ATZERRIAN ERE INDARTSU
Nornahik galdegiten duelarik, euskalduna naizela erraiten dut», Mike Bidart Claremont-eko abokatuak esandako hitzak dira. Estatu Batuetako biztanle guztiak amerikarrak dira, baina zerbait gehiago ere; batzuk txinatarrak, italiarrak besteak... Estatu Batuetako euskaldunak ez dira salbuespena. Zinez amerikarrak dira, baina «Zazpiak Bat» ikurra esanguratsua eta naturala da beraientzat. Zazpi probintzia dituzte gogoan eta zazpien batasuna kutsu politikotik at ulertzen dute.
Euskaldun identitate horrek ordea, ez du orain arteko belaunaldi guztietan berdin iraun. Oraingo belaunaldien ezaugarri euskalduna kultur ekintzekin lotzen dute; dantza eta musika, esaterako. Dena den, euskara ikasteko eta Euskal Herria ezagutzeko gogoz direnak ere badira.
Estatu Batuetarako bidea hartuta Kalifornia izan zen lehen helmuga. Estatu honetan abiatu eta hortik mendebalde osoan hedatu ziren. Alde honetako beste bi estatu garrantzitsuenak Idaho eta Nevada dira. Kalifornian dago euskaldun kopuru handiena eta baita elkarte, ostatu, jatetxe eta kultur ekintza gehiena ere. Idahoko euskaldun-amerikarrek ordea lortu dute ospe handiena Estatu Batuetan. Ekialdeko itsasertzera bidaiatuz gero euskal komunitateak New York, Washington DC, Florida eta Terranovako St. Pierre-n aurkituko ditugu. Oro har Estatu Batuetara abiatu ziren gehienak Iparraldekoak, Nafarroakoak eta Bizkaikoak ziren. Hainbat bizkaitarren artean Meltxor Renteria bakiotarrak Euskal Herria uzteko erabakia hartu zuen, beste askok bezala. 16 urterekin makutoa eta 30 zentimo poltsikoan hartu, untzian bidaiatu eta Filadelfian azaldu zen. New Yorkerantz abiatu nahi zuen, han baitzituen lagun euskaldunak. Urte gutxien buruan jatetxe batzuen jabe egin zen. Hasieran Harlem auzoan aritu zen eta geroago Madison Avenue-n.
Euskaldun identitate horrek ordea, ez du orain arteko belaunaldi guztietan berdin iraun. Oraingo belaunaldien ezaugarri euskalduna kultur ekintzekin lotzen dute; dantza eta musika, esaterako. Dena den, euskara ikasteko eta Euskal Herria ezagutzeko gogoz direnak ere badira.
Estatu Batuetarako bidea hartuta Kalifornia izan zen lehen helmuga. Estatu honetan abiatu eta hortik mendebalde osoan hedatu ziren. Alde honetako beste bi estatu garrantzitsuenak Idaho eta Nevada dira. Kalifornian dago euskaldun kopuru handiena eta baita elkarte, ostatu, jatetxe eta kultur ekintza gehiena ere. Idahoko euskaldun-amerikarrek ordea lortu dute ospe handiena Estatu Batuetan. Ekialdeko itsasertzera bidaiatuz gero euskal komunitateak New York, Washington DC, Florida eta Terranovako St. Pierre-n aurkituko ditugu. Oro har Estatu Batuetara abiatu ziren gehienak Iparraldekoak, Nafarroakoak eta Bizkaikoak ziren. Hainbat bizkaitarren artean Meltxor Renteria bakiotarrak Euskal Herria uzteko erabakia hartu zuen, beste askok bezala. 16 urterekin makutoa eta 30 zentimo poltsikoan hartu, untzian bidaiatu eta Filadelfian azaldu zen. New Yorkerantz abiatu nahi zuen, han baitzituen lagun euskaldunak. Urte gutxien buruan jatetxe batzuen jabe egin zen. Hasieran Harlem auzoan aritu zen eta geroago Madison Avenue-n.
ARTZAINAK ETA ABELTZAINAK, POLITIKARI ETA ABOKATU.
XXI. mendearen atarian Estatu Batuetako euskaldunak artzain eta abeltzain direnik ezin pentsa dezakegu. Abereekin hasi ez zirenek jatetxeak eta ostatuak eraiki zituzten euskaldun etorri berriei harrera egiteko asmoz. Oraindik ere mantentzen dira, ostatuak, jatetxeak baino gutxiago. Azken hauek euskal sukaldearen kutsua mantentzen saiatzen dira.
Artzain arrastoak badira, ugariagoak dira abeltzainak, baina belaunaldi berriek unibertsitatean ikasi dute eta harrobi horretatik, politikariak, abokatuak eta kazetariak sortu dira. Paul Laxat da Estatu Batuetako politikagintzan urrats handienak eman dituena. Abokatua izanik, fiskal generala izendatu zuten, Nevadako bizegobernadorea hurrengo eta azkenik gobernadore postua eskuratu zuen. Gero Washingtongo senadore izan zen eta Ronald Reaganen kanpainetan zuzendari lanak bete zituen. Reaganen «begiak eta belarriak» zirela esan ohi zuen Washingtongo prentsa politikoak
Artzain arrastoak badira, ugariagoak dira abeltzainak, baina belaunaldi berriek unibertsitatean ikasi dute eta harrobi horretatik, politikariak, abokatuak eta kazetariak sortu dira. Paul Laxat da Estatu Batuetako politikagintzan urrats handienak eman dituena. Abokatua izanik, fiskal generala izendatu zuten, Nevadako bizegobernadorea hurrengo eta azkenik gobernadore postua eskuratu zuen. Gero Washingtongo senadore izan zen eta Ronald Reaganen kanpainetan zuzendari lanak bete zituen. Reaganen «begiak eta belarriak» zirela esan ohi zuen Washingtongo prentsa politikoak
Renoko Aste Nagusia & NABO Convention
Renoko aste nagusia & NABO Convention du izena uztailaren 19tik 25a bitarte EEBBetako Reno hirian ospatuko den euskaldunen jai handiak. Antolatzaileen ustez, EEBBetan inoiz egin den Euskal Jairik handiena izango da; 10.000 pertsona inguru espero dituzte egun horietan.
