Audientzia da hitz majikoa; komunikabide guztiak haren morroi bihurtu dituena. Batetik, audientzia orokorra dugu, hau da, telebistari begira ari diren ehun lagunetik hainbestek zer ikusi duten, pastelaren zein zati jan duten, alegia. Eta bestetik, «share» delakoa, nolabait esatearren, ordu horretan zenbateko pastela dagoen zatitzeko jakinarazten duena; ez baita gauza bera saio bat gaueko 11:00etan edo goizeko 10:00etan ematea. Horren neurketa egiteko bi sistema ezberdin erabiltzen dira: EGM eta CIES tradizionalak, eta SOFRES berritzailea.

Helburua aski makurra da: komunikabide guztiak bildu eta norbaiti eskatu neurtu ditzala, ahal den objetibotasun handienarekin. Ezin zaionez mundu guztiari galdegin, metodo soziologiko bat erabiltzen da; ikerketa modura multzo bat hartu eta haien erantzunekin lagin bat ateratzen da. Laginak oso ongi aukeratu behar dira, ondoren gizarte osoaren adirazgarri izango baitira.
Atzera eginez, duela 30 urte «EGM» (Estudio General de Medios) delakoa sortu zuten; berriki «AIMC» (Asociación para la Investigación de los Medios de Comunicación) izena jarri diote. Telebista, irrati eta egunkari garrantzitsuenen neurketa egiten du, urtean hiru aldiz galdetuta. Zenbat jendek irakurtzen duen prentsa, ze egunkari, ze irrati, eta ze telesaio ikusten dituen (hastapenean TVE baino ez zen). Gaur egun, inkesta etxez etxe egiten segitzen dute. Urteen poderioz aldizkari eta gehigarriak ere inkestetan sartzen joan dira eta, azkenaldian, internet ere erantsi zaio. Lortzen diren emaitzak, programazioa finkatzeko ez ezik, iragarkiak non sartu erabakitzeko ere erabiltzen dituzte publizitate agentziek. Dirua non jarri? ze mediotan? ze ordutan? Nahiz eta hasieran metodo fidagarria zen, egun hainbestekoa da «zapping»a eta kanal uholdea non jendeak arazoak dauzkan bart zer ikusi duen gogoratzeko. Gainerakoan, metodo objektiboa da, komunikabideen eraginetik at dagoena.

ETBren sorrerak ordea, neurketa molde berri bat abiarazi zuen; Euskal Herrirako soilik. Halaxe, 1984ean, Eusko Jaurlaritzarekin bat eginik, telebista eta prentsa idatziko buruek, baita iragarleek ere, «CIES» (Centro de Investigación y Estudios Sociales), Iruñeko Ikerketa Institutuari aipatu lana burutzea proposatu zioten. Halatan, «EGM»ren osagarri gisa eta sistema bera erabiliz, neurketa urtean bi aldiz egiten badu ere, «CIES»eko datuak «EGM»koak baino fidagarriago izaten dira, hedadura nazionala duten telebista eta irratien mesedetan jokatzen baitu azken honek.

Audimetriaren agerpenak telebista mundua aldarazi du. Telebistarako bakarrik balio duen arren, sakona bezain zehatza da. Estatu Batuetako sistema hau 1987an hemen ezarri zen «SOFRES»en eskutik. Audimetro honen bidez egunez egun eta minutuz minutu etxeetan zer ikusten ari diren eta kanal aldaketa guztiak adierazten dira, egunero gainera. Inkestak egin ordez, galdera xinple hau botatzen zaie: utziko al diguzu zure etxean tresna hau jartzen? Zuhurtziaz jokatzen da baina, une oro audimetroa dutenen anonimatoa zainduz. Normalean, aparagailuak etxe batean bost urte baino gehiago ez ditu ematen.
Audimetroak Euskal Herriko 301 etxeetan daude banatuta, 275 EAE-n eta 26 Nafarroan. Arreta handiz hautatu behar bada ere, agerian utzi da metodo hau ere baliagarria dela. Xede taldea osatzeko biztanlegoaren ezaugarriak oso kontuan hartu behar dira, hala nola: klase soziala, lan-mota, zenbat haur dauden, zenbat telebista eta bideo. Beraz, hamaika aldagai daude lagin horren osaketan telebistaren kontsumoan eragin zuzena dutenak. Hemen gainera, hizkuntzaren berezitasuna daukagu. Ikusleen % 30 euskalduna da eta% 10 ia euskalduna. Gipuzkoan euskaldun gehiago baldin badago, aldagai horien araberako aukeraketa egiten dute 860 laguneko multzoa lortu arte. Horren kariaz, esan behar ETB 1 egiten zaion kritika gogorregia izaten dela, telebista ikusten duen % 30 horren ikus moldeak soilik epaitzen ari baitira. Oztopoak oztopo, hedabide askok nahi lukete euskaldunek «Euskadi Irratia» eta «ETB 1»ekiko duten atxikimendua ukaitea.
Halaber, etekin handiagoa ateratzearren, audimetroak beste zenbait aldagai ere neurtzen ditu. Izan ere, publizistek telejaleez gehiago jakin nahi izaten dute: nortzuk ikusten duten, emakume edo gizonezkoa ote den, gaztea ala heldua. Hori dela eta, agingailu bat ematen zaie, zeinaren bidez telebista nor ikusten ari den adieraziko duten, beti ere botoiak sakatuz. Esaterako, amak 1 zenbakia badu, senarrak 2., alabak 3., eta abar. Behin bilduta, datuok telefono bidez goizeko ordubi t' erdietan Madrila bidaltzen dira. Horren ildotik aipa dezagun telebista eta publizitate agentziek helburu kontrajarriak dituztela. Telebistari interesatzen zaio bere saioak asko ikusten direla esatea; besteek berriz, iragarki gutxi ikusten direla diote horrela publizitatea merkeago atera dakien. Halaz ere, azkenean ados jartzen dira. Bestalde, audimetroak zernahi jakiteko ere balio du, supermerkatu batek erosketa ohiturei buruzko inkesta bat egin dezan, eta abar.
Konparazioa egin, zenbateraino aldatuko litzateke egunkarien mamia irakurleen ohiturak zehazki jakiterik balego? Alegia, zenbat denbora eskaintzen dion artikulu bakoitzari, ea osorik irakurtzen duen, noraino, zein orrialdetara jotzen duen maizen, artikulu hau ez zuen inork irakurri jakiteko, eta abar.

Susmo txarrik egon ez dadin eta komunikabideek eskaturik, «AIMC» elkarteak «SOFRES»ek egiten duen lana kanpotik «egiaztatzen» du. Gisa honetan, telefono dei baten bidez ikusleei hainbat galdera egiten zaie, ea telebista pizturik dagoen, ze saio eta nortzuk ari diren ikusten, informatiboetan gehien ikusten diren gaiak zeintzuk diren, film gogokoenak, eta abar. Informazio kontrastatu horrekin ondorioak aise ateratzen ahal dira. Eta aldiro baieztatzen da «SOFRES»eko datuek % 95eko fidagarritasuna dutela. Antza, audimetroa duen jendeak ardura hori hartzen du, bete betean gainera. Ordainetan, noski, ez dute nonbait dirurik jasotzen, opari majoak baizik. Ez dakigu ze motakoak, baina, onak behar dute izan, derrigor