MOSTAR-EKO ZUBIAN
Zoriontsuak dira Balkanetakoarentzako esplikazioa dutenak. Gaiztoa eta erruduna fijo nor den erabaki dutenak. Ikusi gabe sinesteko gai direnak. Konpontzeko gai ez gara, konponbidea ez baina irtenbidea (beti aurkituko dute irtenbidea, heriotz gehiago edo gutxiagorekin, agian bihar okerrago egoteko baina gutxienik oraingotik irten) erabakiko duten mahaitik urrun gaude, informazioa pasatzen den hodietara iristeko modurik ez dugu... a!, baina badakigu erruduna nor den.
HIRU
Tito mariskalaren ondorengo trantsizio urteak ikustea izugarria da. Milosevicen igoera bezala, une hartan telebistek (bertakoek, noski) eman zituzten irudietan bilduta, eta orduko protagonisten gaurko balorazioekin. Harrigarria Esloveniaren independentziara iristeko modua, gero gertatu direnak ikusita (eta oso ulergarria, guztien artean entenditzen errezenetakoa seguruenik). Argigarria Kroaziako prozesua. Beldurgarria Bosniako gerraren etorrera geldiezina.
Sarajevoko parlamentuan ikusi dugu (artean Bosnia Jugoslavia zenean) Karadzic sikiatra publikoki eta hotzean adierazten: «Jakin behar duzue Bosnia Jugoslaviatik bereizten bada ez zaretela musulman bakar bat bizirik geratuko». Parlamentuan, trajez jantzita eta aspaldi. Gasteizen ari balira bezala.
Horra geopolitikak ez dakit noiztik (gure inguruko jakitunak eztabaidan ari dira iraganaz, baina etorkizunik nekez diote inori argituko) odolustera kondenatutako herri bat. Bekatu bat egin al dut «herri bat» ipinita? Asterixen komiki zaharretan (ala Tintinenetan ote zen) obra zein hizkuntzatara itzulia dagoen ipintzen zuen lehen orrian, eta aspaldi hartan «serbokroata» zioen. Hizkuntza bera, idazkera ezberdinez.
Europaren erdian, horrelako jende eta herri puzzle batek eboluzionatu bazezakeen Suizaren eredu aldera, zergatik dago kondenatuta Libano bihurtzera? Zein ilargi indartsuk mugitzen du odolezko marea geldiezin hau? Eta benetako ekaitza lehertu denean, nor gara gu eta zer egiteko gauza?
GERRA
Benetako mugimendu erraldoiak ari dira gertatzen eta non gaude gu, hasteko, euskaldunok? Batzuek Chiraci begira eta besteok Aznarri. Egia da Iparraldeko gazteek ez dutela frontera joan behar bizia uztera. Eta beste mila diferentzia. Baina orduan ere baziren mugimendu bakezaleak, indartsu ziren mugimendu ezkertiarrak, konplexutasun aberats bat bazuen Europak: nolakoak ziren Europako gizarteak gerrara sartu zirenean eta nola irten ziren gainetik sarraskiaren gurpila kupidagabeak bazterrak zanpatu zituenean? Eta Europako biztanleak?
Herri bezala eta mugimendu politiko moduan sakoneko mugimendu handi horietan eragin gutxi dugula badakigu. Ez dakiguna da herri bezala osatzeko egiten ari garen ahaleginetan eta gure mugimenduek herritarren artean duten pertzepzioan zein eragin izango duten holako fenomeno sakon eta zamatsuek. Azken finean: NATO goitik behera birsortu dute, eta ez gara enteratu ere egin.
Pertsona bezala... Etxamendi-Larralderen «Aitatxi» kanta dezakegu familian, berriro. «Aitatxiri nion lehen galdegin/ zer zen gertatu Euskadin/ Zagolarikan artzain Iratin/ gerlara joan baitzuten behin/ Erran zerautan: Nik ez diakiat/ nongoak ziren/ nongoak ziren/ joan nautenak gerlara/ Euskal Herrian bainintzen artzain isil bat/ zendako nauten/ zendako nauten/ ereman harat/ Verdun alderat/ gizon hiltzerat!».
Verdun ez zegoen 1916an gaur Pristina den baino urrutiago garaztar batentzako. Geopolitikaren 1914-18ko broma hura aipatzen dute Iparraldeko abertzaleek Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoaren desnazionalizatzearen urrats funtsezko bezala. Orduan bezala, gu («zu ta ni ta bestea») gaude gerraren aurrean
Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute.
Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]
Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Astelehen arratsaldean jakin da langileen %78k babestu dutela akordioa. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira,... [+]
Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]
Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]
Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]
BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]
Siriako armada Israelekin eta milizia drusoekin su-eten akordio batera iritsi bada ere, bi komunitateen arteko istiluek ez dute etenik Damasko hegoaldeko probintziako hiriburuan. Soldadu siriarrak As-Suwaydatik irten ondoren, Tel Avivek beduinoak bizi diren hainbat eremu... [+]
"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian.
Igande arratsean ehunka herritarrek elkarretaratzea egin dute herriko plazan, "Poliziaren gehiegikeria" salatzeko. Azpeitiko Udalak udaltzainei elkartasuna adierazi die, eta, aldiz, Ertzaintzaren esku hartzea "gehiegizkoa" izan zela esan du.
Europar Batasuneko estatu kideen gehiengoak atzera bota du euskara, katalana eta galiziera EBn hizkuntza ofizialak izateko eskaera. Finantzazio eta arlo legalean hainbat "zalantza" dituztela plazaratu dute.
Agharas migratzaile imazighen elkartearen txosnan pertsona batek hainbat irain arrazista egin zituen. Erasoa salatzeko elkarretaratzea egin dute igandean Barakaldon.
Bilboko Konpartsak osatzen duten 27 taldeetatik hamahiruk erabaki dute AEBetako Coca-Cola multinazionalaren produktu guztiak kenduko dituztela haien txosnetatik, Israel palestinarren aurka egiten ari den genozidioaren konplize izatea leporatuta.
Gazako Osasun Ministerioaren arabera, Israelek 2023ko urrian zerrendaren aurkako oldarraldia gogortu zuenetik 86 palestinar hil dira gosez, horietatik 76 haurrak. Manifestazioak egin dituzte hainbat herrialde arabiarretan, Gazarako su-etena aldarrikatzeko eta palestinarrek... [+]
Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.
Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]