ATZERRIAN ERE INDARTSU

Nornahik galdegiten duelarik, euskalduna naizela erraiten dut», Mike Bidart Claremont-eko abokatuak esandako hitzak dira. Estatu Batuetako biztanle guztiak amerikarrak dira, baina zerbait gehiago ere; batzuk txinatarrak, italiarrak besteak... Estatu Batuetako euskaldunak ez dira salbuespena. Zinez amerikarrak dira, baina «Zazpiak Bat» ikurra esanguratsua eta naturala da beraientzat. Zazpi probintzia dituzte gogoan eta zazpien batasuna kutsu politikotik at ulertzen dute.
Euskaldun identitate horrek ordea, ez du orain arteko belaunaldi guztietan berdin iraun. Oraingo belaunaldien ezaugarri euskalduna kultur ekintzekin lotzen dute; dantza eta musika, esaterako. Dena den, euskara ikasteko eta Euskal Herria ezagutzeko gogoz direnak ere badira.
Estatu Batuetarako bidea hartuta Kalifornia izan zen lehen helmuga. Estatu honetan abiatu eta hortik mendebalde osoan hedatu ziren. Alde honetako beste bi estatu garrantzitsuenak Idaho eta Nevada dira. Kalifornian dago euskaldun kopuru handiena eta baita elkarte, ostatu, jatetxe eta kultur ekintza gehiena ere. Idahoko euskaldun-amerikarrek ordea lortu dute ospe handiena Estatu Batuetan. Ekialdeko itsasertzera bidaiatuz gero euskal komunitateak New York, Washington DC, Florida eta Terranovako St. Pierre-n aurkituko ditugu. Oro har Estatu Batuetara abiatu ziren gehienak Iparraldekoak, Nafarroakoak eta Bizkaikoak ziren. Hainbat bizkaitarren artean Meltxor Renteria bakiotarrak Euskal Herria uzteko erabakia hartu zuen, beste askok bezala. 16 urterekin makutoa eta 30 zentimo poltsikoan hartu, untzian bidaiatu eta Filadelfian azaldu zen. New Yorkerantz abiatu nahi zuen, han baitzituen lagun euskaldunak. Urte gutxien buruan jatetxe batzuen jabe egin zen. Hasieran Harlem auzoan aritu zen eta geroago Madison Avenue-n.


ARTZAINAK ETA ABELTZAINAK, POLITIKARI ETA ABOKATU.

XXI. mendearen atarian Estatu Batuetako euskaldunak artzain eta abeltzain direnik ezin pentsa dezakegu. Abereekin hasi ez zirenek jatetxeak eta ostatuak eraiki zituzten euskaldun etorri berriei harrera egiteko asmoz. Oraindik ere mantentzen dira, ostatuak, jatetxeak baino gutxiago. Azken hauek euskal sukaldearen kutsua mantentzen saiatzen dira.
Artzain arrastoak badira, ugariagoak dira abeltzainak, baina belaunaldi berriek unibertsitatean ikasi dute eta harrobi horretatik, politikariak, abokatuak eta kazetariak sortu dira. Paul Laxat da Estatu Batuetako politikagintzan urrats handienak eman dituena. Abokatua izanik, fiskal generala izendatu zuten, Nevadako bizegobernadorea hurrengo eta azkenik gobernadore postua eskuratu zuen. Gero Washingtongo senadore izan zen eta Ronald Reaganen kanpainetan zuzendari lanak bete zituen. Reaganen «begiak eta belarriak» zirela esan ohi zuen Washingtongo prentsa politikoak

Renoko Aste Nagusia & NABO Convention

Renoko aste nagusia & NABO Convention du izena uztailaren 19tik 25a bitarte EEBBetako Reno hirian ospatuko den euskaldunen jai handiak. Antolatzaileen ustez, EEBBetan inoiz egin den Euskal Jairik handiena izango da; 10.000 pertsona inguru espero dituzte egun horietan.
EEBBetako euskaldunek urtero egiten dituzte era honetako jaiak, baina aurtengoa berezia da. Berrogei urte dira

