EUSKAL LANGILEAK FRANTZIAKO ERABAKIEI BEGIRA

  • du lanastea 39tik 35era murrizteko bigarren legea egiteko proiektuari buruzko erabakia. Han erabakitzen denak garrantzi handia du Euskal Herriko langile eta enpresarientzat.

2021eko uztailaren 21ean
Urriaren 19an, astearte honetan, Frantziako Asanblea Nazionalak (edo Diputatuen Ganbarak) erabaki garrantzitsua hartu du lanastearen murrizketari buruz, langile eta enpresarien arteko hainbat eztabaidaren ondoren. Testu hau idazteko garaian ezinezkoa zen jakitea erabakia zein izango zen, baina irakurleok dagoeneko ezagutuko duzue egun horretako erabakia. Frantziako Asanblea Nazionalak ezetsi ez baldin badu –komunisten abstentzioa tarteko–, lege proiektuak Senatuaren tramitea gainditu beharko du Eguberriak baino lehen.
Erabaki honek zuzenki eragingo dio Frantziako Administrazioaren menpe dagoen Ipar Euskal Herriari, baina, zeharka bada ere, Hegoaldeari ere eragingo dio, 35 orduko lanastea negoziatu eta ezartzearen inguruan bizi duen giroagatik. Hori kontuan izanik, eztabaida horrek Frantzian, maila politikoan eta sozialean, egin duen bidearen laburpen bat eskaini nahi izan dugu, gure irakurleentzat interesgarria gertatuko delakoan.


BATZUENTZAT GUTXIEGI ETA BESTEENTZAT GEHIEGI.

Frantziako Asanblea Nazionalak lege proiektu honi buruz hartutako erabakia Gobernu barruko nahiz sindikatuen eta patronalaren arteko eztabaida eta zatiketa ugariren ondoren iritsi da. Gobernu barruko ezkerreko talde eta sindikatu batzuen ustez gutxiegi zena, eskuindarrentzat eta patronalarentzat gehiegi eskatzea zen. Eskuindarrek iragarri dutenez, beraiek boterea eskuratzen duten garaian indargabetu egingo dute 35 orduko lanastea ezartzen duen legea.
Eztabaida eta zatiketa hori ez da hitz bidezko eztabaidetan soilik gelditu, eta kalera ere eraman da. Duela bi aste milaka enpresari bildu zen Parisen lege proiektu hori askatasunaren eta lehiakortasunaren aurkako erasoa zela salatzeko. Egun berean milaka langile bildu zen baita ere Frantziako hiriburuan Lan ministroak aurkeztutakoa baino lan erreforma handiagoa eskatzeko. Joan den asteburuan, hilaren 16an, Frantziako Alderdi Komunistak Estatu guztiko milaka langile bildu zuen baita ere Parisen, enplegua sortzeko erreforma sakonagoak eskatzeko.
Alderdi Komunistak, Berdeek eta Hiritarren Mugimenduak (MDC) –guztiak ere Jospinen Alderdi Sozialistaren gobernukideak– uste dutenez, «Aubry Legea» (asteko lanorduak murrizteko lege proiektuaren sustatzailea izan den Enplegu ministro andrearen izena eman zaio legeari) «

gutxiegi da eta enpresariekiko begirunetsuegia da
». Hiru talde horien iritziz, 1998an onetsi zen 35 orduko lehen legeak «

gizarte kotizazioen murrizketa lanpostuak sortzearen edo mantentzearen baldintzapean jartzen zuen
» eta bigarren proiektu honek ez du enpresarien betebehar hori jasotzen. Beste gai eztabaidagarria «egokitzapenerako epea» da. Izan ere, aurreikusten denaren arabera, legea 2000 urteko urtarrilaren 1ean indarrean sartzen bada, 20 langiletik gorako enpresa pribatuek urtebetez atzeratu dezakete 35 orduko lanaldia.
Eskuina ere ez dago pozik lege proiektuarekin, eta aurka jartzeko prest zegoen, «

legeak enpresaren askatasuna urratzen duelako, elkarrizketa soziala hausten duelako eta lehiakortasuna arriskuan jartzen duelako
». Honakoa mehatxatu dute gainera, legea indarrean jartzen bada: «

