TXORIA X IZPIETAN

  • zein telebista eredu ezarriko duen. Bitartean, EHU-ko lantalde batek ETB-ko programazioari buruzko ikerketa argigarria burutu du, besteak beste, euskarazko eskaintzan sakonduz.

1999ko apirilaren 18an
Galbahe fin bat erabiliz, programazioak munduaren ikuspegi berezia ematen digu. Baina, oroz gain, eguneroko gertaerak ezagutarazteko proposamena da. Halaxe, telebista hedabiderik ahaltsuena izanik, eskaintza hori ikus-entzuleoi modu ezberdin batez txirikordatzen zaigu. Horren kariaz, ETBko edukiari xehe-mehe so eginez gero, osagai bereziak atzemango ditugu gure inguruko gainontzeko telebisten ondoan. Hori izan da EHU-ko ikerketa talde batek ondorioztatu duena. (Edorta Arana Gizarte eta Komunikazio Zientzietako irakaslea buru dutela). Hiru azpisailetan banatu dute ikerlana; batetik bi kanalen edukien behaketa egin dute genero nagusiak jakiteko. Bestetik, ETB-1eko berrien erreferentzia geopolitikoei erreparatu diete. Hirugarrenik, protagonisten esparru geopolitikoa euskarazko kanalean izan dute aztergai.


HAMAIKA FAKTORE.

Telebista programatzaileen lana asmatu-huts egin joku bikoitzean mugitzen da, beti ere ikus-entzuleen gustuen arabera. Aldi berean, iragarleei audientzia multzo potoloa publizitate truk saldu nahi diolako, programazio erakargarria apailatu behar du. Lan horretan ari direla, konkurrentzia zertan dabilen kontuan hartu beharko du ere. Eta, marko orokor gisa legedia, merkatuaren arauak, produkzio baldintzak, aurrekontua eta, maiz ahaztu egiten diren telebista katearen beraren oinarri ideologikoa, jarrera filosofikoa eta xede politikoak buruan ukan behar ditu. Egin behar duen apusturako arrakasta eta porrota dira bi muturretan ernai dauden sariak.


BEREZIA ALA BEREIZIA?

Testuinguru honetan, ETB-2ak, gaztelera duenez lan tresna, ETB-1ek inoiz lortuko ez duen audientzia potentziala du. Lehen kanala euskararen suspertze eta normaltze lanerako jaio zen bitartean, bigarrenari, 1986an abiarazi zutenetik, beste zeregina egokitu zaio, genero nahiz eduki aldetik (banaketa horren oreka zalantzan jartzen dugu askok).

«Elkarren osagarri diren arren, banaketa horretan ETB-2 hurbilago dago telebista komertzialaren eredutik ETB-1 baino»
diosku Edorta Aranak.
Euskara hutsez emititzeak ematen dio ETB-1i telebistaren munduan hain beharrezkoa den ikur bereizgarria. Baina hizkuntzarenaz gain, pantailaratzen diren generoak eta berauen presentzia emisio orduetan aintzat hartu behar dira. Gisa horretan, euskarazko kanalak bere parrilan bi zutabe sendo ditu eta bigarren mailako hiru. Fikzioa eta kirola dira nagusi; gero kultura, informazioa eta miszelanea deiturikoak. Bost hauekin programazioaren %90 inguru betea dago.
Espainiako zenbait telebistek ez bezala, genero aniztasun nabaria du ETB-1ek. Alabaina, esan beharra dago Sofres A.M.-k duen 13 generoko sailkapenean zezenketak, musikalak, erlijio saioak edota infoshowak hutsaren hurrengo direla. Horren haritik, azken urteotan gailendu diren programazio joerek ez dute halako eraginik izan ETB-1ean. Aranaren esanetan,

«afalosteko `urrezko orduetan' ere berezitasunak agertzen ditu, fikzioa eta miszelanea ez baititu puzten. Kultura da pittin bat ahultzen den generoa. Azken bi urteotan gora nabarmen egin du kirolak, jakina!. Informazioak ere goranzko joera hartu du»
.


FIKZIOA NAGUSI ETB-2AN.

Berezitasunak ere baditu erdarazko kanalak.