Basque western festival
egin zela; orain arte egin den festarik handiena izan zen eta bertako euskaldunentzat ahaztezina. Bestetik, hamar urte betetzen dira Reno eta Donostia hiriak senidetu zirenetik eta Nestor Basterretxea eskultoreak Renoko «Euskal Artzaina» omenduz eskultura jarri zuenetik.
Aste nagusi honen antolaketa lanetan Renoko Zazpiak Bat Basque Club-a eta NABO (EEBBetako Euskal Etxeen Elkartea) ari dira. Egitarau zabala prestatu dute egun horietarako: uztailaren 19an Renoko Unibertsitateko Euskal Mintegiak ateak zabalduko ditu. Uztailaren 21ean Euskal Emakumearen eguna izango da eta, hitzaldiez gain, jatorri euskalduneko hiru emakumek osatzen duten

Noka
musika taldeak bere aurkezpena egingo du. Hurrengo egunean, Bertsolari eguna ospatuko dute, eta bertan izango dira Oihane Enbeita, Zihara Enbeita eta Estitxu Arozena bertsolariak. Azkenik, uztailaren 23tik 25erako asteburuan EEBBetako Euskal Etxeek bilera egingo dute eta Euskal Jaialdia ospatuko dute.
Egun hauetan «40 urteko bidea» diaporama aurkeztuko da eta hemendik Donostiako Ereski abesbatza eta Urruñako Kuxkuxtu txaranga joango dira

Joseba Etxarri: "Renokoa erakuslehio handi bat izango da"

Z

er nola gauzatzen dituzte EEBBetako euskaldunek euren arteko harremanak?
Euskal klubak dauden eremuetan elkarren arteko lotura estua da; euskal klubik ez dagoen eremuetan zailagoa da harreman hori gauzatzea. Haurrak tartean badira, horrek lotura erantsi bat ekartzen du; beti ere jendeak askoz ere gehiago egiten du lan haurrei begira. Inguruan euskal klubik ez bada, NABOk urtero banatzen du bere egutegia eta bertan azaltzen dira urtean zehar dauden festak eta ospakizunak. Udan, batez ere, badira euskal jatorrizko amerikarrak beren alde hori biziberritu nahi dutenak, euskal arnasaren bila kultur aste hauetara hurbiltzen direnak.

Nola bizi dute euskaldun izate hori eguneroko bizitzan?
Bistan da testuinguruak baldintzatzen duela, eta bertako moldeak hartzen dituztela, nahiz eta bere barnean euskaldun sentitu, euskararekin eta bere kulturarekin harremana izan. Belaunaldi kontua ere bada: garai batean, mende hasieran, eta baita duela 30 urte ere, normala zen hainbat girotan haurrak lehenik euskara ikastea, eta ingelesa eskolara joatean ikastea. Politikariak ere badira euskara dakitenak eta, gainera, euskara ama hizkuntza izan dutenak. Idahoko estatu idazkariak euskaraz egiten du izugarri ongi. Sozialki euskaldunek badute euren pisua. Nevadan, esaterako, ez dago turismo libururik euskaldunak aipatzen ez dituenik.

Euskal Herriaren eta EEBBetako euskaldunen arteko loturak gero eta handiagoak direla dirudi.
Garaiak ere aldatu dira, eta orain errazagoa da batetik bestera joatea. Ikasle amerikarrak sarri etortzen dira hona. Unibertsitate aldetik bada erlaziorik hemengo eta hangoaren artean. Eta gero eta gehiago dira jatorri euskalduneko hango gazteak hona etorri nahi dutenak, beren arbasoen lurra ezagutzera. Gainera, urrats handiak eman dira munduko euskal etxeen –internet bidez-eta– arteko harremanetan.

Renoko euskal astea inoiz izan den handiena izango omen da.
Gure bokazioa hori da. Mende honetan EEBBetan egin den euskal kultur aste handiena izango da. Duela 40 urtekoa oroituz, beste urrats bat eman nahi izan dugu, eta kulturaren aldeko apustua egin dugu. Renokoa erakuslehio handi bat izango da


Azkenak
Robert Prevost estatubatuarra izango da aita santu berria, Leon XIV

"Bake zubiak eraikitzeko laguntza" eskatu dio jendeari balkoitik egin duen lehen agerraldian.


