MANOLITO PLISTI-PLASTA ADOSEKO FAMILIA BERRIAN


2021eko uztailaren 19an
Radio Nacionalen aritzeko jaio zen Manolito; baita berehala arrakasta lortu ere. Halaxe, bere tiradizoa hobeki baliatzeko, Carabancheleko mukizuak gazte literaturara egin zuen jauzi sona handia irabaziz, dagoeneko bost liburu argitaratu baitira. Astero gainera, gehigarri batean agertzen dira bere gorabeherak. Hori gutxi balitz, iaz film duina egin zuen Miguel Albadalejo zuzendariak, Elvira Lindoren beraren gidoi batean oinarrituta. Orain, antzerkira eramatea baino ez da falta pentsatu zuen Ados Teatroko Garbi Losadak.

«Jai daukat»
, esan zuen bere artean konpainia anitz lehia bizian zeudela bertsio teatralaren eskubideak nork eskuratuko jakitean. Zein baino zein ezagunagoa. Baina tira, saiatzeagatik ez da ezer galtzen. Elvirari deitzean, ezagutu nahi zuela bota zion Garbiri. Elkartu ahala, kimika ona somatu zuten elkarren artean. Orduan, Lindok bere senari kasu egin eta Ados Teatrori eskubideak ematea erabaki zuen, beste guztiak esku bete hortz utziz. Ados konpainiaz ongi hitz egin ziotela argudiatu zuen. Halaber, zerikusi handia izan du Manolitoren liburuek arrakasta gehien Madrilen ondotik Euskal Herrian izateak.


MANOLITOREN SEKRETUA.

Hitzontzi eta kontakatilua dugu Manolito. Baina, itxurak itxura, bizitzari buruzko gogoeta dakarkigute bere pasadizoek, umorea, ironia eta samurtasunez beteak; munduaren ikusmolde radiografikoa da berea, umeak nahiz helduak liluratzen dituena. Hain zuzen, hor dago 10 urteko ume honen xarma. Lindoren arabera, Manolitoren unibertsoa orainarekin baino helduok haurtzaroari buruzko ditugun oroitzapenekin egina dago. Hala, mundu guztiarentzako moduko antzezlana izatea du xede. Dena den, komedia zuria izanda ere, bide batez helduen mundua ikusmiran jartzen du, gure gizarteari begi kritikoez errepara diezaiogun; Carabanchelen bizitzeak horretarako parada ematen baitu.
Garbi Losadak prentsaurrean adierazi duenez, esketxak bata bestearen atzetik txirikordatu beharrean, hari nagusi bat nahi zuen. Hori da hain justu, lan hau taularatzerakoan izan duten zailtasun nagusia, Manolitoren menturak pasadizo laburrez baitaude osatuak. Beraz, taxuzko kontakizun bat atzeman behar zuten eta horren inguruan ordu eta erdiko istorio bateratua eraiki. Aitzakia, laugarren liburuko eszena hura izan da non La Sita maistrak klase osoa bakearen usoz jantziarazten duen kanta lehiaketa batean esku hartzeko. Lema haatik, ez da batere bakezalea: txikituko zaituztegu! Obran zehar, Manolitoren pentsamendu eta gertaerak abisatu gabe tartekatzen dira, hala nola: familia osoarentzako «Corte Ingles»era kimonoak erostera joango direnekoa, Yihadek betaurrekoak apurtzen dizkionekoa, karate egiten ari dela «Imbecil» anaiak aitona urrun-managailuarekin zafratzen duenekoa, klasekideek «pelota» deitzen diotenekoa, ikastetxera M.M iritsiko denekoa, maistrari kulero beltzak ote dituen galdetzen dionekoa, matematiketan «zero»a atera ondoren gurasoen zigorraren beldur ihesari emango dionekoa, eta abar.
Bere burutazioak biziarazteko, alde batetik bere ama, aita, aitona eta «Imbecil» anaia ditu lagun, baita La Luisa amaren bizilagun kuxkuxeroa ere. Bestetik, eskolako La Sita maistra mutxurdin ozpindua, eta bere klasekideak: etorkinen semea den Yihad, beti futbol atezainez jantzia doan Orejones, Susana kulero zikin eta M.M, Manolitoren neska eta defendatzaile sutsua bihurtuko dena. Baita psikologo argentinarra ere. Pertsonaia hauek guztiak gorpuzten sei antzezle aritzen dira. Konpainiako ohiko aktoreez gain (Koldo Losada, Mila Espiga, Jon Ezkurdia eta Nagore Aranburu), Iziar Suarez eta Juanlu Escudero fitxatu dituzte.
Martxora arteko bira bat lotu dute, besteak beste Valladolid, Oviedo, Kordoba, Palentzia, Zamora eta Leonera eramango dituena. Hurrengo emanaldiak Euskal Herrian, hilaren 15ean Bilbon eta Iruñean urtarrilaren 7 eta 8an izango ditugu. Euskarazko bertsioa halaber, prestatzen hasiak dira urtarrilean Getxon estreinatzeko