Boterea eskuratzen dugunean 35 lanorduko legea indargabetuko dugu
». Euren ustez, «

erabateko enplegua gurekin lortzen da
» eta horretarako ez da lanastea murriztu behar, «

lan gehiago egin behar da
».
Enplegu ministroa pozik eta harro zegoen bere lege proiektuarekin, eta 35 lanorduko araua beste hainbat lege garrantzitsurekin alderatu zuen, hala nola, adin txikikoen lana murrizten zuen 1841. urtekoarekin, asteko atseden eguna ezartzen zuen 1906koarekin, asteko lanaldiaren iraupena mugatzen zuen 1919koarekin eta oporrak ordaintzea ezarri zuen 1936koarekin.
Baina ezkerrekoek beraiek eta, are gehiago, eskuinekoek –hauek ere beren artean zatiturik– emandako erantzunak kolokan jarri zuen ministroaren harrotasun hori. Orain bi erronka nagusi izango ditu ministroak: bere testuak legebiltzarreko tramitea gainditzea eta enpresek, beren borondatez, 2000. urtea baino lehen legea ezartzen hastea. Legebiltzarreko tramitea gainditzeko, Frantziako sozialistek hainbat zuzenketa onartu beharko zituzten, bereziki Jospinen gobernukide diren ezkerreko taldeenak

35 orduko lanasteari buruzko bigarren legearen puntu nagusiak
35 orduko lanastea
20 langiletik gorako enpresek legea ezartzeko duten derrigorrezko data 2000. urteko urtarrilaren 1a izango da. Gainerako enpresentzat 2002. urteko urtarrilaren 1a. Urteko lanaldia ez da 1.600 ordutik gorakoa izango, beti ere kontuan izanik asteko atseden eguna, 5 asteko oporrak eta legezko 11 jaiegunak.

Aparteko orduak
Lehen urtean 35 ordutatik 39 ordutara bitarteko aparteko orduak % 10 gehiago ordainduko dira. Urteko 130 orduko kopuruari dagokionez, lehen urtean, 37tik gorakoak hartuko dira kontuan, eta bigarren urtean 36 ordutik gorakoak.

Gutxieneko soldata
Gutxieneko soldata jasotzen duten langileek ez dute inolako murrizketarik izango beren sarreretan, legez ziurtatzen baita 39 ordutatik 35era igarotzeko osagarri diferentziala enpresek ordaintzea. Xedapen honek kontratatu berriengan ere izango du eragina, eta indarrean egongo da 2005. urteko uztailaren 1a bitartean.

Kargen murriztapena
Lege proiektu horrek gizarte segurantzako kotizazioen murrizketa ere aurreikusten du. Araua betetzen duten enpresentzako laguntzak aurreikusten dira. Laguntzak ez dira enplegua sortu edo mantentzearen baldintzapean jartzen. Laguntza 21.500 liberakoa (537.500 pezeta) izango da gutxieneko soldata duten langileentzat, eta 4.000 liberakoa gutxieneko soldata 1,8 aldiz jasotzen dutenentzat.

Zuzendaritza taldeak
Proiektuaren arabera, lanorduen murrizketak ez du eraginik izango enpresetako zuzendaritza taldeko kideengan, baina beheragoko mailetako zuzendariengan bai, nahiz eta murrizketa egunka kontatuko den (urtean 217ko gehienezko kopuruarekin)

Eusko Jaurlaritzak zilegi dakusa lanegunaren murrizketa

Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publiko guztian 35 orduko lanaldia ezartzeko negoziaketari ekin zaio urriaren 15ean. Nafarroak beste dinamika eta erritmoa darama. Eudel eta Aldundiekin akordioa adostu ondoren, Administrazio Publikoen Mahai Bakarra eratuz ekingo zaio negoziaketari. Sindikatuek negoziaketa erritmoak bizkortzeko premia azpimarratu dute, bai lanaldiaren murrizketari dagokionez eta bai soldatari eta lan sorkuntzari dagozkion bestelako arloetan ere. Urria oso hilabete garrantzitsua da, EAEko aurrekontuetan duen eraginagatik.
Joan den astean ezagutzera eman den Jaurlaritzaren iritzia kontuan izanik, ez dirudi Administrazio publikoan arazo larriegirik egongo denik lanaldiaren murrizketa abiarazteko. Eusko Jaurlaritza «

jabeturik dago lanaldiaren murrizketaren bidezko lan banaketa egingarria eta bideragarria dela. Gainera, aukera ona izan daiteke enplegu gehigarria lortzeko bai eragindako enpresan, baita beste esparru batzutan ere: turismoa, kultura, kirola, ingurugiroa eta abar. Horregatik, banaketarako formulak bultzatuko dira
».
Hori adierazten du Jaurlaritzak Eusko Legebiltzarrera –EAEko enpleguaren egoerari buruzko osoko bilkura monografikora– joan den astean helarazitako agiriak. Enpresa pribatuetako lan banaketari buruz Eusko Jaurlaritzak duen iritzia hori baldin bada, bere jokabideak eredugarri izan beharko luke Administrazio Publikoan; eta, beraz, arlo horretan ireki den negoziaketak bizkorra izan beharko luke. Beti ere ezagutu berri den agiri horretan adierazten den borondate politikoa egiazkoa baldin bada.
Agiri horren arabera, Eusko Jaurlaritzaren enplegu politika berriak «

