TXORIA X IZPIETAN

  • zein telebista eredu ezarriko duen. Bitartean, EHU-ko lantalde batek ETB-ko programazioari buruzko ikerketa argigarria burutu du, besteak beste, euskarazko eskaintzan sakonduz.

1999ko apirilaren 18an
Galbahe fin bat erabiliz, programazioak munduaren ikuspegi berezia ematen digu. Baina, oroz gain, eguneroko gertaerak ezagutarazteko proposamena da. Halaxe, telebista hedabiderik ahaltsuena izanik, eskaintza hori ikus-entzuleoi modu ezberdin batez txirikordatzen zaigu. Horren kariaz, ETBko edukiari xehe-mehe so eginez gero, osagai bereziak atzemango ditugu gure inguruko gainontzeko telebisten ondoan. Hori izan da EHU-ko ikerketa talde batek ondorioztatu duena. (Edorta Arana Gizarte eta Komunikazio Zientzietako irakaslea buru dutela). Hiru azpisailetan banatu dute ikerlana; batetik bi kanalen edukien behaketa egin dute genero nagusiak jakiteko. Bestetik, ETB-1eko berrien erreferentzia geopolitikoei erreparatu diete. Hirugarrenik, protagonisten esparru geopolitikoa euskarazko kanalean izan dute aztergai.


HAMAIKA FAKTORE.

Telebista programatzaileen lana asmatu-huts egin joku bikoitzean mugitzen da, beti ere ikus-entzuleen gustuen arabera. Aldi berean, iragarleei audientzia multzo potoloa publizitate truk saldu nahi diolako, programazio erakargarria apailatu behar du. Lan horretan ari direla, konkurrentzia zertan dabilen kontuan hartu beharko du ere. Eta, marko orokor gisa legedia, merkatuaren arauak, produkzio baldintzak, aurrekontua eta, maiz ahaztu egiten diren telebista katearen beraren oinarri ideologikoa, jarrera filosofikoa eta xede politikoak buruan ukan behar ditu. Egin behar duen apusturako arrakasta eta porrota dira bi muturretan ernai dauden sariak.


BEREZIA ALA BEREIZIA?

Testuinguru honetan, ETB-2ak, gaztelera duenez lan tresna, ETB-1ek inoiz lortuko ez duen audientzia potentziala du. Lehen kanala euskararen suspertze eta normaltze lanerako jaio zen bitartean, bigarrenari, 1986an abiarazi zutenetik, beste zeregina egokitu zaio, genero nahiz eduki aldetik (banaketa horren oreka zalantzan jartzen dugu askok).

«Elkarren osagarri diren arren, banaketa horretan ETB-2 hurbilago dago telebista komertzialaren eredutik ETB-1 baino»
diosku Edorta Aranak.
Euskara hutsez emititzeak ematen dio ETB-1i telebistaren munduan hain beharrezkoa den ikur bereizgarria. Baina hizkuntzarenaz gain, pantailaratzen diren generoak eta berauen presentzia emisio orduetan aintzat hartu behar dira. Gisa horretan, euskarazko kanalak bere parrilan bi zutabe sendo ditu eta bigarren mailako hiru. Fikzioa eta kirola dira nagusi; gero kultura, informazioa eta miszelanea deiturikoak. Bost hauekin programazioaren %90 inguru betea dago.
Espainiako zenbait telebistek ez bezala, genero aniztasun nabaria du ETB-1ek. Alabaina, esan beharra dago Sofres A.M.-k duen 13 generoko sailkapenean zezenketak, musikalak, erlijio saioak edota infoshowak hutsaren hurrengo direla. Horren haritik, azken urteotan gailendu diren programazio joerek ez dute halako eraginik izan ETB-1ean. Aranaren esanetan,

«afalosteko `urrezko orduetan' ere berezitasunak agertzen ditu, fikzioa eta miszelanea ez baititu puzten. Kultura da pittin bat ahultzen den generoa. Azken bi urteotan gora nabarmen egin du kirolak, jakina!. Informazioak ere goranzko joera hartu du»
.


FIKZIOA NAGUSI ETB-2AN.

Berezitasunak ere baditu erdarazko kanalak.

«Espainiako telebisten gisan, fikzioa da generorik indartsuena, askogatik, gainera; hamar ordutik lau luze film edo telesailekin betetzen baitira. Hiru aldiz txikiagoa da gainontzeko generoen partehartzea».
Haatik, «prime time»ren mamia ez da egun osoko emisioaren tankerakoa. Nahiz fikzioak lehen postuan jarraitu, ondotik informazio saioek leku polita daukate afalostean. Infoshowek ere gorakada bizia dute ordu preziatu horietan. Miszelanea mantentzen bada ere, kultura ia ia desagertu egiten da. Era berean, lehiaketa, zezenketak, erlijioa eta musika deus gutxi dira. Kirol saioez aparte, ETB-2an ez dago inolako kirol emanaldirik. Beste hainbeste gertatzen da, haur/gazteentzako programazioarekin.


