HURREN GELTOKIA: ERABIL AROA


1999ko urriaren 31n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Astero euskararen inguruko saio bat? Zer demontre egin behar duzue? galdetzen zieten «Hitzaro» abiarazi aurretik. Hasi zenez gero, ordea, ezinbesteko erreferentzia bihurtu da azkenaldian magazin tankera hartu duen saioa; euskararen alde egiten den lan itzela erreportaje, elkarrizketa eta albisteen bidez eman, gaiei modu serio batean helduz beti ere. Ohiko atalez landa, aurtengo berrikuntzak honako hauek ditugu: euskararekiko atxikimendua garbi adierazten duten pertsonen iritziak bildu, euskarazko web guneak erakutsi, Gotzon Garateren atsotitzak zabaldu, irakurzaletasuna bultzatzea eta abar. Adin guztietako ikusleak erakarri nahi dituzte.

«Jakina, telebistan, ohi denez, euskararekiko konpromezua behin baino gehiagotan berretsi duen jendea ez ezik, artean konpromezu horri era konszientean heldu ez dion jendearengana ere iritsi nahi dugu»
azaltzen digu Miel Anjel Elustondo saioko zuzendariak.
Saioaren hasieran bi aurkezle ziren eta platoan bertan egiten ziren elkarrizketak. Gaur egun berriz, Mikel Irizar da aurkezle bakarra; irudiak erantsi ahal izateko «Chroma key» delakoa (hondo urdina) gibelean duela egiten dira grabazioak, gisa horretan kutsu askoz informala, arina eta modernoagoa baitu saioak. Eboluzio naturala izan da, neurri handi batean. Lan egiteko moldeari gagozkiola, oztoporik handiena ez da euskal hiztunak atzematea izaten,

«erraz antzean aurkitzen ditugu solaskideak. Zailena denen berri eman nahi eta ezin izatea da, gaiak baztertu beharra, alegia, hainbat eta hainbat baitira euskara bultzatzeko egiten diren egitasmoak»
diosku Elustondok.
Eusko Jaurlaritzak babesten duen saioa izanik, hizkuntza politikatik etorri diren lanak islatzen saiatu dira.

«Errezeloa neukan bidesaria ordainaraziko ote ziguten, baina ez, ez dago halako presiorik»
azaltzen digu saioko sortzaile eta egungo editorea den Martin Ibarbia ekoizleak.
Orain arte, xede nagusia euskararen normalkuntzaren alde egiten den ekimen ororen berri ematea zen, La Pueblan izan, Enkarterrietan, Tuteran edo Zuberoan, eta aldi berean, euskalgintzan dihardutenen lekukotasunak bilduz. Azken boladan, alabaina, bistan da aldaketa bat egon dela.

«Badirudi duela bost urteko erronka aldatu egin dela, euskararen ezagutza franko igo baita. Beraz, Euskara Aholku Batzordearen arabera, hurrengo jomuga erabilera bultzatzea izango da. Gu, hala ere, ez gara arlo pedagogikoan murgilduko, «Hitzaro» egiten denaren isla eta lekuko baino ez da. Era berean, komunikazioari badagokio, zubilana izango da gurea; esaterako, aisialdirako begirale izateko ikastaro bat dagoela, ba, gu saiatuko gara hori jakinarazten»
argitzen digu Ibarbiak.


ATXAGAREN PATXADA

. Denbora honetan egin elkarrizketa eta gaien artean izan dira, noski, oroimenean kutunki gordetzen dituztenak, hala nola: idazle gazteen gaineko saioak, Martin Ugalderi eskainitakoa, Joxe Arratibel idazlearena, EEBBetatik etorri berritan Bernardo Atxagak etxean hartu eta berriki Euskadi Saria lortu duen «Lista de locos y otros alfabetos» liburuaz lasai eta patxadan mintzatu zenekoa, Koldo Izagirrerekin «Incursiones en territorio enemigo» liburuaz solastatu zirenekoa, Guggenheim Museotik Idoia Zenarruzabeitia lehendakari ordearekin egindakoa, Ibarretxe lehendakariari euskarari buruzko elkarrizketa egin ziotenekoa, Khadim Fall deskubritu zutenekoa, irakurketaren alde egindako lanagatik Bilbon Urrezko farolatxoa saria eman eta berria zabaldu zutenekoa.


LA PUEBLAKO GURASOAK

. Ibarbiak kontu polit bat kontatzen digu, «Hitzaro»k izan nahi lukeenaren adierazle dena,

«Arabako La Pueblara joan ginen bertako ikastolari buruzko erreportaje bat egitera. Erdaldunak ziren gurasoak jo eta su aritzen ziren umeek euskaraz ikas zezaten. Ba, bost urteren buruan itzuli gara eta hara non horietako zenbait guraso euskara irakasle bihurtu den. 800 biztanleko herriska batean haur guztiak euskaldunak izatea txalogarria da. Kontuan hartu, lau mende zirela La Pueblan euskara fitsik ere entzuten ez zela. Batzuek, jakina, esango dute hori euskal imperialismoaren ondorioa dela»
.
Bada gogora ekartzea merezi duen beste zerbait.

«Nafarroan aurkitu dugun giroa euskararen alde, alegia. Zangotza, Tafalla, Tutera edo Iruñean. Jende militantea, baina maiz sentimendu abertzalerik gabekoa. Aurtengo Nafarroa Oinezen bertan, guraso batzuen etxean afari merienda bat egiten ari ginela, konturatzen zinen, nahiz eta batere abertzaleak ez izan, euskararen alde dena ematen dutela. Edo lehengo egunean, Gasteizen ginela, Euskara Batzordeko kide bat, Garrido abizena duen neska, ba, PPko kidea da, eta Olabide ikastolan ikasitakoa. Halakoxea da gure Euskadi anitza! Politikarekin nahasten ez diren sentimenduak ere badira»
.
Ez dira emisio orduaz kexatzen. Martinen esanetan

«dugun telebista ereduan kultur programak ez baitituzte inoiz «prime time»n emango, gaikako telebista batean ez bada. Hartara, «Hitzaro» gaueko 21:30etan Goenkaleren aurretik jar diezagutela eskatzea gehiegizkoa litzateke. Azken batean, segitzen gaituen publiko fidela lortu dugu, 50.000 ikusle, alegia. Harro sentitzen naiz horrekin. Hegoaldean, gaur egun, filmarik onena telebistan emanda ere, audientzia kontuetan ez da zazpi milioi ikusletik gora pasatzen. Programatzaileak zoratzen hasiak dira. Nire ustez, irratiarekin bezalaxe, telebistarekin ikuslea bilakatuko da programatzaile. Zer interesatzen zaizun baldin badakizu, azkenean ikusi egingo duzu».
Telebista euskarria erabili kazetari lan serioa egiteko; hori da «Hitzaro»koek darabilten lema. Lantaldea osatzen duten editorea, zuzendaria, errealizatzailea, aurkezlea eta bi kazetarik astero aztertzen dute emititutako programa, akatsak zehaztuz eta zuzentzeko moduak bilatuz. Ibarbiaren irudiko,

«gure lan dinamika guztiz kritikoa da; asteazkenero egiten ditugun bileretan burua ahal den gehien estutzen dugu»
. Elustondo bat dator horrekin:

«gu gara zorrotzenak gure buruarekin. Aldiro, saioaren egitura bera jorratzen dugu, iradokizun eta ideia berriak lantzeko bidean»

Azkenak
Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude