ZUBEROAREN EKONOMIA BIHURGUNE GARAIAN


1999ko uztailaren 25ean
Zuberoako industrialgintza Maulen ausarki ezarri zen mende honen hastapenean, eta 1960. urtera bitartean beraldiko hazkunde azkarra ezagutu zuen. Espartina eta oinetakoen mozkinetan 2.000 enplegu sortu ziren Maule hiriburuan. 1975. urtean krisialdia iritsi zen –ekialdeko merkatuak hartu zion aitzina–, eta gaur egun 300 lanpostu besterik ez dira geratzen espartingintza arloan.
Azken hogei urteetan krisiari aitzi egiteko burubelarri dihardute Maule eta, oro har, Zuberoako ekonomia eragileek. Egun 1.000 pertsonak dihardu zuberotar industrian. Lanpostuok nekazal elikagaiaren eradaltzean, baita kautxoa eta teknologiaren ekoizpen berrien arian sortu dira. Zuberoan 14.000 biztanle dira eta horietatik 4.000 Maulen bizi.


Baionari atxikia

1.990a urtemuga izan zen Zuberoako ekonomiaren kudeakuntzan. Paueko Merkataritza Ganbararen menpe izatetik Baionako Merkatal Ganbarara pasa ziren bertako enpresak. Baionako CCI-MIGk (Merkataritza eta Industria Ganbara), GIS-ZIEk (Zuberoako Industria Elkargoa) eta ADES-ZEGEk (Zuberoako Ekonomiaren Garapenerako Elkartea) ODACE-GEEEB sortu zuten 1.995ean. Erakunde hau arduratzen da bertako ekonomiaren sustapenaz. Jean Jacques Manterola talde eragile honen burua izaki: «

Mauleko industria biziki dibertsifikatua da egun. Hautetsi eta enpresarien arteko harremanak sendotzea eta animazio ekonomiko kolektiboa sustatzea dira gure zereginak. Enpresa sortzaileek beren proiektuak ekartzen dituzte gurera eta guk berauek bideratzen laguntzen ditugu
». ODACE izeneko mindegia (Pépinière d'entreprises edo vivero de empresas) zabaldu da berriki Maulen; lantegien sorrerako ekimen sortu berria –eta aurreko atalean eskania–.


Lizeoarekin elkarlanean

Lehen sektorean ari diren laborariez gain, eragile ekonomiko berriak bilatzen ditu ODACE-GEEEBk. Industria, artesautza, komertzioa eta zerbitzu alorretan eragile ekonomiko berriak sortzeko asmoz, bertako SIC-ZHS (Zuberoako Herriarteko Sindikatua), eta Maule eta Atharratzeko SIVOM (Bertako haranetako kudeaketa ekonomikoaz arduratzen den sindikatua) deitu sindikatuekin eskuz esku dihardu. Bertako enpresen mindegi edo haztegiaren arieran Lizeo teknikoarekin elkarlanean proiektuak garatzea du xede: «

Lizeo teknikotik jalgitzen diren teknikari berriak –BTS-GTA (Goi mailako Teknikari Agiria) titulua eskuratu ondoren– eskualdeko proiektu berrietan bildu daitezen ahalegintzen gara. Zuberotik landa joan ordez, bertan jarri daitezen
».
Arrazoiak arrazoi, Maule hiria abandonatua izan da azken hogei urteotan. Egun, Baiona eta Paue artean, hiruki moduko bat osatzeko bidean, hirugarren hirigune industriala bihurtzea xerkatzen dute zuberotarrek. Horretarako –finantz ekimen pribatuak ahulak oraingoz–, diru laguntza publikoei esker birmoldatzen ari da zuberotar ekonomia indargea. Departamenduaren ekarpen ekonomikoa sinbolikoa da funtsean. Bertako Kontseilu Nagusia kudeaketaz arduratzen den bitartean, Europa, Estatu eta Akitaniako Eskualdeko diru publikoekin sustatzen dira bertako lantegiak.


Etorki, Idiart, Emac...

Une honetan 35 enpresa ari dira funtzionatzen Zuberoan; 5 eta 20 arteko langilek osatuak gehienak. Groupement des industries de Soule edota Zuberoako Industria Elkargoan biltzen dira. Badira 100en bat langilez osaturiko hiru enpresa edonola ere: Etorki –gazta ekoizlea-, bere ekoizpenaren % 40 frantses nahiz europar merkatuan saltzen du. Idiart zerrategia, frantses merkatuaz beste, espainolean hala nola afrikarrean ere lekua irabazia du.
EMAC lantegia, kautxo eta plastikoan espezializatua, automobil sektorerako ari da. Maule inguruan diharduten enpresok, aspaldi sortuak batzuk edota berriki besteak, antzinako ospea berreskuratzeko lanean dihardute gogor


Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


Eguneraketa berriak daude