KONTSEILUA: HERRIAREN XEDEA


1999ko abenduaren 12an
Z

eintzu dira Kontseilu Nagusiko hizkuntza gutxituen saileko buru gisara zure betebeharrak?
Hasteko erran behar dut, nire lanpostu hau sortu berria dela, eta ez dut ez xede zehatzik ez baldintzarik. Nire betebeharra, Kontseilu Nagusiak agintzen eta dituen eskuduntzen araberakoa da, ez aboro. Orokorki, bai gaskoiari bai euskarari sostengua emateko sortu da nire lanpostua. Erran behar dut alta, bakarra naizela. Ez naiz sail bateko burua. Buru bakarra naiz.

Azken sei hilabeteotan zein izan da burutu duzun lana, bada?
Ene lana, funtsean, Kontseilu Nagusia eta herri elkarteen arteko harremanak sustatzea da. Kontseilu Nagusiak onartu du bere aurrekontuan diru bat ematea euskaraz nahiz biarnesez ari diren herri elkarteei. Hori da azpimarragarriena nik uste. Eremu ezberdinetan ari diren elkarte hauekin harremanak zertan diren, eta plangintza bat aurkeztu berri dut Kontseilu Nagusian. Orain, plangintza onartzearen beha naiz.

Eta nolakoa izan da elkarte ezberdineko partaideekin izaniko harremana?
Goizegi da bilan baten egiteko. Besteak beste, AEK, IKAS, Seaska nahiz Kalandreta, Ikas-Bi elkartearen ordezkariekin bildu naiz, banaka. Haien proiektuak nola dauden aztertu ditugu. Nik beren txostenei jarraipena egiten diet, eta nire esperantza da elkarte hauen proiektuak Akitaniak Estatuarekin sina lezakeen hitzarmen batean sartzea. Horixe da gure helburua. Baina ni teknikari bat besterik ez naiz.

Hedabide alorrean ari diren elkarteekiko harremana ere landu al duzu?
Bai. Alor horretan bederen nire izendatzeak irekidura bat gehiago ekarri du, lehen ez baitzen nehor arduratzen. Euskal Irratiak edota Okzitaniako Radio Pays-ekin bildu naiz.

Nolako dinamika dago Biarnoan okzitanieraren inguruan?
Hemen ere elkarteak daude. Euskal Kultur Erakundearen antzeko bat «Etudes Occitaines» deitua. Oro har, Biarnoko kultur zentroak eta elkarteak egoera zailean daude. Ipar Euskal Herriko egoera ahula dela uste badugu, hemen are ahulago da herri mugimendua.

Hizkuntz Kontseiluaren aferaz zer iritzi duzu?
Oixtian aipaturiko Estatua eta Akitania Erregioaren arteko hitzarmena gauzatzen bada, naski, Hizkuntz Kontseilua eratuko da. Alta, afera biziki konplikatua da. Hautetsien artean ere diferentziak daude. Batzurentzat Kontseilu hori gehiegizkoa da, beste batzurentzako ez aski. Artean, euskaldunok gara petzero, bistan da

Konstituzioa oztopo

Frantziako hizkuntza gutxituen auzia ez omen da ezker eta eskuinaren arteko kontua. Gisa horretara uste dute behintzat, herri gutxituen alde lanean ari diren erakunde eta elkarteko partaideek. Politiko frantziarrak –herri minorizatuen izenean kargudun abertzalerik ez dago– nagusiak izaki, intuizioz mugitzen dira auzi honetan. Politikaren eragileen arteko kontua da handi-handika; politiko bakoitzaren baitan garatzen ari den sentsibilitateen araberakoa, funtsean. Politikoen beren konbikzioak aldatuz eta eboluzionatzen ari dira hizkuntza gutxituei buruz, nolabait. Badago betiere, konbikzioak aldarazten dituen faktoreak naski. Hizkuntza gutxituen kasuan, eskualde bakoitzean, herritarren kontzientzia handitu da azken hamarkada honetan. Inkestek erakusten dutenez, herritar gehienak babes gabeko hizkuntzak salbatzearen alde agertzen dira. Frantzia Europan sartzearekin batera, herritar norberak kontzientzia amini bat gehiago hartu du bere nortasunaz, antza. Frantses herritarren nortasun mugatzailea Frantziako Konstituzioa bera da: hizkuntza frantsesa da bakarra Estatuan.
Hori dela-eta, Pirinio Atlantikoetako Departamenduko Kontseilu Nagusiak Frantziako Konstituzioaren 2. artikulua aldatzea eskatu du aurten. Francois Bayrou kontseilari nagusiak aurkezturiko mozioaren alde agertu ziren hautetsi sozialista guztiak. Departamenduko ezkertiarrek eta zentristek bat egiten dute puntu honetan, Baigorriko auzapeza –UDFko– Marcel Monlog hautetsiak salbu. RPRko hautestien artean, 13tik 6 Konstituzioa aldatzeko agertu dira. Konparazione, Garaziko Michel Intxauspe kontseilaria alde dago, eta Donibane Lohizuneko Michele Alliot-Marie kontseilaria kontra izan gabe, Jacques Chiracen alde agertu ohi da. Honen ustez «Europako Kartari buruzko hainbat puntu nekez aplikatu ahal izango da»


Azkenak
Koopfabrika
Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]


2024-05-12 | Nerea Menor
Ghayath Almadhoun
"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]


2024-05-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubiren festa maiatzaren 11n
Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]


Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]


'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua
Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]


Eguneraketa berriak daude