EKAINAK 14, UDALERRIEN BILTZARRAREN HASIERA
- gutxi begiratu zaio Euskal Herrian. Udalek eta diputazioek, ordea, inoiz baino indar gehiago hartu dute. Eraikuntza nazionalaren bizkar ezurra ikusi nahi du askok erakundeotan.
Alderdi abertzaleek, sasoi berriekin bat, euskal zeruertz burujabera begiratu dute sarri; egia da Lizarra-Garaziri ez zaiola horrenbeste aipamenik egin baina present izan da kanpainan, itzaletik nabarmenduz. PPk, hitzez bederen, zapata puntari begira darrai, abertzaleen aurkako erasoetan oinarritua eta bereziki EAJ-EAri egurra emanez. Momentuko etekina da interesatzen zaiona orain. Behin baino gehiagotan esan izan da popularrek eta jeltzaleek hauteslego zati bat konpartitu dezaketela; garaiotan gezurra badirudi ere, neurri batean PPk hipotesia sinesten du eta EAJ-EAren aurka jarraitzen du. Baina hipotesi horrek baino indar handiagoa dauka PPk «El gerrero del antifaz» espainiar komikeko pertsonaiaren balentriak errepikatu nahi izatea: Espainia euskal sarrazeno infidelaren aurrean defendatu nahi izatea. Kolore desberdinez jantzita bada ere, bigarren hipotesi hori iraganean ere errentagarria izan da.
Oraindik egun batzuren faltan, dena den, ezin esan kanpaina espero bezain gogor eta zorrotza izan denik. Hiru hauteskunde desberdinen bat egiteak eta EAJ-EA-EHk Eusko Jaurlaritza sostengatzeko sinatutako hitzarmenak bestelakorik iragartzen zuten, baina ez. Oro har, kanpaina iragan urriko EAEko hauteskunde autonomikoetakoa baino askoz patxadatsuagoa izan da. Akaso azken hilabeteetan bizi den normalizazio urratsen adierazle da. Eta normalizazio handiagoa egon badago, zalantza barik; dena den, azaleko uretan agian ez baina azpikoetan mugimendu handia dago. Ez da atentaturik eta kale borroka ere eten da; bestaldetik, ordea, presoek sakabanatuta jarraitzen dute eta –denborak aurrera egiten duen heinean– gero eta osasun arazo handiagoekin, presoekiko alor eskandalagarrienetako bat aipatzeagatik. Alegia, gatazka bareago dagoela, baina hor jarraitzen duela. Gauza sinplea da baina sarritan, denboraren iraganak bere baitan duen poderioz, hori ahazteko arriskua ere badago.
Adibide batekin ariketa praktikoa egin liteke. Bilbo hartu –Euskal Herriko hiririk handiena– eta otsailetik ekainera bitartean egindako inkestak aztertu. Zinegotzitan, honakoak izan ziren Bilboko 95eko udal hauteskundeen emaitzak: EAJk 9, PPk 7, PSEk 4, ICVk 5 (Gorordoren alderdia), HBk 5 eta IU-EBk 2. Azaletik bada ere, bost inkesta desberdin aztertuko ditugu, bezero desberdinentzat eta garai desberdinetan egindakoak. Lehenengo inkesta otsailaren erdi aldera egin zen Eusko Jaurlaritzarako, honako emaitzekin: EAJk 11, PPk 7, PSEk 5 (-1), EHk 2, IU-EBk 2 eta ICVk 1. Inkesta honetan, beraz, EAJren gorakada nabarmentzen da eta ICVren hondoratzea.
Bigarren inkesta martxoaren 29an egin zen eta «El Correo» egunkariarentzat: EAJk 11, PPk 9, PSEk 5, EHk 3, IU-EBk 1 eta ICVk 0. Alderdi nagusienek gora egiten dute, batez ere EAJk eta PPk, eta txikienek behera, ICV desagertzeraino gainera.
Hirugarren inkesta apirilaren 15etik 20ra egin zen Bizkaiko Foru Aldundiarentzat: EAJk 11 (+1), PPk 8 (-1), PSEk 5, EHk 3, IU-EBk 2 (+1), ICVk 0 (?). Igoerak badira (PP, PSE eta EH) baina batez ere EAJren igoera nabarmentzen da; eta ICVren desagerpena udaletxetik, zalantza txiki batekin.