«Espainiako telebisten gisan, fikzioa da generorik indartsuena, askogatik, gainera; hamar ordutik lau luze film edo telesailekin betetzen baitira. Hiru aldiz txikiagoa da gainontzeko generoen partehartzea».
Haatik, «prime time»ren mamia ez da egun osoko emisioaren tankerakoa. Nahiz fikzioak lehen postuan jarraitu, ondotik informazio saioek leku polita daukate afalostean. Infoshowek ere gorakada bizia dute ordu preziatu horietan. Miszelanea mantentzen bada ere, kultura ia ia desagertu egiten da. Era berean, lehiaketa, zezenketak, erlijioa eta musika deus gutxi dira. Kirol saioez aparte, ETB-2an ez dago inolako kirol emanaldirik. Beste hainbeste gertatzen da, haur/gazteentzako programazioarekin.


ALBISTEEN JATORRIA.

Bestalde, ETB-1ek Euskal Herriarekin nolako erlazioa duen jakin nahian, saio bakoitzaren baitan Euskal Herriarekin zerikusia duen elementurik ba ote dagoen miatu dute. Emaitzen arabera, emanaldiaren % 72,2ak loturaren bat dauka Euskal Herriaz. «Prime-time»n berriz, % 78,3koa da. Gaiak, pertsonaiak, edota lekuak Euskal Herrikoak dituzten saioen artean albistegiak, euskal kultura tradizionala, erlijioa eta magazina dira nagusi.

«Fikzioa eta kirola bezalako generoetan, barne produkzioko saioei esker, gure herriaren presentzia handia da»
.


POLITIKAZ GAINEZKA.

Bestalde, ETB-1ean ere albistegiak dira kanalaren ideologia eta eta jarrera politiko eta sozialaren erakusleihorik gardenena. Lehenbizi, aitortu beharra dago informazio-saioetan politikak duen pisutzarra (% 44,4). Aipaturikoari Gizartea gehituz gero (trafikoa, hirigintza, ekologia, teknologia eta ekonomia), albistegia % 80,2an betea dugu. Alta bada, gai aldetik aski definituak dira ETB-1en berri saioak. Definizio tematikoaz landa, albistegietan aipatzen diren hamar berrietatik zazpik Euskal Herriarekin dute lotura. Orobat, herrialde ezberdinen pisua ezin da konparatu; esaterako, arabarren presentzia nafarren erdira ez da iristen. Era berean, elementu informatiboa arras markatua du Hegoaldeak, bertatik datorren informazioa Iparraldekoa baino hamar aldiz sarriago ageri baita.


BATASUN EZA.

Mundu mailakoak eta Espainiakoak ere hobetsi egiten dira. Espainiako protagonisten pisua %15,9koa da; Frantziakoa berriz, %1,3koa baino ez. Notizia diren gertaera gehienak (munduko %25az gain) Nafarroa, Bizkaia eta Espainiakoak informatiboki pisutsuenak izan ohi dira. Azkenik, aipa dezagun herrialdez herrialdeko tratamendu indartsua egiten bada ere, Euskal Herriak ez duela izaera nazional eta bateratu gehiegirik erakusten ETB-1eko albistegietan.

«Beste modu batera esanda, bere baitan nabarmendu ditugun azpisailak presenteago daudela Euskal Herria eremu geopolitiko erreferentziala baino»
.
Esanak esan, ziurtzat jo daiteke teknologia berriek eragina izanen dutela aipatu programazioaren estrategia diseinatzerakoan. Izan ere, sateliteak telebistagintza aldarazi duen bezala, epe erdira kablearen etorrerak iraultza ekarriko du, oraingo eredua inarrosiz eta eskaintza biderkatuz. Horren zioaz, ETB, Euskalteleko akzioduna izanik, dagoeneko hasia da kablezko emisioak taxutzeko lanetan


Azkenak
2025-06-07 | ARGIA
Euskara hutsezko plaza bete dute Ziburuko Azokan

1.000 euskaltzale eta kulturazale baino gehiago giro goxoan ibili dira Ziburuko liburu eta disko azokan, eta larunbat goiz eta arratsaldez gozatu dute hitzaldi, kontzertu eta liburu aurkezpenez. 33 argitaletxe eta 10 diskoetxeren lanak ezagutzeko eta erosteko aukera probestu... [+]


EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da

Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei. 


Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin

Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
 


Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen

Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.


Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira

Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.


2025-06-06 | Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk

Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.


Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea

IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.

----------------------------------------------------
 
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]

Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Non daude kaparrak?

Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]


“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada

Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?

Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]


GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak

Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.


Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener

Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta  "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]


Eguneraketa berriak daude