EEBBetako euskaldunek urtero egiten dituzte era honetako jaiak, baina aurtengoa berezia da. Berrogei urte dira
Basque western festival
egin zela; orain arte egin den festarik handiena izan zen eta bertako euskaldunentzat ahaztezina. Bestetik, hamar urte betetzen dira Reno eta Donostia hiriak senidetu zirenetik eta Nestor Basterretxea eskultoreak Renoko «Euskal Artzaina» omenduz eskultura jarri zuenetik.
Aste nagusi honen antolaketa lanetan Renoko Zazpiak Bat Basque Club-a eta NABO (EEBBetako Euskal Etxeen Elkartea) ari dira. Egitarau zabala prestatu dute egun horietarako: uztailaren 19an Renoko Unibertsitateko Euskal Mintegiak ateak zabalduko ditu. Uztailaren 21ean Euskal Emakumearen eguna izango da eta, hitzaldiez gain, jatorri euskalduneko hiru emakumek osatzen duten
Aste nagusi honen antolaketa lanetan Renoko Zazpiak Bat Basque Club-a eta NABO (EEBBetako Euskal Etxeen Elkartea) ari dira. Egitarau zabala prestatu dute egun horietarako: uztailaren 19an Renoko Unibertsitateko Euskal Mintegiak ateak zabalduko ditu. Uztailaren 21ean Euskal Emakumearen eguna izango da eta, hitzaldiez gain, jatorri euskalduneko hiru emakumek osatzen duten
Noka
musika taldeak bere aurkezpena egingo du. Hurrengo egunean, Bertsolari eguna ospatuko dute, eta bertan izango dira Oihane Enbeita, Zihara Enbeita eta Estitxu Arozena bertsolariak. Azkenik, uztailaren 23tik 25erako asteburuan EEBBetako Euskal Etxeek bilera egingo dute eta Euskal Jaialdia ospatuko dute.
Egun hauetan «40 urteko bidea» diaporama aurkeztuko da eta hemendik Donostiako Ereski abesbatza eta Urruñako Kuxkuxtu txaranga joango dira
Egun hauetan «40 urteko bidea» diaporama aurkeztuko da eta hemendik Donostiako Ereski abesbatza eta Urruñako Kuxkuxtu txaranga joango dira
Joseba Etxarri: "Renokoa erakuslehio handi bat izango da"
Z
er nola gauzatzen dituzte EEBBetako euskaldunek euren arteko harremanak?
Euskal klubak dauden eremuetan elkarren arteko lotura estua da; euskal klubik ez dagoen eremuetan zailagoa da harreman hori gauzatzea. Haurrak tartean badira, horrek lotura erantsi bat ekartzen du; beti ere jendeak askoz ere gehiago egiten du lan haurrei begira. Inguruan euskal klubik ez bada, NABOk urtero banatzen du bere egutegia eta bertan azaltzen dira urtean zehar dauden festak eta ospakizunak. Udan, batez ere, badira euskal jatorrizko amerikarrak beren alde hori biziberritu nahi dutenak, euskal arnasaren bila kultur aste hauetara hurbiltzen direnak.
Nola bizi dute euskaldun izate hori eguneroko bizitzan?
Bistan da testuinguruak baldintzatzen duela, eta bertako moldeak hartzen dituztela, nahiz eta bere barnean euskaldun sentitu, euskararekin eta bere kulturarekin harremana izan. Belaunaldi kontua ere bada: garai batean, mende hasieran, eta baita duela 30 urte ere, normala zen hainbat girotan haurrak lehenik euskara ikastea, eta ingelesa eskolara joatean ikastea. Politikariak ere badira euskara dakitenak eta, gainera, euskara ama hizkuntza izan dutenak. Idahoko estatu idazkariak euskaraz egiten du izugarri ongi. Sozialki euskaldunek badute euren pisua. Nevadan, esaterako, ez dago turismo libururik euskaldunak aipatzen ez dituenik.
Euskal Herriaren eta EEBBetako euskaldunen arteko loturak gero eta handiagoak direla dirudi.
Garaiak ere aldatu dira, eta orain errazagoa da batetik bestera joatea. Ikasle amerikarrak sarri etortzen dira hona. Unibertsitate aldetik bada erlaziorik hemengo eta hangoaren artean. Eta gero eta gehiago dira jatorri euskalduneko hango gazteak hona etorri nahi dutenak, beren arbasoen lurra ezagutzera. Gainera, urrats handiak eman dira munduko euskal etxeen –internet bidez-eta– arteko harremanetan.
Renoko euskal astea inoiz izan den handiena izango omen da.
Gure bokazioa hori da. Mende honetan EEBBetan egin den euskal kultur aste handiena izango da. Duela 40 urtekoa oroituz, beste urrats bat eman nahi izan dugu, eta kulturaren aldeko apustua egin dugu. Renokoa erakuslehio handi bat izango da