APARRAREN AZPIAN MURGILDUZ


1999ko abenduaren 26an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Zorioneko fitxaketa ETBk egin duena. Egiazale bezain zehatzak baitira Mirentxuren lanak. Telebista bateko informatiboek behar duten berma hain zuzen, sona eta begirunea erdiesteko. Kazetari trebatua dugu iruindarra, «Punto y hora» eta «Egin»eko zuzendaria izan eta gero New Yorkeko NYU eta Columbia unibertsitateetan zinema ikasi baitzuen. Ikasbide argia atera zuen handik: fikzioa egiteko ere ikerkuntza behar beharrezkoa dela lan hori sinesgarri izango bada. Zer esanik ez dokumentalgintzan. Ongi baliatu zen horretaz «Denboraren gibelean» film gogoangarri hura egiteko. Orain, esku artean zenbait egitasmo ukanda ere, «Mundo Hoy» saioak xurgatzen dio denbora gehien. Xede nagusia, ikerkuntza kazetaritzako erreportaje bat astero eskaintzea da, gaurkotasuna duen gai bati buruzko gakoak azalerazteko eta, bidenabar, zer pentsatua eman diezagun.

«Izan ere, makina bat gai dago eguneroko bizitzaren zurrunbiloak irensten duena. Informatiboetatik hasita, albistea sortu ahala, horren berri ematen da ziztu bizian, eta inor gutxi arduratzen da berri horren iturburua zein den arakatzeaz. Hain zuzen, zerbait gertatu bada, sorburu bat duelako izan da. Gure eginkizuna beraz, oraina argitzen duten aurrekariak ematea da jakinaren gainean egon nahi duen ororentzat. Estatu osoan egunkari gehien irakurtzen den herrialdea Euskal Herria izanik (%57 Espainiako %35aren ondoan), jendeak biziki eskertzen du gertakari edo gatazka baten gibelean dauden koskak erreportaje hauen bidez islatzea»
diosku Mirentxuk. Gisa honetan gainera, ikusleak kontsumo gordin, kirol gaindosi, txutxumutxu eta bestelako «opio» hordialdietatik esnaraztea lortzen da, ordu betez sikiera.
Aktualitatearen irizpidea darabilte atzerrian egin saioak hautatzeko tenorean, beti ere jendearentzako interesgarriak izango direlakoan.

«Palestinan adibidez, otsailean erabaki behar dute burujabe bihurtu ala ez. Ba, gure gain dago zein telebistek jorratu duten gai hori jakin eta horien artean gure ustez onena dena aukeratzea ETBk eros dezan Gurutze Lizarralde ekoizlearen bidez»
. Horren harira, dokumentalgintzan BBC izan da beti kalitatearen ikurra, 50 urtetik gorako eskarmentua duela. Azkenaldian aldiz, Danimarka, Norvegia, Zeelanda Berria, Frantzia eta Alemaniako telebista zenbait lan txukunak ari dira egiten, ikerkuntza talde onak baitituzte. Halaxe, datozen asteei begira, erreportaje anitzak taxutu dituzte, hala nola, hilaren 30ean eta ia 70 urteren buruan yankiek Panamatik alde egingo dute, kanala panamarrei behin betiko utziz. Horren inguruko saioa izango da ikusgai. Urtarrilaren 2rako ostera, zerbait leunagoa lotu dute, «Primera luna» izeneko lana, Txinan Gabonak eta Urte berria nola ospatzen diren erakutsiko diguna, hango ohitura eta erritoen bitartez. Era berean, laster ikusteko moduan izango dugun beste erreportajeak Ekialdeko Timorren gertatu konspirazioari helduko dio.


IRITZIA SINATUA BETI.

Mirentxurekin mintzatuz, beharrezkoa deritzogu dokumentala eta erreportajearen arteko aldeak azaltzeari, jendeak biak nahasteko joera izaten baitu.

«Erreportajeak berri bati lekukotasun bat eransten dion bitartean, dokumentalak datuak kronologikoki ematen ditu: aurrekariak, ondorioak, protagonistak eta baita aurkariak ere, ikuspegi globala osatu arte. Dokumentalaren barruan aldaera guztiak sartzen ahal dira: elkarrizketa, erreportajea, kronika, iritzia...; askoz orekatuagoa da»
. Dokumentalak errealitatea osorik atzeman ote dezakeen galdetuta,

«egiten duten pertsonen baitan dago hori; albistearen profesional bati gertaerak distantzia batetik ikus ditzala eskatu behar zaio, objetibotasun horren izenean datu eta lekukotasunak bil ditzan. Gainontzekoa, iritzi emaileen esku dago, nahiz eta zuk galderak modu batera bideratu. Azken finean, iritziak sinatua joan behar du norengandik datorren jakin dezagun»
. Mirentxuren ustez lagungarri izaten da halaber, jazoeren fikziozko berritze bat egitea ikusleak giro daitezen,

«dena den, beti azpimarratu behar duzu gertaeren fikziozko berritze bat dela»
.
Lasa eta Zabalaren hilketa argitzeko epaiketa hasia dela, Mirentxuk duela bi urte egin erreportaje berezia eman dute berriki, Jaime Otamendi Informatiboetako buruak hala aginduta.