Laugarren inkesta Telecinco telebistarentzat egina da, maiatzaren 4an: EAJk 12-13; PPk 7, PSEk 5-6, EHk 2-3, IU-EBk 1 eta ICVk 0. Batez ere EAJ eta sozialisten igoera nabarmentzen da, IU-EBren jaitsiera eta ICVren desagerpena.
Hemen agertutako bost inkestetatik, bosgarren hau da –«El Mundo» egunkariarentzat egina– kanpainan zehar agertutako bakarra, nahiz eta egin maiatzaren 14tik 18ra egin zen: EAJk 9-10, PPk 6-7, PSEk 4-5, ICVk 4, EHk 3, EBk 1-2. Honetan dagoen berrikuntzarik handiena ICVrena da, lau zinegotzi ematen baitizkio, hots, 1995ean baino bat gutxiago eta ez iragartzen zaion gainbehera. Inkesta aurrekanpainan egin izanak –eta beraz Gorordo ere gehiago agertuz– izango al du eraginik ICVrekiko emaitza honetan?
Galdera ugari egin daiteke aipatu inkesten inguruan, baina guztiak bat datoz joera batzuetan (ez zinegotzi kopuruetan). EAJk gora egingo du, baina dirudienez ez EArekin koalizioan joateak eman beharko lukeen guztia. PP mantendu egingo litzateke eta PSE-EEk eta EHk gora egingo lukete, zinegotzi banarekin bakoitzak. Ezker Batuak behera eta ICVk ere bai. Ekainaren 13an ikusiko da zer gertatzen den. Beste hiriburuekiko inkestak, edo batzar nagusietakoak aztertu izan bagenitu, antzerako ondorioak aterako genituzkeen.
Rosa Diez PSOEko hautagai nagusia izateak zertxobait gehiago hurbildu du kanpaina euskal lurretara, baina batez ere hirigune handietara. Ez zen Abertzaleen Batasunak proposatutakoa atera –indar abertzaleak batera joatearena– baina diputatu abertzale bat behintzat –bi gaitz– izango da Europan EAJ, EA eta Esquerrak eratutako koalizioarekin. EHk ahaleginak bai, baina zaila izango du behar den boto kopurua biltzea.
Europako Parlamentuarekin horrenbeste zalaparta ateratzea, dena den, apur bat barregarria ere bada, benetako parlamentu bat bozkatzen ez denean: ezin zaio benetako parlamentua deitu botere legegilerik ez duen erakundeari, eta Europako Batasuneko (EB) botere legegilea Europako Batzordean (EBren kudeatzailea, gobernuaren gisakoa) eta Kontseiluaren esku (gobernuburuen bilkura) dagoenean.
375 milioi pertsona bizi da EBn eta 297 milioik du boto eskubidea datorren 13an. EB hamabostekoa denetik 626 legebiltzarkide esertzen dira Europako Legebiltzarreko aulkietan, batzuetan Bruselan bertan eta hilean behin Estrasburgon. Batasuneko agintariak beldur dira, Europan ere mugimendu gehiegi ez delako somatzen kanpainari dagokionez: hautesontzietara hurbilduko direnak erdira ere ez iristearen beldur dira. Ezin esan ospe oneko instituzioa denik. Botere legegilea bere eskuetan ez egoteaz gain, zarraztalkeriarako joera bizkarreratzen zaio: Legebiltzarreko aurrekontua 923 milioi eurotakoa da (155.000 bat pezeta, 6,2 miliar bat libera). Dirutza handia baina horrenbeste ere ez dela diote agintariek, batez ere kontuan hartuta Europako Batasunaren aurrekontuaren % 1era ez dela iristen (aurrekontua 100.000 milioi eurokoa da).
«EAJ sortu zenetik euskal nazionalismoaren erasoaldi gogorrena da Udalerrien Biltzarrarena».
Joan den astean, halaber, inkesta berria agertu zen Nafarroan, Azterka Ikaskuntza Elkarteak egindakoa eta, honen arabera, orain arteko inkesten emaitzak baieztatzen dira: UPN 20 eskainutara iristen da Nafarroako Legebiltzarrean (lehen 17), PSN 13-14ra (11), EH 7ra (5), IU-EB 5era (berdin), eta EAk eta CDNk bina eskuratuko lituzkete. Honen arabera, CDNk hartuko luke kokotekorik handiena, lehen 10 baitzituen. Emaitza hauen arabera aurreko legealdiko gobernu zabala lor daiteke baina abertzaleen erabakiak funtsezkoak izango dira oraingoan, bereziki EHrenak
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.