AEK: EUSKARA BAIKORTASUNEZ IKAS ETA BIZITZE HISTORIA
Baina AEKren lanak beste esparru batzuk ere betetzen ditu, hala nola ikerkuntza, material didaktikoen sorkuntza, irakasleak prestatzeko ikastaroak, kultur ekitaldien antolakuntza eta euskararen aldeko kontzientziazio kanpainak. Kanpainatan kolore biziak eta mezu baikorrak erabiltzen dituzte eta zentzu ludikoa azpimarratzen saiatzen dira.
Lanean jardun duen urte hauetan guztietan AEK-k metodologikoki pauso nabariak eman ditu, euskararen ikas-irakaskuntzaren kalitatea hobetzeko, baita emaitzak eraginkortzeari begira ere. Koordinakundearen euskalduntze eskaintza ez da mugatzen dituen euskaltegietara, horiez gain elkarteetara, taldeetara, eskoletara eta enpresetara ere zabalik baita, norberari hoberen datorkion plangintza eskaini ahal izateko.
Lehenengo alfabetatze-taldeak 1965 inguruan sortu ziren Euskaltzaindiak babestu eta bultzatuak, euskaldunei euren hizkuntzan idazten eta irakurtzen irakaste aldera. Urte hartan antolatu zen ere alfabetatzearen aldeko lehen kanpaina. Talde hauek Euskal Herri osoan hedatu ziren heinean agerian jartzen hasi zen, halaber, euskararik ez dakiten euskal herritar multzo handiari euskara ikastearen beharra. Denbora igaro ahala hauxe bilakatu zen AEKren zereginik funtsezkoena. Halaxe sortu ziren gau-eskola izenekoak.
1974-75 ikasturtean Gipuzkoako gau-eskolen elkartea sortu zen, eta Iparraldera eta Nafarroara ere hedatua zen mugimendu hau koordinatu beharra somatzen ari zen. Hurrengo urtean Bizkaiko ikasguak (euskaltegi eta gau-eskolak) koordinatu egin ziren, lehendabizikoz AEK izena erabiliz. Hegoalde osoko ikasguak laster batu ziren ekimenera eta 1979an AEKren Lehen Mintegia egin zen. 1980ean sortu zen ofizialki Iparraldeko AEK.
Euskaltzaindiaren ardurapetik atera eta geroztik ikasgu autonomoen koordinakundea izatetik nazio ikuspegi argia duen erakundea izatera igaro da. 1980ko hamarkadaren hasieran, giro politikoak eraginda eta birsortzen ari zen gizarte haren baitan, helduen euskalduntze alfabetatzeak hazkunde handia izan zuen, AEK 50.000 ikasle kopurura hurbilduz. Hazkunde hura beherakada bihurtu zen ordea, eta 90eko hamarkadan matrikulazio datuek goraka egin dute berriz, baina poliki-poliki, 12.000-15.000 tarte horretan.
Balizko ikasleei euskal mundu erakargarri bat badela aditzera ematea ildo garrantzitsua izan da AEKren ekitaldi orotan, eta baita kanpainatan ere, 94-95eko «Lo que te estás perdiendo: Euskaldun izateak merezi du» lekuko, edo baita zinemaren mendeurrena ospatzen zeneko urte hartakoa: «Zinemak ehun urte, euskarak milaka: Euskal Herria jatorrizko bertsioa».
Euskal mundu hori ikasgelatik at garraiatzeko zailtasun handiak dira batez ere gune erdaldunetako ikasleentzat. Eraginkortasun handiagoko modu baten bila sortu zituen AEKk barnetegiak 1980an. Barnetegiak erabat euskaldunak diren guneetan kokaturiko ikasguak dira, ikasleei 24 orduz euskaraz bizitzeko aukera eskainiz.
Egindako lan handiaren gainetik AEKri darion baikortasun itxura horri lotuta, jaigiroan burututako kanpainak AEKren ezaugarri dira, egun batzuez euskaldunberri eta euskaldunzaharren topagune bihurtzen diren Korrika, AEKanpada edota AEK eguna koloretsuak lekuko.
Euskal Herriko administrazio ezberdinekin izan dituen harremanak gatazkatsuak izan dira, AEKko Gotzon Hermosillaren ustez, «
gure lana aintzatetsi ez dutelako eta helduen euskalduntze eta alfabetatzeari dagokion garrantzia eman beharrean oso dirulaguntza urriak bideratu dituztelako langintza honetara
Euskal Autonomia Erkidegoan, Eusko Jaurlaritzarekiko harremanak ez dira gozoak izan. 1981ean HABE (Helduen Alfabetatze Berreuskalduntze Erakundea) sortu zuen Eusko Jaurlaritzak, AEK erakunde ofizial bihurtzeko hasierako asmoa bertan behera utziz. 1983an helduen euskara irakaskuntzarako arauak ezartzen zituen HABESEA legea onartu zuen Jaurlaritzak. Lege honek herri mugimendua baztertzen zuen, eta gatazka askoren iturri bilakatu zen. Jaurlaritza eta AEKren arteko harremanak are gehiago ozpindu ziren 1993an Kultura Sailak libre izaerako euskaltegiak dirulaguntzarik gabe uzteko erabakia hartu zuenean. 1995eko abenduan, ordea, zorioneko hizarmen markoa sinatu zuten bi aldeek, aro berri bati hasiera emanez. Marko honen edukiak datozen urteotan garatu beharrekoak dira hala ere.
Nafarroan «Vascuencearen Legea» eta helduen euskalduntzea arautzen duen dekretoa daude indarrean, eta biek ere ez diete euskararen beharrei erantzuten, urtetik urtera murrizten diren dirulaguntza urrietan gauzatuz. Iparraldean are okerrago: frantziar administrazioak ez du ez AEKren lana ez euskararen ofizialtasuna bera ere onartzen.
Espainiatik jaso ditu ostera AEK-k erasorik larrienak, bertako zenbait komunikabideren jarrera oldarkorraz gain espainiar justiziaren aurrean erantzun behar izan baitu hainbat aldiz, ETAren mamuarekin zenbaitek etengabe ikusi nahi duten harremana behin eta berriro gezurtatzera. Garzonek zenbait atxiloketa burutu eta AEK-ko kontu korronteak blokatu zituen, eta halako batean CESIDek barnetegi batean espia bat infiltraturik zuela jakin zuten AEK-koek.
Bizkaiko AEK-ko arduradun Erramun Osaren hitzetan: «
Estatuen interes ele/kulturabakar kontserbadoreen defendatzaile bilakatu diren alderdi, komunikabide, iritzigile eta abarrek prestatu zein zuzendu dute euskararen aurkako erasoaldia; eta aurrerantzean ere segituko duen estrategia honetan dena balekoa da, gezurra, iraina, lintxamendua, itolarri ekonomikoa eragitea eta abar barne, izan ere, eraikiz goazen Euskal Herriaren beldur baitira
Euskalgintzara aro berriak datoz, ordea. 1998ko maiatzean Ikastolen Elkarteak, «Euskaldunon Egunkaria»k, EHEk, Topaguneak eta AEK-k berak «Euskararen ordua» izeneko agiria sinatu zuten, elkarrekin lan egiteko konpromisoa hartuz. Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua indartsu eragiten ari da gizartean... Eta aldeko haizea dakarkio horrek guztiak AEKren amaierarik gabeko bidaiari, bere historia gazi-gozoan lehen aldiz apika. Hamaika egiteko baitago oraindik
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]
Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]
Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]
Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]
Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]