Europarekiko konbergentzia
» bilatu nahi du arlo honetan, hiru ardatzetan oinarriturik: «

Dagoen enplegua finkatu eta kalitatea hobetu, okupazio mailan orain arte lortutakoa atzeraezina izan dadin; enplegu berriak bultzatu eta sortu ekonomi hazkundeak eragiten duenaz gaindi; eta dagoen lanaren banaketarako bideak landu
».
Lan banaketari dagokionez, Eusko Jaurlaritzaren agiriak garbi uzten du zentzu horretako edozein jardueraren helburua enplegua sortzea dela eta ez, inolaz ere, dagoena suntsitzea. Horregatik, «

enpresek lehiakortasunik ez galtzea ezinbesteko baldintza litzateke enplegu banaketarako jarduerek arrakasta izan dezaten
». Beraz, jarduera horren oinarrian «

malgutasuna nagusitu behar da, produktibitatea, lehiakortasuna eta lanpostuen sorkuntza indartzeko
». Helburua honakoa da: «

Lanaldiaren murrizketari eta lan arloko malgutasunari buruzko proposamenak eta akordioak bultzatu eta indartzea, eragile ekonomiko eta sozialek enpresaren esparruan hartutako akordioak kontuan izanik. Beti ere pixkanaka-pixkanaka 35 orduko lanastea ezartzeari begira
». Eusko Jaurlaritzak, pizgarri fiskalen bidez, kontrataziorako laguntzen bidez edo laneko denboraren berrantolaketarako azterketak egiteko laguntzen bidez bultza dezake lanaldiaren murrizketa


Azkenak
GFAren Lurralde Oreka Berdeko Departamenduaren konpromiso eza

Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]


Gerra inperialistari gerra

Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]


“Indarkeriarik gabeko gorputz eta lurraldeen alde”, VI. Emakumeen* Mundu Martxa

Maiatzaren 10ean egingo dute: Bardean hasi eta Donostiako manifestazioraino. Lurraren defentsa, migrazio politikak eta indarkeria matxista izango ditu ardatz.


2025-05-07 | Elhuyar
Biodibertsitate iluna neurtuta, giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela ikusi dute

Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den metodo bat erabiliz. Biodibertsitate iluna neurtu dute: leku jakin batean bizi daitezkeen baina bizi ez diren espezieen... [+]


Pakistanek “gerra ekintzak” egitea aurpegiratu dio Indiari, bi aldeetako erasoen ostean

Tentsioa goraka ari da bi herrialdeen artean, Pakistango talde armatu batek 26 zibil hil zituenetik apirilean. Indiak bederatzi guneri egin die eraso eta beste horrenbeste hildakorekin erantzun du.


2025-05-07
Carme Puig Antich. Lekukoaren zuzia
“Saiatzen zara hau eta hura egiten, baina hortxe da beti Salvadorren heriotzaren zauria”

Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]


Item

Kalean nindoan geneetan daramagun dispertsio joerara guztiz emana, bide fisiko eta curricularretatik desbideratzen zaituen abstrakzio alferrikakoren batean. Aurretik hogeita hamarrak bete gabeko neska bat. Zerbait erori zaio poltsikotik. Neska ez zen ohartu. Item bat zen... [+]


Pokerra, xakea eta Go jokoa

Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]


2025-05-07 | Inma Errea Cleix
Bizitza birziklatzen

Bi toki diferentetan egokitu zait garbiketa egitea aldi berean. Ez garbiketa arrunt bat, baizik eta egunerokoan inguratzen gaituzten paisaiak beste era batean arakatzera behartzen gaituen hori, kanpoko objektu fisikoekin batera norberaren baitako egiturak ere mugiarazten... [+]


Datu zenbait argitaratu, emaitza osoa ezkutatu

Hezkuntza Sailak ebaluazio diagnostikoen berri eman zuen otsailean: 2023ko etapa erdikoa eta 2024ko etapa amaierakoak izan zituen hizpide. Emaitza negargarriek egiturazko arazoa dugula erakutsiko luketenez, sailak erabaki zuen tramitea bete bai (ED 23 eta 24 txosten exekutiboak... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan II
Zer egin Jon Miranderekin?

Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]


2025-05-07 | June Fernández
Meloi saltzailea
Abaguneak

Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]


2025-05-07 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Euskadi industriala

Euskadi markak, eraikuntza sektoreko ekonomiaren  estrategian, “industrializazioa” mantrarako hitz gisa hartu duela jakinarazi berri du Eusko Jaurlaritzak. Etxebizitza publikoaren eraikuntzan industrializaturiko prozesu eta elementuak lan guztien %65a izatea... [+]


Eguneraketa berriak daude