MANOLITO KAFEINARIK GABE

Ikusmin handia zegoen «premiere»n. Adosek goraipatzeko moduko ibilbidea baitarama. «Lamiak» antzezlan estimagarrian erakutsi zuena, «Desperrados» langabeziari buruzko obra freskoan berretsi zuten. Oraingoan, Manolito Gafotasen karamelu gozoa esku artean edukita, pentsatzekoa zen gozoki dastatuko zutela; baina gure irudiko, ez diote ahal zitzaion zuku guztia atera. Jakina, askoz erronka makurragoa da Manolitoren egokitzapenari lotzea aurrekoei baino. Ez hainbeste pasarteak ongi kateatzeari dagokionez, jendeak liburuekin konparaketa egingo duelako baizik. Eta hor, ez zaigu iruditzen Manolitoren izpiritua osorik jaso dutenik. Hain zuzen, pertsonaia literarioa ezagutzen duenari, agian deskafeinatu samarra egingo zaio antzezlana, baina ez makala delako, gertaera eta algarez josia baitago, liburuen nabardurak ilunpean geratzen direlako baizik. Esaterako, liburuan oso present dagoen Carabanchelgo giroa, hots, kartzela, autobusak, umeak, presoak, amak eta drogazaleak, obran zeharka baino ez dira aipatzen.
Era berean, liburuan, Manolitok zer gertatzen den baino, zerbaiten aurrean zer sentitzen duen kontatzen du. Ba, bere bakarrizketa horiek dira hain zuzen, obran lausotuak geratzen direnak, akaso erritmo biziak eraginda. Horren haritik, eszenaratzea abila da; arropez ziztu bizian aldatzen diren aktoreak bi eremutan mugitzen dira: ezkerrean Manolitoren etxea irudikatzen duena, eta eskolakoa bestea. Erdiko espazioan bistarazten diren proiekzioak halaber, lagungarri dira gertaldiak girotu eta haizea emateko.
Aktoreen antzezpen bikoitzari dagokionez, Mila Espiga, Jon Ezkurdia eta Juanlu Escudero txukun dabiltzala esan behar, helduen roletan bereziki umeenetan baino. Iziar Suarez ere fin dabil andereño eta bizilagunarena eginez. Koldo Losada Manolitoren azalean, haurren keinu eta mintzamoldean sinesgarri egon arren, kilika hori falta zaio pertsonaia biribilago egiteko. Aktore trebea izanik, bere esku dago erabateko bereganatze hori lortzea. Baina sinesgarriena, Nagore Aranburu dugu, zenbait unetan Koldori berari itzala egiteraino. Bere gorputz espresioa eta ahotsa modulatzeko ahalmena apartak dira.
Laburbilduz, erdizka asmatu arren, Manolito hau ez da hankamotz geratzen, erraz eta irri bat ezpainetan duzula ikusten da-eta. Helduentzako baino umeentzako moduko lana izanik ere, arrakasta erdietsiko du


Azkenak
Iheslarien kolektiboko sei kidek Auzitegi Nazionalean deklaratu dute

Bideokonferentzia bidez deklaratu dute Euskal Iheslari Politikoen Kolektibo sei kideak, astelehen goizean. Zitazioetan adierazten zenez, 2013ko gertakarietan oinarrituta ireki dira eginbideak. Sumarioa sekretupean dago.

 


Sorzabalen epaia oinarri hartuta tortura bidez eraikitako frogak indargabetzeko eskatu du Euskal Herriko Torturatuen Sareak

"Erantzukizun publikoa hartzeko ordua" dela esan du Euskal Herriko Torturatuen Sareak, Auzitegi Nazionalak Iratxe Sorzabal Guardia Zibilak torturatu zuela onartu eta horregatik errugabetu ostean. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio EAEko aitortza eta erreparaziorako... [+]


2025-05-19 | ARGIA
Aroztegiako epaiketari jarraipen berezia

Aste osoan ARGIAko kazetari bat dedikazio osoz izango da auzitegi barruan gertatzen denaren berri ematen, baita kanpoan Aroztegiko Elkartasun Komiteak auzipetuen absoluzioa eskatzeko antolatutako egitarau zabala jarraitzen ere. Argia.eus-en aurkituko duzue informazio guztia... [+]


2025-05-19 | Bertsozale.eus
Maiatzaren 23an eta 30ean jokatuko dira Nafarroako Bertsolari Txapelketako sailkatze saioak

Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.


Ezustea Errumanian: Europar Batasunaren aldeko hautagaiak irabazi ditu presidentetzarako hauteskundeak

Bukaresteko alkate Nicusor Dan-ek eskuin muturraren hautagai George Simion garaitu du bigarren itzulian. Danek bozen %55 eskuratu du, Simionek %45. Hala ere, eskuin muturra hazi egin da lehen itzuliarekin alderatuta. Errusiaren "esku hartze" polemikan... [+]


Gazaren erabateko okupazioari ekin dio Israelek, eta egun bakarrean gutxienez 150 palestinar hil ditu

Maiatzaren hasieran iragarri ostean, Gaza erabat okupatzeko eta hango palestinarrak kanporatzeko plana martxan jarri du Israelgo armadak. Zerrendan jada hasiak dira ofentsibaren ondorioak pairatzen: azken 24 orduetan eginiko erasoetan, Israelek gutxienez 150 palestinar hil ditu... [+]


2025-05-19 | ARGIA
Bridgestoneko erregulazio espedienteak Basauriko fabrikako 232 langileren kaleratzea jaso du

Bridgestone Japoniako pneumatikoen multinazionalak Basauriko eta Puente San Migueleko (Kantabria) fabriketan dituen 420 langileri eragingo die CCOO, UGT eta BuB sindikatuek astelehenean sinatuko duten erregulazio espedienteak. Ostiralean egindako bozketan, Basauriko plantan... [+]


Etxegabeen kontrako bi eraso egin dituzte Bilbon eta Lekeition

Larunbat gauean gizon batek Bilboko Zorrotzaurreko pabiloi bat erre zuen, bertan bizi diren etxegabetutako pertsona batzuen kontra egiteko. Lekukoen arabera, 33 urteko gizonak errezelei su eman zien bertan zeuden batzuekin eztabaidatu ondoren. Bestetik, pasa den astean... [+]


Beste behin, Israelen inguruko polemika nagusitu da Eurovision jaialdian

Lehiaketan parte hartu izan duten 72 artistak iazko edizioa "historiko politizatuena eta desatseginena" izan zela salatu dute, eta aurtengoa ere ez da salbuespena izan. Online botoari esker gertu izan du garaipena Yuval Raphael Israelgo ordezkariak. Polemikaz beteriko... [+]


Emozioei bai, emotibismoari ez

Sentimenduak izan da gaia Galdera Basatiak podcastaren seigarren atalean, eta horren bueltan zeharkatu dituzte Iñigo Martinezek eta Gari Moyak maitasuna, gorrotoa, tristura, haserrea... Hitz egin dezagun sentimenduen eta emozioen inguruan, baina gogoetatu ere, gogoetatu... [+]


2025-05-19 | Jon Torner Zabala
Koalizio kontserbadoreak irabazi ditu hauteskundeak Portugalen, eta eskuin muturrak gora egin du

Lehen ministro Luis Montenegro buru duen AD koalizio kontserbadorea gailendu da Portugalgo Legebiltzarrerako hauteskundeetan, bozen %61 lortuta –iaz %51 eskuratu zituen–. Irabazleen artean Chega eskuin muturreko alderdiko hautagai André Ventura ere badago,... [+]


ikerketa
Baimenik gabeko etxebizitza turistikoak ustiatzen jarraitzen du PPko Antépararen enpresak

Gasteizko Alde Zaharreko Pintore kalean, atari bateko lau etxebizitzen jabe da Luxury Rental Apartments enpresa. Horietako bi etxebizitza turistiko gisa alokatzeko Jaurlaritzaren beharrezko baimena eskuratu du enpresak, eskuratu aurretik ere alokatu baditu ere, baina Turismo... [+]


ikerketa
PPko Antépararen Luxury enpresa zigortu du laugarrenez Gasteizko Udalak legez kanpoko obrak egitea egotzita

Hirigintza Sailak Luxury Rental Apartments SL enpresa zigortu du 2025eko urtarrilean, Pintore kaleko etxebizitza batean obra “klandestinoak” egitea egotzita. Enpresako partaidetzen %50 Gustavo Antépararena da, eta administratzailea bere bikotekidea... [+]


Irakasleak armairutik ateratzea zergatik da garrantzitsua?

Galdera horri erantzun dio hainbat irakasle ez-heterok, eta gogoetarako gako ugari utzi dituzte. Mundua deskubritzen eta identitate(sexual)a eraikitzen ari diren haur eta gazteek erreferente anitzak izatea eta eskolan denok espazio seguru eta erosoa aurkitzea ederra baita.


Eguneraketa berriak daude