AMORE EMATEKO PREST?
«telebistan agertzen ez dena ez da existitzen»
«Alde batetik, jendeak ohitura hutsagatik ikusten du, atsedena hartzeko aitzakia baita, parean eseri eta lasai egoteko aukera. Dena den, telebista aurrean ematen dugun denbora, batez beste, jaitsi egin da 90eko hamarkadaren hasieratik hona»
«Ba, aberatsagoa, anitzagoa, iruditu zitzaigulako. Emakumeen kasuan, telebista ikusteaz batera, beste hainbat aldagai baitago. Esaterako, gizonezkoentzat etxea atseden lekua den bitartean, emakume askorentzat berriz, nahiz eta anitzek etxetik kanpo lan egin, oraindik ere lan esparrua da. Beraz, emakumezko gehienentzat egunerokoa bezain lasaigarria da telebista ikustea, «relax» modura hartzen dute, jakinda ere askotan senar edo seme-alaben nahien menpe egon beharko dutela».
-Jakina, baina ez dut zeregin hoberik.
-Film bat ikusten ari garela bost axola zait senarrak zerbait esatea. Futbola denean berriz, isilarazi egiten nau.
-Beti ari dira «zapping» egiten ezer zehatzik ikusi gabe.
-Lagungarria da; senarrarekin haserre egonda ere, telebista aurrean zaudela ez daukazu txintik ere esan beharrik.
Halako esaldiak hitzetik hortzera entzuten ditugu emakumeen ahotik. Baina, salbuespenak salbuespen, batzuk zapuztuta egonik ere, ez dira etxean dagoen beste telebista ikustera joaten. Ahal duten neurrian saiatzen dira familia biltzen eta haien gustuko saioak ikusten. Horren kariaz, aipa dezagun Euskal Herriko etxeetan telebista bakarra dutenak % 27 direla, Espainian aldiz % 33. Bi telebista dituztenak % 57 dira hemen, % 47 han. Hiru dituztenak % 19 dira bietan. Egongela, sukaldea eta logela izaten dira kokalekuak hurrenez hurren.
Beti esaten da etxe batean urrutiko agintea duena dela familia horretan agintzen duena. Normaltzat hartzen da senarrak urrutiko agintea edukitzea. Emakumeak ukanez gero ordea, «sarjento»tzat jotzen dugu.
«Horren aurrean nolabaiteko estrategia erabiltzen dute emakumeek. Saio jakin bat interesatzen bazaie eskatu egiten dute. Zentzu horretan gizonak baino informatuagoak egoten dira. Hala ere, ez dute beti jokabide bera; hori ere aldatuz doa aldartearen arabera».
«Besteekin batera telebista aurrean egon arren, emakume askok ez dute arreta handirik jartzen, beste gauza batzuk egiteko aprobetxatuz».
«Hor kokatu nuen aldaketaren belaunaldia, mota guztietako emakumeek osatzen baitute, etxekoandreek, lizentziadunek, eta abar»
Ze saio mota ikusten dituzten galdetuta, informatiboak eta filmak erantzuten dute gehienek. Haatik, galdeketa aurrera joan ahala, multzo batek aitortzen du «foiletoiak» eta «reality show»ak desagerturik, saio «arrosa» zaleak direla. Izan ere, gizartean halako saioen inguruko aurreiritzi bat dago egia estaltzera bultzatzen dituena.
«Nolanahi ere, topikoek ez dute beti funtzionatzen. Adibidez, programatzaileek ustekabea hartu dute, goizez edo bazkalondoan emakumeei begira egiten diren programak gizonezkoek ere ikusten dituztela jakitean. Audientziaren emaitzek ostera, ez dute beti errealitatea islatzen. Demagun SOFRESek jendeak bart halako saioa ikusi duela esaten du; ba, horrek ez du nahitaez esan nahi adi egon zirenik; ezta gustatu zitzaienik ere»
Ondorio gisa, ate joka dugun kate burrunbak aldaketak ekarriko ote dituen galdetu diogu Matxalen Garmendiari eta irakasleak ezezkoa erantzuteko arrazoiak azaldu dizkigu.
«50 katerekin eskaintza zabalagoa izango bada ere gure gustuko saioak aurkitzeko, aukeraketa egiteko dugun gaitasuna oso mugatua da, 6 edo 7 aukeretatik gora galdu egiten gara-eta»
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Boliviako ezkerreko militante historikoa da Nila Heredia, bi aldiz Evo Moralesen Osasun ministro izandakoa. Abuztuan hauteskunde orokorrak izango dituzte, eta herrialdearen egoera politikoa aztertu du elkarrizketa honetan.
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Emakumea hilda aurkitu dute bere etxean. Senarrak, 85 urteko gizonak, emakumearen heriotzaren berri eman du, Polizia bertaratu denean diskurtso inkoherentea zuela ohartu eta atxilotu egin dute.
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]