ZUBEROAREN EKONOMIA BIHURGUNE GARAIAN


1999ko uztailaren 25ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Zuberoako industrialgintza Maulen ausarki ezarri zen mende honen hastapenean, eta 1960. urtera bitartean beraldiko hazkunde azkarra ezagutu zuen. Espartina eta oinetakoen mozkinetan 2.000 enplegu sortu ziren Maule hiriburuan. 1975. urtean krisialdia iritsi zen –ekialdeko merkatuak hartu zion aitzina–, eta gaur egun 300 lanpostu besterik ez dira geratzen espartingintza arloan.
Azken hogei urteetan krisiari aitzi egiteko burubelarri dihardute Maule eta, oro har, Zuberoako ekonomia eragileek. Egun 1.000 pertsonak dihardu zuberotar industrian. Lanpostuok nekazal elikagaiaren eradaltzean, baita kautxoa eta teknologiaren ekoizpen berrien arian sortu dira. Zuberoan 14.000 biztanle dira eta horietatik 4.000 Maulen bizi.


Baionari atxikia

1.990a urtemuga izan zen Zuberoako ekonomiaren kudeakuntzan. Paueko Merkataritza Ganbararen menpe izatetik Baionako Merkatal Ganbarara pasa ziren bertako enpresak. Baionako CCI-MIGk (Merkataritza eta Industria Ganbara), GIS-ZIEk (Zuberoako Industria Elkargoa) eta ADES-ZEGEk (Zuberoako Ekonomiaren Garapenerako Elkartea) ODACE-GEEEB sortu zuten 1.995ean. Erakunde hau arduratzen da bertako ekonomiaren sustapenaz. Jean Jacques Manterola talde eragile honen burua izaki: «

Mauleko industria biziki dibertsifikatua da egun. Hautetsi eta enpresarien arteko harremanak sendotzea eta animazio ekonomiko kolektiboa sustatzea dira gure zereginak. Enpresa sortzaileek beren proiektuak ekartzen dituzte gurera eta guk berauek bideratzen laguntzen ditugu
». ODACE izeneko mindegia (Pépinière d'entreprises edo vivero de empresas) zabaldu da berriki Maulen; lantegien sorrerako ekimen sortu berria –eta aurreko atalean eskania–.


Lizeoarekin elkarlanean

Lehen sektorean ari diren laborariez gain, eragile ekonomiko berriak bilatzen ditu ODACE-GEEEBk. Industria, artesautza, komertzioa eta zerbitzu alorretan eragile ekonomiko berriak sortzeko asmoz, bertako SIC-ZHS (Zuberoako Herriarteko Sindikatua), eta Maule eta Atharratzeko SIVOM (Bertako haranetako kudeaketa ekonomikoaz arduratzen den sindikatua) deitu sindikatuekin eskuz esku dihardu. Bertako enpresen mindegi edo haztegiaren arieran Lizeo teknikoarekin elkarlanean proiektuak garatzea du xede: «

Lizeo teknikotik jalgitzen diren teknikari berriak –BTS-GTA (Goi mailako Teknikari Agiria) titulua eskuratu ondoren– eskualdeko proiektu berrietan bildu daitezen ahalegintzen gara. Zuberotik landa joan ordez, bertan jarri daitezen
».
Arrazoiak arrazoi, Maule hiria abandonatua izan da azken hogei urteotan. Egun, Baiona eta Paue artean, hiruki moduko bat osatzeko bidean, hirugarren hirigune industriala bihurtzea xerkatzen dute zuberotarrek. Horretarako –finantz ekimen pribatuak ahulak oraingoz–, diru laguntza publikoei esker birmoldatzen ari da zuberotar ekonomia indargea. Departamenduaren ekarpen ekonomikoa sinbolikoa da funtsean. Bertako Kontseilu Nagusia kudeaketaz arduratzen den bitartean, Europa, Estatu eta Akitaniako Eskualdeko diru publikoekin sustatzen dira bertako lantegiak.


Etorki, Idiart, Emac...

Une honetan 35 enpresa ari dira funtzionatzen Zuberoan; 5 eta 20 arteko langilek osatuak gehienak. Groupement des industries de Soule edota Zuberoako Industria Elkargoan biltzen dira. Badira 100en bat langilez osaturiko hiru enpresa edonola ere: Etorki –gazta ekoizlea-, bere ekoizpenaren % 40 frantses nahiz europar merkatuan saltzen du. Idiart zerrategia, frantses merkatuaz beste, espainolean hala nola afrikarrean ere lekua irabazia du.
EMAC lantegia, kautxo eta plastikoan espezializatua, automobil sektorerako ari da. Maule inguruan diharduten enpresok, aspaldi sortuak batzuk edota berriki besteak, antzinako ospea berreskuratzeko lanean dihardute gogor


Azkenak
‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Bakioko jaietako gau bateko egitaraua bertan behera utzi dute, sexu erasoen eta borroken gorakadagatik

Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]


Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan

Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.


600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Gaza osoa okupatzeko erabakia, atzeratuta

Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]


Sendo eta dotore

Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.

-------------------------

Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]


Poloniak berriz ireki du Pablo Gonzalezen kontrako prozesu judiziala

Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.  


Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


Eguneraketa berriak daude