Donejakue bidetik higituz


1999ko maiatzaren 30ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Aste honetako ibilbidean arteaz gozatzeko aukera dugu. Txango hau zailtasun gutxikoa eta sobera luzea ez izanik, entrenatu gabeko bizikletazalearentzat ere aproposa izan daiteke. Hau kontuan harturik, Donejakue bidearen ataltxoan arkitektura erromanikoak eskaintzen dizkigun eredu dotoreak lasaitasunez bisitatzea gomendatzen dizuet. Bidearen lehenengo kilometroetan garai bateko sinesmenek zuten garrantzia ageri da; aro horretako bizilagunen mundua hobe ulertzeko aukera dugu. Bigarren atalean berriz, nekazari munduko laborarien lanez gain, gizakiek bere boterea eta ideiak zabaldu eta nagusitzeko eraiki ohi dituzten gotorlekuen aztarnak topatuko ditugu.
Eunate, Erdi Aroko Onat edo Unat izeneko soildutako herrixkaren ondarea dugu (toponimo honek ez du «ehun ate» esan nahi). Eliza honek oin oktogonala du, Torres del Rion dagoenaren antzera. Oin honek Jerusalemgo Hilobi Santuaren antza dauka eta ikerlari batzuen ustez, eliza hilerria izan zen. Beste batzuk aldiz, erromesentzako osasun etxea zela diote. Dena den, Nafarroako bi eredu hauek tenplarioek eraikitakoak izan daitezke. 1170 inguruan eraikita, eredu musulmanaren eragina du; nerbioz osatutako ganga dotorea eta arkodun klaustro oktogonal batez inguraturik dago. Bi ate ditu, bata iparraldera eta bestea sartaldera, aparkatoki aldera, hots, gure ibilbidearen abiapuntu eta norabidean.
Abiapuntuan, batzutan irekita egoten den aterpea dago, hor bertan iturri bat ere bada eta handik 200 metrora askaldegi bat. Gares arteko bideak ez du inolako galbiderik, arrasto edo ikur horiak jarraitzea besterik ez dago-eta. Hasieran eskuineko aldapatxoa igo behar da beste iturri batera arte; handik behera pista hobe bati helduz, errepidera iritsiko zarete. Hau gurutzatu eta aurrerago ezkerrera joz, hilerrira zuzenduko gara, hemendik aurrera asfaltoa dago eta Muruzabalera doan errepideak zeharkatzen duenez, kontu izan. Aldaparen bukaeran Obanos hiribildua dago; jauntxoen egoitza gotikoen ereduak nonahi topatuko ditugu. Herriko eliza neogotikoa da eta antzinakoaren atari bat besterik ez da gelditzen. Baina apika herri honetako berezitasuna, Erdi Aroko infanzoien biltzarraren egoitza dela da; XIII. mendeko agiri dotore batek honen guztien zigiluak zintzilik kontserbatzen ditu.
Ibai terrazatik jaitsi eta errepidea zeharkatu, bide estu batzuetatik Gareseko sarreran diren ostatuetara iritsi arte. Aurrerago ezkerraldetik errepidea utziz erromes aterpea eta Gurutzefika elizara arte, eliza honen berezitasuna aldameneko monastegiarekin elkartzen duen ganga da. Honen azpian XIII. mendeko xake itxurako zutabeak. Kale nagusitik eraikin zibileko eredu ederrak ageri dira, baina ezinbestekoa da Santiagoko parrokia bisitatzea, besteren artean, atari nagusia bost arkiboltaz eratuta dago. Kalearen bukaeran hiribilduari izena ematen dion zubi galanta zeharkatuko dugu. Antso Handiaren garaian eraikia, bere emazteak aginduta.
Zubiaren beste aldean, ezkerrera joango gara, metalezko zubi berrira arte; honela Donejakue bidetik urrunduko gara. Berriz Arga ibaia zeharkatu eta zubi honen bukaeran eskuineko kalea hartuko dugu (5,8 Km), Robo ibaiaren gaineko beste antzinako zubia pasatzeko. Hemendik aurrera ibai ertzetik joanen gara, eta egia esanda, badira toki batzuk nahiko deserosoak; gainera ibaia asko hazi bada, hobe dugu ezkerretik errepidera igo eta Mendigorriara zuzentzea.
(8,1 Km). Pista hobe batekin topo egiterakoan, ezkerretik itzuliko gara errepidera iristeko. Behin asfaltoaren gainean gaudela, eskuinetik segi 10,4 kilometrora arte, ezkerretik irteten den pista hartuz Nekeasko sakanean barneratuz. Hau zeharkatuko dugu, errepide batekin topo egin arte (15km), non Morales baserria eta iturri bat aurki daitezkeen. Zati honetan hainbat bidegurutze gaindituko dugu, baina zuzen jarraituko dugu, nahiz eta 13,2 kilometroan ezkerretik abiatzen dena laburbide bat izan.
Errepidea (17,4 km) utziz, ezkerretik abiatzen den pista batetik abiatuko gara, igoera txiki baten ondoren beste pista bati aurre egin arte. Ibilbidearen ezkerretik Arnotegiko baselizara igotzen da, lurralde honetako gune estrategikora arte. Baseliza bisitatuta eta paisajea ikusi eta gero, nahi duenak jaitsieran eskuinetik abiatzen den beste bidea hartu lezake, Karlistaden garaiko gotorlekuaren aztarnak bisitatzeko. Bide beretik itzuliz, eta zuzen jarraituz, errepidea hartuko dugu mendate batean, handik behera bidegurutzeraino jaitsiz (22km). Eskuineko aldetik helduz, hasierako pista segiko dugu erromesen bidearekin topo egin arte, handik bukaerara ezer gutxi dago eta

Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude