak. Urrutikuskiñak (teleskopioak). Egurasti eta goraztiak (barometro ta termometroak). Marlari-ziskuak (dibujorako estutxeak)».
Gerra aurreko erdarazko egunkari nazionalistetan –«El Día», «El Pueblo Vasco»...– ere topatu zituen Izagirrek euskarazko iragarki bakan batzuk. Baina, ale urri horiek funtzio testimoniala jokatzen zuten, egunkarion «euskal orrietan» kokaturik.
Gerra Zibilak, beste alor batzuetan bezala, etena ekarri zuen euskal prentsan eta, noski, euskarazko publizitatean. 50eko hamarkada arte iragarkiak ez ziren berriro euskaraz mintzatzen hasi. Ordutik egungo publizitate ereduetara euskal publizitateak ezagututako bilakaera ekarriko dugu orriotara datorren astean
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]