Hezkuntza publikoko irakasleen eta Jaurlaritzaren arteko negoziazioak ostiralean jarraituko du

“Proposamen oso eskasa egin du Hezkuntza Sailak, berme eta zehaztapenak txertatu barik”, kontatu dio ARGIAri STEILASeko bozeramaile Haizea Arbidek. Ostegun honetan bilera izan dute sindikatuek eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, EAEko irakaskuntza publikoko... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Sorionekuak: “Ekitaldi alaia antolatu dugu euskara gu guztiona dela aldarrikatzeko”

Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]


Gizon ilehori bat VIII. mendeko Txinan?

Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]


Kartagotarrak ez ziren feniziarrak

Kartago, K.a. 814 inguruan. Feniziarrek kolonia bat fundatu zuten, eta Mediterraneo ekialdean nagusi zen zibilizazioa mendebaldera hedatu zen. Bi mende eta erdi geroago, Tiro feniziar metropolia gainbehera etorri zenean, Kartago independizatu egin zen eta bere eragina... [+]


Espainiako Estatuaren eta Israelen arteko harreman militarrak “inoiz baino estuagoak” izan dira 2023ko urriaz geroztik

Centre Delas erakundearen txosten batek 2023ko urriaz geroztik Tel Avivek eta Madrilek adostu dituzten armamentu salerosketak atera ditu argitara. Ikerketaren arabera, Espainiako Estatuko eta Israelgo enpresek ez dituzte inoiz hainbeste proiektu garatu elkarrekin, eta Israelgo... [+]


Cotatuero mendateko eskaladarako iltzeak moztu dituzte bukardoa eta basoilarra naturara itzultzea aldarrikatzeko eta Ecologistas en Acción taldeak salatu du egileak eskuin muturrekoak direla

Ekintzaren erantzukizuna zazpi mendizalez osatutako talde batek hartu du, Jesús Vallés aktibista tartean. Ordesako Parke Nazionala (Aragoi) "abentura parke bat" bihurtu dela salatu du taldeak, eta "parkearen turistifikazioak eta kirol jardueren... [+]


Aroztegiako auzipetuen aldeko kanpaldia Baztanen
“Ezin dugu onartu desobedientzia zibila egiteagatik talde kriminal antolatu bateko kide izatea leporatzea”

Aroztegiako hirigintza proiektuaren lanak eteteagatik Baztango zazpi herritar epaituko dituzte maiatzaren 19tik 23ra. Auzipetuei elkartasuna adierazi eta beren absoluzioa eskatzeko kanpaldia hasi zuten igandean Elizondoko plazan, larunbatera arte. Aroztegiko Elkartasun... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Etxarri II gaztetxea hustean gizon batek barrabila galtzea “ertzainen baten jokabide desegokiaren” ondorio izan daitekeela onartu du Zupiriak

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak esan du litekeena dela "ertzainen baten jokabide desegokiaren" ondorioz zauritu izana gizona. Pertsona horrek salaketa jarri zuen eta Ertzaintzaren barne ikerketa batek baieztatu du foam jaurtigailu baten inpaktua jaso zuela.


Hainbat gaztetxe eta gazte asanbladek jasan duten kriminalizazioa eta errepresio poliziala salatu dute

Agerraldia egin dute asteazken arratsaldean, Bilbon, eta "Euskal Herriko gazte langileei" dei egin diete gaztetxeetara hurbiltzera, antolatzera, eta "horien alde borroka egitera". Polizia "gazte langileen aurkako estatuaren erreminta zapaltzailea" dela... [+]


Israel Eurovisionetik kanpo uzteko eskatu dute dozenaka artistak

Europako Irrati-telebisten Batasunari zuzendua da artisten maiatzaren 6ko agiria. Eurovisionen parte hartu izan duten 72 artistak ohartarazi dute Eurovisionek "ezin duela gizateriaren aurkako krimenak estaltzeko balio ukan".    


Eguneraketa berriak daude