«Lan hau egitea bereziki hunkigarria izan zen niretzat, are gehiago milaka egunkari eta artxibo irudietan behatu eta gero. Lanean nire jokamolde etikoa jarraitzen dut, eta ez dit sekula inork ezer zentsuratu. Ildo horretan, erailketa lazgarri haien ondoren, Ertzaintzaren jokabidea aireportuan eta ondorengo erasoa hilerrian familiakoen kontra ulertezina izan zen. Hori ez da demokrazia batean gertatzen, hilkutxa horien barruan zer zegoen ez zekitela ehorztea ere! Garai hartan, Atutxa Ertzaintzaren alde agertu zen; ba, orain jakingo duzu zer den historiara pasatzea. Hain zuzen, aitzakiak aitzaki, irudiak ikusita ez dago zalantza izpirik Ertzaintzaren basakeriaz»
.
Balizko elkarrizketatuak limurtzeko, haien iritzia jasotzea funtsezkoa dela esaten die, dokumentala herren geratuko dela bestela.

«Alde horretatik zortea izan dut. Lasa eta Zabalaren inguruko lanean adibidez, Gordillo fiskalari ea galderak aurretik igortzea nahi zuen galdegin nion, eta berak ezetz, ez zuela behar»
. Maiz, protagonistak emaitzarekin ados egon ezean, errazena kazetariari errua botatzea izaten denez,

«hori dela eta, elkarrizketatuekin solastatzen naizenean, grabagailua eta apunteak erabiltzeaz aparte, paper bat sinarazten diet adierazi dutena haiek esana dela egiazta dezaten
»


Azkenak
Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


BSHko langileak gaur dira bozkatzekoak sindikatuek eta enpresak adostutako aurreakordioa

Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Bozketaren emaitza astelehen arratsaldean jakinaraziko dute. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira, alternatiba... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Ana Sagasti (AZ Ekimena)
“Jasanezina da sanferminetan pixaren kiratsa eta etengabeko soinua”

Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


Siriako armada hiritik irten den arren, beduinoek eta drusoek borrokan jarraitzen dute As-Suwaydan

Siriako armada Israelekin eta milizia drusoekin su-eten akordio batera iritsi bada ere, bi komunitateen arteko istiluek ez dute etenik Damasko hegoaldeko probintziako hiriburuan. Soldadu siriarrak As-Suwaydatik irten ondoren, Tel Avivek beduinoak bizi diren hainbat eremu... [+]


2025-07-21 | ARGIA
Ongietorrien auziko akordioak “borrokaren zilegitasuna” ezbaian jartzen duela salatu dute zenbait presok eta preso ohik

"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian. 


“Gazteen kontrako kriminalizazioa” eta “Poliziaren gehiegikeria” salatu ditu Azpeitiko Gaztetxeak

Igande arratsean ehunka herritarrek elkarretaratzea egin dute herriko plazan, "Poliziaren gehiegikeria" salatzeko. Azpeitiko Udalak udaltzainei elkartasuna adierazi die, eta, aldiz, Ertzaintzaren esku hartzea "gehiegizkoa" izan zela esan du.


Euskara, katalana eta galiziera ez dira momentuz hizkuntza ofizialak izango Europar Batasunean

Europar Batasuneko estatu kideen gehiengoak atzera bota du euskara, katalana eta galiziera EBn hizkuntza ofizialak izateko eskaera. Finantzazio eta arlo legalean hainbat "zalantza" dituztela plazaratu dute. 


Agharas ekarteak jasandako eraso arrazistak salatu dituzte Barakaldoko txosnek

Agharas migratzaile imazighen elkartearen txosnan pertsona batek hainbat irain arrazista egin zituen. Erasoa salatzeko elkarretaratzea egin dute igandean Barakaldon. 


2025-07-21 | Axier Lopez
Bilboko Aste Nagusian genozidioaren konplize bati agur esan diote: 13 konpartsak ez dute Coca-Cola txosnetan eskainiko

Bilboko Konpartsak osatzen duten 27 taldeetatik hamahiruk erabaki dute AEBetako Coca-Cola multinazionalaren produktu guztiak kenduko dituztela haien txosnetatik, Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren konplize izatea leporatuta.


Gazan 19 pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta laguntza zeramaten 25 kamioiri tiro egin diete soldadu israeldarrek

Gazako Osasun Ministerioaren arabera, Israelek 2023ko urrian  zerrendaren aurkako oldarraldia gogortu zuenetik 86 palestinar hil dira gosez, horietatik 76 haurrak. Manifestazioak egin dituzte hainbat herrialde arabiarretan, Gazarako su-etena aldarrikatzeko eta palestinarrek... [+]


2025-07-21 | Behe Banda
barra warroak
Berritu ala hil

Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.

Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]


Eguneraketa berriak daude