MUNDUAREN BIHOTZERAINO
- egin dezake, baina bada beste aukerarik: Madrilen Tel Aviv-erako hegazkina hartu eta, Tel Aviv-eko Ben Gurion aireportuan, Jerusalemerako taxia. Antzinako mapak eraman, eta munduaren erdi-erdian topatuko duzu Jerusalem.
Juduen gune sakratuena da Mendebaldeko Harresia, duela bi mila urte bigarren tenplua eraitsi zutenean zutik gelditu zen horma bakarra, musulmanen hirugarren gune saindua osatzen dute, Meca eta Medinaren ondoren, alde-alde dauden Haitzaren Domoak (Omar-en Meskita izenez ere ezaguna) eta Al Aqsa meskitak; eta Jesukristoren hilobia dago Sepulkro Sainduaren elizan. Elkar ukitzen daude hiru gune gurtuak, harresietako zortzi ateek inguratuta.
Bi ate nagusi ditu Jerusalem Zaharrak. Eki Jerusalem arabiarrerako irteera da Damasco atea, eta Mendebal Jerusalem judurako bidea ematen du Jaffa ateak. Bi mundu, munduaren erdigunetik abiatuta. Europako hiriburu baten traza du Mendebal Jerusalemek: hiri berria, zaindua, turismorako prestatua. Patila luze kiribildudun ultraortodoxoen presentziak ukitu berezia ematen dio, hala ere, hiri moderno eta kosmopolitari: XXI. mendeko hirian, Ertaroa. Damasco atetik irtenda zapaltzen den Jerusalemek, ekialdekoak, hiri arabiarraren usaina (eta soinua) du. Mendebaldean baino turista gutxiago, baina saltzaile-erosleak ez dira faltako. Taxistak ere ez.
Txikia da Israel, bere osoan, eta txikiagoak, oraindik, Lurralde Okupatuak. Egun pasa joan daiteke Jerusalemetik Lurralde Okupatuetako edozein hirira. Berta-bertan dago Ramalla, hiri palestinar irekiena. Hurbil Belen ere, hiri palestinar kristauena –baina musulmana, hala ere–. Ordu eta erdi eskasean egin daiteke munduko hiri zaharrenerako bidaia: Jeriko. Eta handik kilometro asko ez dira egin behar Itsaso Hileko ur gazi itxuraz koipetsuan bainua hartzeko.
Hebron urrutixeago dago (ordu pare bat baino gehiago ez), baina merezi du Lurralde Okupatuetako hiri tradizionalena –eta juduen asentamendu bitxiena– ezagutzea. Hiri autonomoa da Hebron, Arafaten gobernu palestinarren agintaritzapekoa, baina erdi-erdian Israelgo Estatuaren legearen babesa –soldadu israeldar ugariren babesa, alegia– duten laurehun bat kolono armatu bizi dira, ingurune arabiarrari etengabeko desafioan. Kokagune nagusia hiritik kanpora, tontor batean, dute Hebrongo juduek: Kiryat Arba, lau mila juduren herria. 1967ko Sei Eguneko gerran Israelek Gaza eta Zisjordania okupatu zituen arte, judu bakar bat ere ez zen bizi lurralde hauetan. Geroztik, 300.000 bizi dira propio eraikitako 200 asentamenduetan. Merezi du asentamenduak ere ezagutzea, Hebrongo biak esaterako.
Damasco atean sheerut taxia hartuta Gazaraino joatea ez da erraza. Israel ekialdetik mendebaldera zeharkatu ondoren Eretz-eko muga pasa behar da. Jerusalemdik Ramallara joatean ere Israel eta Palestina autonomoaren arteko muga gainditu behar da, baina arazo handirik ez da, giro politikoa barea baldin bada. Baina Eretz-ekoa, gerran dauden bi herrialdeen arteko muga da. Israeletik datorren taxiak, esate baterako, ezin du Gazara sartu. Taxia mugan utzi, muga eta kontrol gune ugariak oinez pasa (500 metroko pasagunea) eta, behin lurralde palestinarrean, taxi palestinarra hartu behar Gazako lurralde batzuetan miresgarri bestetan negargarrira sartzeko. Eta Gaza ezagutu duenak, Palestina ezagutu duela esan dezake. Besteek, ez
Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]
Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.
Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).
Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]