ALBISTEEN JATORRIA.

Bestalde, ETB-1ek Euskal Herriarekin nolako erlazioa duen jakin nahian, saio bakoitzaren baitan Euskal Herriarekin zerikusia duen elementurik ba ote dagoen miatu dute. Emaitzen arabera, emanaldiaren % 72,2ak loturaren bat dauka Euskal Herriaz. «Prime-time»n berriz, % 78,3koa da. Gaiak, pertsonaiak, edota lekuak Euskal Herrikoak dituzten saioen artean albistegiak, euskal kultura tradizionala, erlijioa eta magazina dira nagusi.

«Fikzioa eta kirola bezalako generoetan, barne produkzioko saioei esker, gure herriaren presentzia handia da»
.


POLITIKAZ GAINEZKA.

Bestalde, ETB-1ean ere albistegiak dira kanalaren ideologia eta eta jarrera politiko eta sozialaren erakusleihorik gardenena. Lehenbizi, aitortu beharra dago informazio-saioetan politikak duen pisutzarra (% 44,4). Aipaturikoari Gizartea gehituz gero (trafikoa, hirigintza, ekologia, teknologia eta ekonomia), albistegia % 80,2an betea dugu. Alta bada, gai aldetik aski definituak dira ETB-1en berri saioak. Definizio tematikoaz landa, albistegietan aipatzen diren hamar berrietatik zazpik Euskal Herriarekin dute lotura. Orobat, herrialde ezberdinen pisua ezin da konparatu; esaterako, arabarren presentzia nafarren erdira ez da iristen. Era berean, elementu informatiboa arras markatua du Hegoaldeak, bertatik datorren informazioa Iparraldekoa baino hamar aldiz sarriago ageri baita.


BATASUN EZA.

Mundu mailakoak eta Espainiakoak ere hobetsi egiten dira. Espainiako protagonisten pisua %15,9koa da; Frantziakoa berriz, %1,3koa baino ez. Notizia diren gertaera gehienak (munduko %25az gain) Nafarroa, Bizkaia eta Espainiakoak informatiboki pisutsuenak izan ohi dira. Azkenik, aipa dezagun herrialdez herrialdeko tratamendu indartsua egiten bada ere, Euskal Herriak ez duela izaera nazional eta bateratu gehiegirik erakusten ETB-1eko albistegietan.

«Beste modu batera esanda, bere baitan nabarmendu ditugun azpisailak presenteago daudela Euskal Herria eremu geopolitiko erreferentziala baino»
.
Esanak esan, ziurtzat jo daiteke teknologia berriek eragina izanen dutela aipatu programazioaren estrategia diseinatzerakoan. Izan ere, sateliteak telebistagintza aldarazi duen bezala, epe erdira kablearen etorrerak iraultza ekarriko du, oraingo eredua inarrosiz eta eskaintza biderkatuz. Horren zioaz, ETB, Euskalteleko akzioduna izanik, dagoeneko hasia da kablezko emisioak taxutzeko lanetan


Azkenak
2024-04-30 | ARGIA
Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

34.000 palestinar baino gehiago hil ditu Israelek urriaren 7az geroztik Palestinan, eta beste milaka dira desagerturik edota larri kolpaturik. Jarraipena egiten ari gara.


Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

Israelek 40 eguneko su-etena eta preso trukea eskaini dio Gazari, baina akordioa lortu edo ez Rafah inbadituko dutela adierazi du Netanyahu lehen ministroak. AEBk eta Erresuma Batuak Hamas presionatzen ari dira Israelen eskaintza onar dezan. Astelehenean 47 palestinar hil zituen... [+]


2024-04-30 | ARGIA | ARGIA
Hil egin da Artzentalesen zauritu zen basogintzako langilea

Langilea larri zauritu zen apirilaren 24an, eta astelehenean, hilak 29, hil da. 22 urte zituen eta sektorean bi hilabete soilik zeramatzan lanean. 2024 urtean hildako 22. langilea da.


2024-04-30 | ARGIA
Eneko Bidegainen 'Bichta éder' eleberriak jaso du 111 Akademiaren Saria

Karmele Jaioren Maitasun kapitala-rekin lehiatu da finalean. 2023ko “libururik gogokoen” izendatu dute Bidegainen “bihurgune askotako” thriller politikoa 111 Akademia osatzen duten literaturazaleek.


Eguneraketa berriak daude